1 of 23
Soda buitenreeks 1-2 en andere politie- en misdaadstrips in New York
tekst: David Steenhuyse (met dank aan Dennis van Beek)
Met Openbaring sluit Dan Verlinden zijn bijdrage aan de reeks Soda af. Het door Tome geschreven en postuum verschenen album, dat samen met Verrijzenis als een buitenreekstweeluik is ge(her)lanceerd, is er gekomen na een moeizaam en lang aanslepend proces. We informeren je nog even over die voorgeschiedenis, halen er wat andere Soda's bij en trakteren je vervolgens op een rondje andere politie- en misdaadstrips die zich in New York afspelen.
Nummerloos
Het zopas verschenen Verrijzenis is eigenlijk een herdruk van het als deel 13 verschenen album dat van 2014 dateert. Het is nu officieel deel 1 van een tweeluik dat buiten de hoofdreeks verschijnt. Het in 2023 verschenen album De Bloeddorstige Dominee is echter niet het nieuwe deel 13. Er staat zelfs gewoon geen nummer op! Dat was op uitdrukkelijke vraag van tekenaar Bruno Gazzotti en scenarist Olivier Bocquet. Gazzotti wilde daarmee de eerste twaalf delen van tekenaar Luc Warnant (die Gazzotti midden in deel 3 opvolgde als tekenaar), Tome en hijzelf ontsluiten als een geheel.
Gazzotti hierover in ons interview: "Samengevat: Soda 1 tot 12. Bescherming voor het werk van Tome, Warnant en in alle bescheidenheid ondergetekende. Soda jaren 1980 van Olivier Bocquet en mij: zonder nummering, we hebben hard moeten vechten met de uitgever om deze keuze gerespecteerd te krijgen en niet aan de eerste twaalf delen te raken. Soda van Tome en Dan Verlinden: een compleet verhaal in twee afleveringen."
De Bloeddorstige Dominee was het comebackalbum van Gazzotti. Hij vertikte het door Tome geschreven verhaal te tekenen dat uiteindelijk voor Dan Verlinden was weggelegd. Tome had het in die periode totaal gehad met zijn held. Soda was New York, en New York was veranderd sinds de ingrijpende aanslag op de WTC-torens van 9/11. Hij wist niet hoe het verder moest met Soda, en vooral met zijn goedgelovige moeder. Er kwam maar geen scenario. Het wachten moe besloot Gazzotti zich even te wijden aan de jeugdreeks Alleen op scenario van Fabien Vehlmann en na een handvol succesvolle delen besloot hij zijn Soda op te geven. Door de nieuwe Soda-verhalen in de jaren 1980 te situeren, kon Gazzotti een nieuwe start maken. Tegenwoordig wisselt hij albums van Alleen af met Soda. Na De Bloeddorstige Dominee heeft hij twee Alleen-albums getekend, momenteel werkt hij aan Soda deel 14.
Lees ook: Dubbelinterview met Bruno Gazzotti en Olivier Bocquet
Zwarte Soda
Openbaring, het gloednieuwe slotdeel van het buitenreekstweeluik, opent met een voorwoord van Noam en Zoé, de twee kinderen van Philippe Vandevelde alias Tome. Daarin staat te lezen: "Wie onze vader heeft gekend, weet dat de thema’s in dit tweeluik — de obsessie naar veiligheid, de opkomst van alle controletechnieken en 9/11 — onderwerpen waren die hem na aan het hart lagen, omdat hij bijzonder veel waarde hechtte aan vrijheid, tolerantie, liefde en pacifisme. Dit verhaal krijgt nu dus een einde. Uiteraard is dit niet het slot dat hij zelf geschreven zou hebben, maar we hopen dat de lezer onze bedoeling zal begrijpen: hulde brengen aan papa, maar ook respect en bewondering tonen voor zijn verhaal, zijn wereld en de personages die hij bedacht heeft."
Tome had maar dertig pagina's van Openbaring uitgeschreven. Er was niet alleen onenigheid met Gazzotti over het scenario, ook uitgeverij Dupuis stribbelde tegen. Naar verluidt waren ze er niet voor gewonnen dat Tome met het idee speelde om Soda's moeder te laten sterven. Tome was dergelijke bezwaren nochtans al gewoon, want in eerste instantie had hij de flik in priesterhabijt in de jaren 1980 ontworpen als een zwart personage. Tome: "Het was de periode van de eerste films van Eddie Murphy (48 Hrs., Trading Places, Beverly Hills Cop, Coming to America, Harlem Nights, red.). We dachten eraan om van Soda een Afro-Amerikaan te maken Het werd hoog tijd dat een hoofdpersonage in een stripverhaal een kleur zou krijgen. New York was de ideale plek, het was de stad van de melting pot. Maar Philippe Vandooren (toenmalig hoofdredacteur van Robbedoes, red.) en Warnant waren niet helemaal overtuigd, ze dachten dat het een commercieel risico inhield. Ik heb daarom een personage ontwikkeld voor wie niet de aard van de avonturen van belang is, maar de aard van de relatie met anderen, waardoor hij genoodzaakt is te liegen of een rol te spelen. Dat die kerel verplicht is om voor zijn moeder verborgen te houden dat hij een flik is geworden in plaats van een priester, vond ik een goed onderwerp. Geen enkel verhaal van Soda houdt trouwens stand zonder de aanwezigheid van Davids moeder."
Dat laatste wilde hij dus toch overboord gooien. Tome had het in zijn laatste levensjaren sowieso moeilijk. In 2015 moest hij een zware klap verwerken. Toen overleed Stéphane De Becker, de inkleurder van Robbedoes en Kwabbernoot, De Kleine Robbe en Soda. Tomes productie lag al niet meer zo hoog en het overlijden woog op hem. In 2019 overleed Tome zelf. Het scenario voor Openbaring was op dat moment in detail uitgeschreven tot plaat 30.
De uit te vlooien rechten en andere kwesties omtrent Soda noopten Dan tot een extra wachtperiode. Bovendien moest het einde nog bedacht worden. Die ondankbare taak kregen de scenaristen Falzar en Zidrou voor de kiezen. Op basis van notities van Tome en gesprekken tussen Dan en Tome konden ze een eigen slot verzinnen. In het voorwood verduidelijken Tomes kinderen: "Nu liet hij ons helaas achter met een onafgewerkt verhaal. Liever dan het zo te laten, besloten we samen met Dan om alle aantekeningen bijeen te zoeken die papa had achtergelaten en het verhaal dat hij voor ogen had zo getrouw mogelijk af te werken. We wisten uiteraard dat we daar nooit alleen in zouden slagen, maar gelukkig stemden Falzar en Zidrou toe om deze moeilijke taak op zich te nemen. Hoewel het traject vol valkuilen bleek te zitten, slaagden ze erin om tot een geloofwaardig slot te komen zonder afbreuk te doen aan de ideeën van vader. We zijn Falzar en Zidrou dan ook bijzonder dankbaar."
Helaas nam Tome het geheim over Soda’s drie vingers aan de ene hand mee in zijn graf.
Lees ook: Soda in andere handen
Complottheorieën
Verrijzenis omschreven we indertijd als volgt: "Het begint zoals vanouds. Moeder Mary wil een speciaal boeketje rozen voor haar verjaardag, en die verkopen ze vandaag nog enkel in de metro. Samen gaan ze op pad. In dit oord des verderfs merkt Davids mama dat er iemand een enveloppe verliest. Ze bezorgt die terug aan de verschrikte man. Snel vertrouwt die haar toe om deze week uit de metro te blijven. De rest is en wordt geschiedenis. Tome overgiet zijn scenario deze keer met een flinke scheut cynisme die net zoals in De Onnoembaren versterkt wordt door de zwarte bladspiegel. Helaas gaat de ervaren scenarist flink uit de bocht door te vaak uit te pakken met hele lappen tekst waardoor Dan zijn figuren weer op de achtergrond moet duwen. Bovendien blijft er dan nog maar weinig over van het schitterend opgebouwde ritme van de vorige bladzijden. En zo gaan we een paar keer op en af. Neen, de symbiose tussen beiden kan beter."
De samenvatting van het verhaal Openbaring luidt: "Het begon allemaal in de New Yorkse metro toen een vreemde snuiter ‘Neem de volgende dagen zeker de metro niet!’ in het oor fluisterde van Mary, de moeder van Soda. Tijdens zijn speurtocht naar die pseudo-terrorist stuit Soda op Pronzini, zijn voormalige baas, die officieel is overleden bij de instorting van de torens. Officieus is hij omgeschoold tot een huurmoordenaar van het ‘Netwerk’, een staatsorganisatie die betrokken is bij de aanslagen van 11 september. Net voor hij sterft, stopt Pronzini Soda een USB-stick toe met daarop onthullingen voor zijn dochter. Demorandshield, de nieuwe overste van Soda, verdenkt Pronzini ervan onthullingen te hebben gemaakt over 11 september… en Soda heeft nog maar één prioriteit: Trash opsporen, een beruchte ‘opruimer’ in dienst van het Netwerk... In deze spannende thriller schetsen Tome en Dan een unieke kijk op 11 september: manipulatie van staatswege, oefenaanslagen en geheime diensten die zich aan alle controle onttrekken."
Dat leest nogal als een kluwen complottheorieën, waarbij we kunnen aannemen dat discussies daarover verhit konden raken. Die behoren echter tot de privésfeer van Gazzotti en Tome. In de privésfeer van David Solomon alias Soda is het nog steeds grote liefde tussen de agent en zijn collega Linda, die met haar zwarte kleurtje toch nog aan Tomes oorspronkelijke, multiculturele wensen voldeed. In het slotdeel komt ze wat te vaak in beeld als (half)naakte stoeipoes, desalniettemin als een katje dat je niet zonder handschoenen aanpakt. En die klauwen van haar gebruikt ze!
Tome poneert zijn persoonlijke visies niet als politieke of maatschappelijke thema's. Het zijn slechts vehikels als onderdelen van de intrige, waarin de jacht op een terrorist primeert. Het zou zonde zijn om meer te verklappen over de ware identiteit van een personage, waarmee Tome in feite teruggrijpt naar een mistig gegeven in zijn laatste Robbedoes-verhaal Als in een Droom... Los daarvan is zijn laatste, postuum verschenen album een grimmige actiethriller, ook nu weer met zwarte bladspiegel om de donkere sfeer te versterken.
Intussen heeft Dan zich weer gestort op zijn eigen project, een semi-realistische, semi-komische sciencefictionstrip voor uitgeverij Kennes. Het scenario heeft hij uitgewerkt met zijn jeugdvriend Joël Hemberg. Deel 1 zou in 2025 moeten verschijnen. De reeks Soda loopt voortaan verder in handen van Gazzotti en Bocquet, en dus gesitueerd in de jaren 1980. De oorspronkelijke delen 1 tot 4, de ijzersterke verhalen Een Engel Gaat Heen, Brieven voor Satan, Gij Zult Niet Schieten en God Stierf Vanavond, verschijnen in februari 2025 in een eerste integrale in het Nederlands. Dat zal helaas in softcover zijn en zonder het dossier dat integendeel wel in de Franse integrale is te lezen. Die uitgave van 29,99 euro is hoofdzakelijk bedoeld om de uitverkochte albums weer beschikbaar te maken. Die losse albums zijn in het Frans trouwens herdrukt met een nieuwe coverlay-out en op een groter formaat dan voorheen. Zo kan het natuurlijk ook.
Soda buitenreeks deel 1: Verrijzenis en deel 2: Openbaring tellen elk 48 pagina's en verschenen op 27 november 2024 in softcover (9,99 euro) en hardcover (17,99 euro) bij Dupuis.
Andere politie- en misdaadstrips in New York
"New York, New York, so good they named it twice. New York, New York, all the scandal and the vice, I love it! New York, New York, now isn't it a pity... What they say about New York City?" zong Gerard Kenny in 1979. De stad is een zo nadrukkelijk aanwezig decor in Soda dat we er graag nog wat langer toeven op deze pagina. Hieronder duiken we via uiteenlopende stripreeksen vooral in de onderbuik van de metropool, waar politie, misdadigers, maffioso en aanverwante figuren de plak zwaaien.
Torpedo 1936 (Alex Toth, Jordi Bernet + Enrique Sánchez Abuli, Dendros, 2 delen, 1986-1987, Uitgeverij HUM!, 5 integrales, 2017-2019)
Luca Torelli alias Torpedo is van Siciliaanse afkomst die bij gebrek aan een deftige job in New York, waar hij naartoe emigreerde, zijn diensten verhuurt aan de meestbiedende. Meestal gaat het om het elimineren van een rivaal, een overspelige vrouw of een vervelende getuige. Torpedo is dus een huurmoordenaar, meerbepaald in de jaren 1930. Hij wordt bijgestaan door de klunzige en schijterige Rascal die al eens moet opdraaien voor de daden van zijn baas. Doorgaans werkt Rascal gewoon op de zenuwen van Torpedo en ook dat moet de arme naïeveling bekopen.
Torpedo is een van de meest cynische reeksen die we kennen met een van de grootste schoften in de hoofdrol. En het is ook een van onze grootste favorieten aller tijden. De reeks werd in 1981 gecreëerd door de Amerikaanse tekenaar Alex Toth en de Spaans-Franse scenarist Enrique Sánchez Abulí en bestaat uit een zestigtal verhalen van gevarieerde lengte waarvan slechts een paar de reguliere albumlengte kennen. Maar die zijn minder briljant van opzet dan het kortere werk. Na de twee albums die zijn verschenen in de collectie Titanic, naar het gelijknamige stripmaandblad voor volwassen lezers, bleef de Nederlandstalige lezer verstoken van meer giftig Torpedo-plezier. Uitgeverij HUM! kwam vele jaren later op het zalige idee om de complete reeks in vijf integrale bundels uit te geven. Dat gebeurde op een wat kleiner formaat, maar dat kunnen de tekeningen wel hebben. Het gelige papier geeft de indruk dat je verdorven pulpmateriaal leest. Net goed voor deze reeks.
Bloed & Stilte (Marc Malès, Jean-Yves Mitton, Emanuele Barison + François Corteggiani, Talent, 14 delen, 1986-2004 / Saga Uitgaven, 3 integrales, 2024)
Maffia-epos over twee vrienden uit Sicilië aan het begin van de twintigste eeuw. Nadat ze naar de VS emigreren, treedt de ene toe tot de Cosa Nostra om er een grote bons te worden, terwijl de andere voor een baan als journalist kiest. Deze laatste vertelt op latere leeftijd hun beider verhaal aan twee onderzoeksjournalisten. De tweede cyclus (deel 11 tot 14) vertelt meer over de Russische maffia in New York en de maffia in Marseille.
De Gebroeders Adamov (Loustal + Jérôme Charyn, Casterman, 1991)
New York 1930. De bende van Max Adamov regeert over de East Side. Zijn hoofdkwartier is Mendel's in Sheriff Street. Op een avond duwt de mooie Ida Chance de deur van de bar open aan de arm van Max' tweelingbroer. Deze engelachtige schoonheid maakt passies los. Max wakkert de bendeoorlog weer aan. Schoten en lijken vallen... Tot hij alleen is met Ida. En dan...
De Macht der Onschuldigen (Laurent Hirn, David Nouhaud + Luc Brunschwig, Blitz / Saga Uitgaven, 1994- reeks loopt nog)
Nadat Blitz de eerste vier delen vertaalde, zonder het slotdeel van de eerste cyclus te kunnen uitgeven, gaf Saga Uitgaven in 2017 de complete cyclus uit in een integrale. Daarna volgden de cyclussen Hier Is de Hel (vijf delen) en De Kinderen van Jessica (twee van de vijf delen vertaald). In 2025 brengt Saga Uitgaven deel 3 van de laatste cyclus uit in het Nederlands. In 2024 rondden de auteurs hun reeks op stadsniveau (New York) en uiteindelijk federaal niveau af.
Vaak holden actuele feiten de in de stripreeks bedachte gebeurtenissen achterna, hoewel de auteurs ook de aanslagen van 9/11 in hun verhaal hebben verwerkt. De politieke thriller over een samenzwering, gekonkelfoes achter de schermen van de macht, een bitsige verkiezingsstrijd, schandalen, een golf van geweld en protest, terrorisme, (huur)moordenaars en een graantje meepikken van een opgezweept angstklimaat zoveel jaar na datum is anno nu nog steeds relevant.
Hard tegen Hard (Ralph Meyer + Tome, Dargaud, 3 delen, 1997-2002)
Uit onze bespreking: "Ooit hebben ze elkaar graag gezien, Martha en Joe Telenko. Maar dat is lang geleden. Heel lang. Een auto-ongeluk, kort na hun huwelijk, sloeg hun liefde aan scherven. Martha belandde in een rolstoel, een indiaans meisje stierf. Sindsdien bleven Martha en Joe nog enkel bij elkaar in de hoop de ander te kunnen begraven. Op een nacht, de ruzies en het gesar moe, besloot Joe zijn vrouw te vermoorden. Op zoek naar een waterdicht alibi doorkruist hij de achterbuurten van New York.
De desolaatheid van een grootstad en haar inwoners wordt treffend in beeld gebracht door tekenaar Ralph Meyer. Net zoals Jacques Tardi in De Kakkerlakkenkiller gebruikt ook hij één steunkleur om het verhaal te accentueren. In Hard tegen Hard contrasteren de sombere bruine tinten alleen met wat harde gele toetsen. Scenarist Tome laat je dit pakkende verhaal beleven vanuit verschillende standpunten. Zo geeft het eerste deel Joe's ongezouten visie weer. Martha steelt de show in deel 2. En in het laatste deel reis je rustig mee met de Navajo-indiaan Dillon, de vader van het verongelukte meisje.
Hard tegen Hard is een rauwe strip over haat, liefde en eenzaamheid. Hoe dan ook, een must voor elke stripliefhebber.
White Sonya (Loustal + Jérôme Charyn, Casterman, 2001)
Hoe moet je leven eruitzien, als je de periode die je in de gevangenis hebt doorgebracht, 'vakantie' noemt? Sonya is destijds in de vouwengevangenis beland omdat zij drie kerels had omgebracht die hun handen niet thuis konden houden. Sinds ze op haar twaalfde door haar vader aan de mafia was verkocht, heeft ze zich door mannen moeten laten gebruiken. Maar nu zit haar straf erop en staat haar besluit vast: ze begint een nieuw leven waarin ze het zelf voor het zeggen heeft. Helaas, de spoken uit het verleden doemen weer op en de enkeling die haar goed gezind is, komt gewelddadig aan zijn einde. Geen wonder dat Sonya al snel vaststelt dat ze hard aan vakantie toe is...
Banana Fish (Akimi Yoshida, 19 delen, Génération Comics / Panini (Frans), 2002-2006 / Viz Media (Engels), 2004-2007)
De natuur begiftigde Ash Lynx met een mooi uiterlijk. Zijn opvoeding maakte van hem echter een koude, meedogenloze moordenaar in het New York van de jaren 1980. Als wegloper opgevoed als de geadopteerde erfgenaam en het seksspeeltje van “Papa” Dino Golzine, verlaat Ash op de rebelse leeftijd van zeventien, het koninkrijk dat hem wordt voorgehouden door de duivel die hem opvoedde. Maar het afschuwelijke geheim dat Ash's oudere broer gek maakte in Vietnam is plotseling in Papa's onverzadigbaar ambitieuze handen gevallen... en het is precies het verkeerde moment voor Eiji Okamura, een zuivere jonge fotograaf uit Japan, om kennis te maken met Ash Lynx...
Broze Stad (David Mazzucchelli + Paul Karasik naar de roman van Paul Aster, Atlas, 2005)
Uit onze bespreking: "In Broze Stad staat Daniel Quinn centraal. Vroeger was hij een gevierd dichter, maar na de dood van zijn vrouw en zoontje schrijft hij onder een pseudoniem alleen nog maar misdaadromans. Op een nacht krijgt hij telefoon van ene Peter Stillman. In feite is Stillman verkeerd verbonden en denkt hij detective Paul Auster aan de lijn te hebben. Hij heeft een dringende zaak voor hem. Uit nieuwsgierigheid hapt Quinn toe. Zich voordoend als Auster trekt hij naar Stillman, die om zijn bescherming vraagt. Zijn vader heeft hem vroeger jarenlang opgesloten en mishandeld en belandde hiervoor in de gevangenis. Maar binnenkort komt hij vrij en Stillman denkt dat hij hem komt vermoorden..."
Aan de Waterkant (Georges Van Linthout + Rodolphe naar de roman van Budd Schulberg, Casterman, 2008)
Uit onze bespreking: "Al op de eerste pagina is duidelijk dat we in de fifties zijn. Het speelt zich af in New York en de maffia heeft nog een dikke vinger in de pap rond de havenactiviteiten. Door intimidatie en zelfs moord weten ze de controle te houden over de werkzaamheden in en rond de haven. De mensen zijn er apathisch onder, want ze weten geen uitweg. Totdat de priester, vader Barry, zich het lot van de mensen aantrekt en begint te beseffen dat hij niet doelloos kan blijven toekijken. De priester komt in contact met Terry Malloy, een van de medewerkers van de maffiabazen. Tussen de twee ontstaat een vertrouwensrelatie die Terry uit zijn onverschilligheid doet ontwaken. Met nogal ernstige gevolgen.
Dit is een prachtig verteld verhaal. Je hebt de hele tijd het gevoel naar een film uit de jaren vijftig te kijken, maar dan zonder beweging. Dat gevoel wordt mede veroorzaakt door de stemmige zwart-wittekeningen met grijswaarden. Maar ook door de manier waarop het is verteld: met veel aandacht voor heldendom en romantiek en een algehele aanwezigheid van somberheid."
New York Mi Amor (Jacques Tardi + Benjamin Legrand, Dominique Grange, Jacques Tardi, Casterman, 2009)
Uit onze bespreking: "Jacques Tardi associëren we steevast met loopgraven of Parijse banlieus. In zijn vroegere werk zocht hij het ook verder. New York Mi Amor bundelt de voorheen niet allemaal vertaalde verhalen die tussen 1979 en 1984 verschenen in diverse stripbladen. De hoofdmoot van deze bundel vormt het langere De Kakkerlakkenkiller, geschreven door Benjamin Legrand dat in 1984 als een van de eerste albums in de collectie Wordt Vervolgd Novellen verscheen. Daarin betreedt een wat melancholische ongediertebestrijder per ongeluk de dertiende verdieping van een wolkenkrabber. Vreemd, want in New York vind je nergens een dertiende verdieping. Hij vangt er een gesprek op waaruit hij munt wil slaan. Weet hij veel dat hij nu de speelbal is geworden van twee criminele bendes die tegen elkaar opbieden met chantage, ontvoering en doodslag.
Twee kleuren domineren deze uitgave: zwart met alle mogelijke grijswaarden en bloedrood. Enkel voor De Kakkerlakkenkiller maakte Tardi gebruik van het extra steunkleur voor het plunje van het hoofdpersonage Walter Eisenhower, zijn bestelwagen, dikke klodders bloed en een hallucinatiesequentie waarin hij zich een superheld tegen reuzegrote nazikakkerlakken waant. Verbijsterend, maar Martin Scorsese-achtig keihard.
In de drie overige, kortere verhalen neemt een John Lennon-lookalike met een bochel zich voor om de echte Lennon neer te knallen, struint een depressieveling door de wereldstad en wil een Vietnamese wraak nemen op de Amerikaanse soldaat die haar voor de ogen van haar dochter verkrachtte. Het zijn drie verhalen met een twist waarin net als in De Kakkerlakkenkiller de stad New York meer is dan zomaar een fel gedocumenteerd decor. Het is de plaats van actie, van gelatenheid en — zoals Art Spiegelman het typeerde in zijn woorwoord — van smerigheid."
Luna Park (Danijel Zezelj + Kevin Baker, Vertigo, 2009)
Alik is een voormalige Sovjetsoldaat die naar Coney Island is verhuisd om daar een gangster te worden. Hij wordt achtervolgd door herinneringen aan zijn verleden en het enige wat zijn angst verzacht, is drank, heroïne en zijn geliefde, de prostituee Marina. Maar hoezeer Alik haar ook aanmoedigt om te breken met de gangsterbaas die haar bezit, Marina kan dat niet vanwege haar dochter, die nooit de kant van de gangsterbaas zal kiezen. Dus bedenkt Alik een wanhopig plan om ze alle drie te redden, en daarbij ontdekt hij dat hij voorbestemd is om het verleden steeds weer te herhalen, inclusief een verleden of twee waarvan hij zich misschien niet eens bewust is dat hij ze heeft, in een verhaal dat flitst van het hedendaagse vervallen Coney Island over het Rusland van tien jaar geleden tijdens de Tweede Tsjetsjeense Oorlog naar het Coney Island van rond de twintigste eeuw, toen het gebied met het pretpark op zijn hoogtepunt stond.
Taxi Molloy (Alexis Chabert + François Dimberton, Saga Uitgaven, 2010)
Uit onze bespreking: "We gaan terug naar het jaar 1960 in de metropool New York. Voor de nog groen achter zijn oren zijnde Molloy is een kinderdroom uitgekomen op zijn achttiende want hij is taxichauffeur. In het begin van het verhaal, na het bewieroken van zijn kersverse job, wacht hij op zijn eerste klant. Dat mag bij voorkeur een vrouw zijn, hoewel hij niet veel ervaring bij de vrouwtjes heeft. En hij heeft geluk. De vrouw die in zijn wagen stapt, is een knappe verschijning: blond, goed voorzien van oren en poten met een koffertje in rundsleer aan de hand. Voor het ritje beloont zij hem met een kus op de wang. Van dan af lijkt het of hij enkel moordgrieten heeft te vervoeren. Molloy is in fantasieland en ziet de werkelijkheid niet meer. Langzaam aan kom je te weten wat zijn achtergrond is. Je verneemt meer over de dood van zijn ouders, het opgroeien met een bazige, verschrikkelijk gemene grootmoeder die meer houdt van haar hond dan van Molloy en daar ergens tussendoor zijn harde bestaan in het weeshuis. En toch lijkt Molloy gelukkig. Je zal ontdekken — of minstens vermoeden — dat Molloy psychisch niet helemaal in orde is. En dat maakt van dit one-shot een meer dan bijzonder verhaal."
Sam and Twitch (Angel Medina, Jamie Tolagson, Alberto Ponticelli, Clayton Crain, Alex Maleev, Paul Lee / Brian Michael Bendis, Todd McFarlane, Image Comics, 26 comics, 1999-2004, The Complete Collection, 2 delen, 2011-2012)
Sam Burke en Maximilian “Twitch” Williams zijn twee fictieve NYPD-detectives die voor moordaken werken. Ze zijn gecreëerd door Todd McFarlane en kwamen oorspronkelijk voor in McFarlanes populaire stripreeks Spawn. Vanwege hun populariteit kregen ze in 1999 hun eigen stripreeks. In diverse cyclussen krijgen ze te maken met eigenaardige moordzaken.
Red Team (Craig Cermak + Garth Ennis, Dynamite, 7 comics + integrale, 2013-2014)
Red Team is de elite antidrugseenheid van de NYPD. Eddie Mellinger, Trudy Garoux, Duke Wylie en George Winburn hebben de ene na de andere drugsbaron opgepakt met een zorgvuldige mix van nauwgezet toezicht en toegepast geweld. Hun laatste zaak loopt echter op een sisser af. Gefrustreerd door het feit dat een zo schuldige schurk uit hun greep kan ontglippen, nemen ze extreme maatregelen... en ontdekken ze dat het verkeerde doen heel erg verleidelijk kan zijn.
Little Tulip (François Boucq + Jérôme Charyn, Le Lombard, 2015)
Uit onze bespreking: "Een hele kwarteeuw heeft het geduurd: na De Vrouw van de Tovenaar (1986) en Duivelsmond (1990) delen François Boucq en Jérôme Charyn opnieuw de credits boven een magisch-realistisch meesterwerk. Deze derde samenwerking van de New Yorkse auteur met de Franse tekenaar ligt helemaal in het verlengde van hun vorige boeken: de versmelting van droom en realiteit, de gruwel van het overleven, jeugdtrauma's, verborgen identiteiten,... We zien deze elementen in hun werk telkens weer opduiken in andere, vreselijke vormen. Het weerwolfmotief uit De Vrouw van de Tovenaar, het stalinistische Rusland uit Duivelsmond, het verrotte klokhuis van de Big Apple... Ze zijn ook aanwezig in Little Tulip, het verhaal van Paul/Pavel, die na een jeugd in de goelag een nieuw leven leidt als tatoeëerder en robottekenaar voor de politie. Flashbacks over zijn achtergrond in het ijzige Siberië vermengen zich met de jacht op een seriemoordenaar in het broeierige New York. Zelfs daar achtervolgt zijn verleden hem. En rekent hij ermee af. Of andersom?"
In 2020 volgde de sequel New York Cannibals, een thriller over bloed- en babytrafiek, een kat-en-muisspel met de New Yorkse onderwereld, een schimmige overheidsorganisatie en flink wat spoken uit Siberië. Het verhaal speelt zich twintig jaar na Little Tulip af.
Weegee (Wouter Mannaert + Max de Radiguès, Blloan, 2016)
Uit onze bespreking: "Paparazzo Weegee (né Arthur Fellig) is een klein smeerlapke, maar hij verdient wel goed het zout op zijn patatten. De man heeft zich namelijk gespecialiseerd in het fotograferen van ongevallen en moorden en aarzelt niet om de stiff van dienst in een andere positie te leggen voordat ze in de bodybag terechtkomen, gewoon om een sprekender kiekje te kunnen maken. In de VS van de late jaren 1930 waren zijn beelden zeer gegeerd, maar toch droomde hij van een algemene erkenning die hem weg kon trekken uit die zelfkant van de maatschappij die hij met zijn camera op een unieke wijze wist vast te leggen.
Scenarist Max de Radiguès en tekenaar Wauter Mannaert schetsen geen al te proper beeld van de topfotograaf en zetten vooral zijn vele kleine kantjes extra in de verf. Op regelmatige basis smokkelen ze scènes uit de New Yorkse society in hun verhaal. Ons vielen vooral de filmaankondiging van Joy of Living en de serieus georkestreerde snapshot van de dames Kavanaugh en Decies op. We zien vooral een weifelende Weegee die ondanks een goed onthaalde boekpublicatie en contacten in Tinseltown niet kan verdoezelen dat hij diep in zijn binnenste een simpele downtown New Yorker is gebleven, alle drukdoenerij ten spijt. Maar al te graag vertelt hij telkens weer zijn verhaal over de gasexplosie, of hoe hij de fotobusiness is ingerold en lijkt te vergeten dat hij zo alleen maar de grote leegte etaleert. Of: hoelang kan een man blijven smachten naar het hogere, voordat het een ijle, zielige bedoening blijkt..."
De Vleugels van de Aap (Étienne Willem, Gorilla, deel 1, 2016 / Dark Dragon Books, 3 delen, 2018-2020)
1933, de VS verkeert in een economische crisis. Harry Faulkner, een voormalige oorlogspiloot in het Lafayette-squadron, werd een stuntman en had zelfs zijn eigen vliegende circus. Maar om de een of andere duistere reden... is hij nu werkloos, berooid en erg depressief. Dat geldt niet voor de burgemeester van New York, die met veel tamtam de meerpaal van de Zeppelin zal inhuldigen en zo Europa met het nieuwe continent zal verbinden. Een weelderig feest in de lucht, waar de champagne rijkelijk vloeide voor de vele prestigieuze gasten... ondanks de drooglegging. Een gedenkwaardige en zeer politieke gebeurtenis. Maar een bende terroristen neemt het luchtschip in beslag en eist losgeld, anders storten ze met het hele feest in Manhattan.
De Lange Stilte (Éric Stalner, Dark Dragon Books, 2018)
Februari 1892, New York. Ellis Island is de toegangspoort tot de Verenigde Staten voor migranten. Zodra hij op Amerikaanse bodem is aangekomen, ziet de jonge Will Campbell hoe zijn moeder wordt gedood tijdens een aanslag. Getraumatiseerd door deze vreselijke tragedie trekt de jongen zich terug in absolute stilte, zo erg zelfs dat hij per ongeluk in een speciale instelling voor doven en blinden wordt geplaatst. Tien jaar later is Will volwassen. Nu hij op zichzelf is aangewezen, probeert hij de ware toedracht van zijn moeders dood te achterhalen. Tijdens deze zoektocht schommelt zijn leven tussen een freakshow en werken voor de New Yorkse maffia. Hij heeft een interessant feit opgemerkt: in zijn aanwezigheid zijn mensen niet achterdochtig en ze praten veel, omdat ze zeker weten dat ze met een dove te maken hebben. Veel meer dan ze zouden willen... Na verloop van tijd leert Will dit voordeel te cultiveren en verandert hij zichzelf in een soort gewone superheld.
Incognegro: Renaissance (Warren Pleece + Mat Johnson, Berger Books, 5 comics + integrale, 2018)
Wanneer een zwarte schrijver dood wordt aangetroffen op een schandalig interraciaal feest in het New York van de jaren 1920, is de jonge verslaggever van Harlem, Zane Pinchback, de enige die vastbesloten is de moord op te lossen. Zane moet voor het eerst “Incognegro” gaan en zijn lichte uiterlijk gebruiken om door te gaan voor een blanke man om de ware moordenaar te vinden. Met een cryptisch manuscript als enige aanwijzing en een mysterieuze en mooie vrouw als enige getuige van de moord, gaat Zane op jacht door de donkere en gevaarlijke straten in het Harlem van de roaring twenties op zoek naar gerechtigheid. In een tijd waarin uiterlijk dodelijk kon zijn, is Zanes huid het enige wat hem in leven houdt.
Agata (Olivier Berlion, Glénat, 3 delen, 2019-2022)
Ellis Island, 1931. Agata Lietewski, een negentienjarig Pools meisje op de vlucht na een clandestiene abortus, emigreert naar de Verenigde Staten en vindt onderdak bij haar Amerikaanse oom in de Poolse wijk Jackowo in Chicago. Ze is klaar om een rustig nieuw leven te beginnen, maar haar leven wordt op zijn kop gezet als de belangrijkste rivaliserende bendes aan de oostkust met elkaar in botsing komen in een genadeloze turfoorlog. Ze kruist ongewild het pad van Lucky Luciano, toenmalig hoofd van de Italiaanse maffia en de machtigste gangster van het land sinds de arrestatie van Al Capone. Agata wordt een ster op Broadway, terwijl de macht van Lucky Luciano, de koning van de New Yorkse maffia, taant. Hij is smoorverliefd op Agata, maar hij begint de druk van de wet te voelen die onderzoek voert naar pooierzaken. Agata zou een lastige getuige kunnen zijn.
Pulp (Sean Phillips + Ed Brubaker, Image Comics, 2020)
Max Winters, een pulpschrijver in het New York van de jaren 1930, wordt meegesleept in een verhaal dat niet lijkt op de verhalen die hij voor vijf cent per woord schrijft: verhalen over een bandiet uit het Wilde Westen die rechtspreekt met een revolver. Maar zal Max in staat zijn hetzelfde te doen wanneer hij achtervolgd wordt door bankrovers, nazispionnen en vijanden uit zijn verleden?
Bootblack (Mikaël, Standaard Uitgeverij, 2021)
Uit onze bespreking: "Het is 1995 en Johnny Depp zit in de problemen. Op het witte doek welteverstaan. Hij wordt gechanteerd. Het begin van de oplossing voor zijn probleem vindt hij bij een schoenpoetser, want die zien de hele omgeving en vallen zelf nauwelijks op. Die laatste karakteristieken gelden zeker ook voor de Bootblacks (schoenpoetsers) van de jaren 1920-1930. Of ze ook problemen oplossen, is een andere vraag. Bootblacks hebben meestal wel genoeg aan hun eigen problemen.
Met een gelijkaardige magistrale precisie als hij deed voor zijn vorige one-shot, Giant, duikt Mikaël opnieuw in de beeldvorming van de grootste Amerikaanse metropool tijdens het interbellum, slechts enkele jaren na de setting van Giant. Dit keer is de tiener Al onze gids door het straatleven van New York. Sterker dan voorheen laat Mikaël onrechtstreeks één iets nog duidelijker zien. In Giant zag je de gevolgen van de beurscrash van 1929. Nu, in Bootblack, merk je duidelijk dat de malaise verder gaat dan die ene shock van toen. Tien jaar later is de systeemfout van armoede zonder vangnet er nog steeds. Het geeft een boost aan grote en kleine criminaliteit, die zich vaak groepeert volgens nationaliteit."
Ellis Island (Miras + Philippe Charlot, Saga Uitgaven, 2 delen, 2021-2022)
Uit onze bespreking: "Ellis Island anno 2021 is zowat de overzeese evenknie van 'ons' Antwerpse Red Star Line museum. Je krijgt er een inkijk in de haast mechanische aanpak van de triage van wouldbe immigranten. Tussen 1892 en 1924 zijn er meer dan twalf miljoen klanten voor een American Dream langs de kassa gepasseerd. Een goeie twee procent werd linea recta teruggestuurd omwille van ziektes of een crimineel verleden.
In dit tweeluik volgen we de avonturen van Tonio, een jonge Italiaan die vanuit zijn arm plattelandsdorpje naar de VS gestuurd wordt om de weg voor de rest te plaveien. Bij zijn aankomst wordt hij de speelbal van corrupte controleurs, lokale maffiosi en zijn eigen naïviteit. De brave jongeman wordt gedwongen om zijn idealen overboord te gooien als hij het thuisfront niet wil teleurstellen."
Queenie (Elizabeth Colombia + Aurelia Lévy, Elizabeth Colombia, Concerto Books, 2022)
Uit onze bespreking: "In deze Queenie krijgen we de verstripte biografie te lezen van Stephanie St. Clair, the godmother of Harlem. Geboren in Guadeloupe kwam ze na de dood van haar moeder via Montreal in New York terecht. Leep én intelligent als ze was, slaagde ze erin om heel wat centen te verdienen met drughandel en illegale loterijen en zo kwam ze regelmatig in het vaarwater terecht van notoire gangsters als Dutch Schultz en Lucky Luciano. Een aanzienlijk deel van haar fortuin gebruikte ze om als de vrouwelijke evenknie van Robin Hood de zwarte zaak te verdedigen. Black Lives Matter was ook in de jaren 1930 geen holle slogan."
Newburn (Jacob Phillips + Chip Zdrasky, Age Comics, 12 comics, 2021-2023, 2 bundelingen, 2022-2024)
Easton Newburn is een privédetective zonder loyaliteiten die conflicten tussen rivaliserende misdaadgroeperingen onderzoekt. Samen met zijn assistente Emily volgt Newburn moordenaars, brandstichters en corrupte ambtenaren, terwijl hij probeert uit hun vizier te blijven.
Mr. Crook! (Romain Blais + Jérôme Tillard, Silvester, 2024)
Voor beide auteurs is het hun debuutstrip, met een stofomslag in hardcover door Silvester uitgegeven als compleet verhaal.
"Sigmund Openthal, wereldberoemd jager op groot wild en uitbater van drie diamantmijnen in Afrika, ontdekt de Mangaza, de grootste diamant ter wereld. Over een paar dagen wordt die, onder grote publieke belangstelling, verkocht in New York. Dat uitvoerig in de media besproken evenement leidt tot een meedogenloos duel tussen een politiecommissaris die vastbesloten is de edelsteen te beschermen en Crook, de grootse meesterdief van zijn tijdperk. De speeltijd is voorbij, maar iedereen zet alles op alles..."
Een Vrolijk Man (David François + Régis Hautière, Lauwert Uitgeverij, 2 delen, 2024)
New York, 1932. Sasja Stasevitsj Bujak wordt uit Oekraïne verdreven door de Grote Hongersnood die door Stalin is georkestreerd en komt aan in de Verenigde Staten. Hij hoopt een dak boven zijn hoofd te vinden en wat geld te verdienen, maar hij merkt al snel dat Amerika niet het El Dorado is dat hem is voorgespiegeld. Het land worstelt om te herstellen van de crisis van 1929 en er is een tekort aan werk. Twee voorzienige ontmoetingen zullen zijn leven snel op zijn kop zetten. Sasja komt in het misdaadmilieu terecht om er hand- en spandiensten te leveren. Hij wordt verliefd op een prostituee met een bijzondere lichamelijke eigenschap.
1 of 23