2 of 25
Medea en andere Griekse mythologie
tekst: David Steenhuyse
Vlees en Bloed, het extra dikke vierde deel, sluit de geweldige stripreeks Medea van Nancy Peña en Blandine Le Callet in schoonheid en vooral met hartverscheurende drama's af. De auteurs deden er zo'n zeven jaar over om alle vier delen te publiceren. Lauwert Uitgeverij gaf de vier delen in één jaar tijd in het Nederlands uit. We stellen de reeks aan je voor. De stripfragmenten komen uit het laatste deel. Aansluitend duiken we wat verder in de Griekse mythologie met meer dan twintig andere albums en stripreeksen.
Menselijk portret
"Medea de schandalige. Medea de heks, de moordenares. Medea, het monster. Dat is wat ze over mij zeggen. Mensen willen alleen onthouden wat hen uitkomt. Te midden van deze vernietigende stemmen is het tijd voor mij om mijn eigen stem te laten horen. Tijd voor mij om mijn verhaal te vertellen. Om het eindelijk recht te zetten."
Bovenstaande tekst is op de achterkant van de vier albums te lezen. De auteurs presteren het om een heel menselijk portret neer te zetten van een personage dat in de oud-Griekse mythologie over toverkracht bezit, maar in de stripreeks gewoon een slim meisje is met kennis over kruiden en middeltjes met bijzondere krachten. Ze heeft geen bovennatuurlijke krachten, maar past simpele goocheltrucjes toe en manipuleert met illusionisme. Ze wordt echter wel neergezet als een speelbal in allerlei machts- en amoureuze spelletjes tot ze die spelletjes doorheeft. Ook de goden uit de oorspronkelijke vertellingen zijn bewust achterwege gelaten. Dit alles versterkt het realisme en maakt van Medea meer een rationeel figuur.
Haar wellicht grootste zwakte is dat ze verliefd wordt op Iason, de beroemde avonturier die met zijn Argonauten op het wat geïsoleerde eiland Kolchis, Medea's thuis, terechtkomt. Hij vervult al haar ontluikende (seksuele) gevoelens. Ze helpt hem het Gulden Vlies te geven en moet van haar woedende vader wegvluchten, een onzekere toekomst tegemoet, op zoek naar een nieuwe thuis. Iason blijkt echter niet de ideale echtgenoot te zijn. Dat leidt naar een wraakroepend drama in deel 4 waar je als lezer wel eventjes stil van wordt. Medea verandert van naïef meisje in een geharde dame die haar hele levensloop vertelt, telkens weer opnieuw achtervolgd door vreselijke gebeurtenissen die haar overkomen, waarvoor ze gestraft wordt en die ze al dan niet met schuldgevoelens ontloopt. Net zo goed is ze zelf de (onvrijwillige) aanstoker van tragedies.
Internationaal gewicht
Scenarist Blandine Le Callet is dankzij haar beroep als professor Latijn en haar onderzoek naar filosofie en literatuur wel vertrouwd met het onderwerp. In 2014 publiceerde ze een vertaling van Seneca's toneelstuk Medea dat van de eerste eeuw na Christus dateert. In de jaren daarna vertaalde ze van diezelfde Romeinse schrijver en filosoof, die in het oude Rome van keizer Nero leefde, Franse vertalingen van diens Oedipus en zijn complete tragedies.
Voor tekenaar Nancy Peña ontwikkelde ze de vierdelige stripreeks Medea waarvan in 2013 het eerste album verscheen bij Casterman. In 2021 gaf de uitgeverij een Franstalige integrale uit die ook een Engelse versie kreeg. Die zagen we op onze reizen liggen tot in Kuala Lumpur. Het internationaal gewicht is er dus wel. Lauwert Uitgeverij koos voor de Nederlandstalige versie voor de losse albums. Het dossier van de Franse integrale krijgen kopers als een extraatje bij deel 4 als een losse bijlage van 16 pagina's, maar dan enkel bij de eerste uitzet. De hele reeks is ook te koop met een coversleeve waarvoor de cover van de integrale is gebruikt.
“Van haar tijd"
De dossierbijlage is een fraai geïllustreerd overzicht van onderwerpen over de productie van de stripreeks, de werkwijze van beide dames en hun inspiratiebronnen, een uitleg over de keuzes die ze moesten maken op artistiek gebied en wat het verhaal betreft en de vrijheden die ze zich permitteerden om in de eerste plaats een boeiend verhaal te vertellen en niet zomaar slaafs de oorspronkelijke mythe over Medea te volgen.
Ze konden haar hele jeugd bedenken, vooral in deel 1 uitgesmeerd met accenten op haar relatie met haar familie. Ze benadrukken ook dat ze de feministische dimensie in de hoofdfiguur Medea nuanceren. We citeren: "Medea is fundamenteel individualistisch en daagt de autoriteit van mannen alleen uit om zich er op persoonlijke basis van te bevrijden. Medea staat afwijzend tegenover elk idee van een collectieve strijd om de zaak van de vrouw te verdedigen. Medea is 'van haar tijd': ze behoort tot de dominante klasse van een slavenmaatschappij die ze niet in twijfel trekt. Het zou dus zowel verkeerd als anachronistisch zijn om van haar personage de vaandeldrager van het hedendaagse feminisme te maken."
Neem het dus met een korreltje zout als recensenten of lezers zonodig het feministische karakter van de stripreeks eruit willen lichten of dat als een troef willen voorstellen. Desondanks blijft het sterke personage boeiend van de eerste tot de laatste pagina, waarbij je stuitert van begrip naar onbegrip en weer terug.
Oogstrelende pagina's
Ook Nancy Peña is vertrouwd met de Griekse en Romeinse mythologie. Dat kreeg ze met de paplepel ingegoten dankzij de verhalen van haar vader, een kenner van de Grieks-Romeinse mythologie. De figuur Medea was haar niet onbekend door de gravures en schilderijen die ze bewondert, onder meer van Alfons Mucha, John William Waterhouse en Gustave Klimt. Uit deze negentiende-eeuwse en vroeg-twintigste-eeuwse interpretaties haalde ze inspiratie voor haar eigen Medea. Ze voegde voor de decors en de cultuur van Medea's tijdperk diverse Perzische, Assyrische, Griekse en Egyptische elementen samen en wist daarmee een geloofwaardige, bijna historisch accuraat lijkende wereld neer te zetten. Ze lette daarbij zelfs op het verschil tussen het wat meer barbaars en exotisch geachte, kleurrijke Kolchis tegenover een klassieker Griekenland met lichtere tinten. Het levert oogstrelende pagina's op, met een uitgekiende, sfeervolle inkleuring.
Als je geen genoeg krijgt van Peña's grafisch werk, zoek dan niet noodzakelijk naar haar strips (bijvoorbeeld het vierdelige Le Chat du Kimono), waarvan er nog geen andere zijn vertaald dan de reeks Medea. Ze is trouwens ook illustrator van een twintigtal kinderboeken. Wat we integendeel ten zeerste kunnen aanbevelen, is haar geïllustreerde boek Le Bestiaire de l'Olympe waarvoor Anne Jonas alle teksten en verhalen schreef over (fantasie)dieren in de Griekse mythologie, van de top van de Olympos tot de diepste krochten van de hel. Elke tekst is prachtig geïllustreerd door Peña. De tekenstijl en inkleuring van dit in 2011 bij Milan verschenen boek van 126 pagina's schemert beslist door in Medea.
De reeks Medea verscheen in vier delen in 2024 bij Lauwert Uitgeverij. De Schaduw van Hekate, Het Mes in de Wond en Een Barbaarse Echtgenote, oftewel de delen 1, 2 en 3, tellen elk 64 pagina's en kosten 22,95 euro. Het afsluitende deel 4, Vlees en Bloed, is 104 pagina's dik en kost 26,95 euro (inclusief dossierbijlage van 16 pagina's bij de eerste uitzet).
Andere Griekse mythologie
De Griekse mythologie spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding van kunstenaars en verhalenvertellers. Ook op stripgebied valt er heel wat bij te leren over de Oud-Griekse goden, helden en wezens die in trouwe of nieuwe interpretaties aan bod komen. We overlopen hieronder een aantal uiteenlopende albums en stripreeksen die je op dat gebied zouden kunnen bekoren. Opgepast, sommige personages en namen kennen een Griekse en Latijnse spelling van de namen naargelang de strip: Iason/Jason, Herakles/Hercules, Homeros/Homerus, Olympos/Olympus...
Epoxy (Paul Cuvelier + Jean Van Hamme, Panda, 1978, herdrukt in 1980, heruitgegeven door Blue Circle, 1985 en Claude Lefrancq, 1997)
Het stripdebuut van Jean Van Hamme was dit verhaal voor Paul Cuvelier (Corentin) dat al in 1968 in het Frans verscheen. Het was een van de eerste erotische strips voor een groter, volwassen publiek.
Het meisje Epoxy uit de hedendaagse tijd wordt na een aanvaring tijdens een zeiltocht op de Middellandse Zee gevangengenomen en verkracht. Na een goddelijke interventie spoelt ze naakt aan op een strand waar ze vaststelt dat ze in de oudheid is terechtgekomen. Ze ontmoet vervolgens mythologische figuren als Hercules, Bacchus, Pan, Hermes en anderen. Het zijn zowel ontmoetingen als confrontaties die haar leiden door een roes van extase en erotiek.
Aurora en Ulysses, Centauren (Pierre Seron + Stephen Desberg / Mittéï / Pierre Seron, Dupuis, 4 delen, 1982-1985, Saga Uitgaven, 2 integrales, 2022)
Rond twee van de door oppergod Zeus van de Olympos verstoten jonge centauren — de half mens, half paard wezens — bouwde Pierre Seron een alleraardigste stripreeks waar hij meer van hield dan van zijn De Minimensjes. Hij liet zijn personages Aurora en Ulysses reizen doorheen verschillende tijdperken, onder meer het oude Griekenland, de middeleeuwen, de Amerikaanse Burgeroorlog, het heden,... waar ze telkens op zoek zijn naar een deur die ze terug moet brengen naar hun thuis. Mythische figuren als zeemeerminnen, eenogige reuzen en Amazones duiken op in diverse verhalen.
Dupuis gaf in de jaren 1980 vier albums uit, maar daarmee raakten niet alle (korte) verhalen gebundeld. Ook een later verhaal, een cross-over met De Minimensjes, raakte nooit vertaald. In 2022 bracht Saga Uitgaven al deze verhalen samen in twee integrales met zelf samengestelde dossiers vol originelen en illustraties. Deze edities raakten ook in het Frans, Duits en Spaans vertaald.
Age of Bronze (Eric Shanower, Image Comics, 34 comic deeltjes of 4 bundels en 2 specials, 1998-2013)
Saga Uitgaven waagde zich in 2012 nog aan een vertaling van deze stripreeks in zwart-wit, maar dat bleek een financieel fiasco zonder verder gevolg. In het Engels is de reeks van Eric Shanower compleet na de cyclussen The Story of the Trojan War, Sacrifice en Betrayal. Deze laatste werd in twee bundels verzameld.
Uit onze bespreking van Het Verhaal van de Trojaanse Oorlog: "Met Het Bronzen Tijdperk geeft Shanower zijn eigen versie van de Trojaanse Oorlog, de moeder van alle oorlogen. Geen Brad Pitts in sandalen of rondborstige Helena's deze keer, maar zoals het historisch was en zonder compromissen! En Shanower heeft zeer grondig werk geleverd: niet alleen heeft hij alle verhalen rond de Trojaanse Oorlog, de zogenaamde Trojaanse Sagencyclus, in zijn reeks verwerkt, maar ook elementen uit tragedies en andere Griekse teksten mee opgenomen. Dat uitgebreide Griekse slaatje heeft hij bovendien overgoten met de nieuwste archeologische inzichten. Dit houdt in dat de Griekse en Trojaanse helden geen wapens dragen uit het klassieke tijdperk (vijfde eeuw voor Christus), maar er door en door Myceens (dertiende eeuw voor Christus) uitzien. Aldus doet Shanower recht aan de 'echte' Trojaanse Oorlog, die zich misschien wel afspeelde in de dertiende eeuw voor Christus en waar niet goden een rol speelden, maar mensen met hun eigen verlangens en ambities. Wie Shanower niet gelooft, moet zijn uitgebreide bibliografie er maar eens op naslaan. Dit is een strip voor meerwaardezoekers, voor mensen die echt iets willen bijleren, voor mensen met een oprecht hart voor geschiedenis en cultuur. Het kan ook een strip zijn voor mensen die nog steeds twijfelen over de meerwaarde van het beeldverhaal en hierdoor definitief overtuigd kunnen worden."
Atalante (Didier Crisse / Manu Grey + Didier Crisse, Blitz, 3 delen, 2000-2003 / Silvester, 13 delen + deel 0, 2011-2023)
Blitz lanceerde de fantasyreeks Atalante in de collectie Millennium. Na het verdwijnen van de uitgeverij herlanceerde Silvester de stripreeks van Didier Crisse als Atalante - De Legende. Deel 5 werd nog geïnkt door Manu Grey die vanaf deel 6 de tekeningen verzorgde, trouw naar Crisses voorbeeld.
Uit onze bespreking van deel 1: "Een vondelinge krijgt van enkele Griekse godinnen bijzondere gaven. In een bos vangen dieren en mythische wezens zoals faunen en centauren Atalante liefdevol op. Op een dag ontvoert een groep jagers het kind en brengen haar naar de mensenwereld. Daar ontwikkelt ze zich tot een beeldschone volwassen vrouw met een sterk en koppig karakter. Om zich te laten gelden, wil ze opgenomen worden door zeekapitein Jason en zijn Argonauten. Maar dat kan niet volgens de heersende principes, tenzij het brutaaltje ze van het tegendeel kan overtuigen."
Als avonturierster sluit Atalante zich aan bij Jason en de Argonauten in hun zoektocht naar het Gulden Vlies. In deze reeks vervangt ze dus Medea als gezellin van Jason.
Uit de stripreeks vloeide in 2015 de spin-off Atalante - De Odyssee voort met Evana als tekenaar. In twee albums worden avonturen verteld over Atalantes jeugdjaren.
De Ilias (René Follet + Jacques Stoquart, Arcadia, 2 delen, 2003-2004)
Bewerking van het wereldberoemde heldendicht van Homeros dat van zo'n 3200 jaar geleden dateert.
"We schrijven het jaar 1200 voor Christus. De rijke Griekse families hebben de gewoonte hun banketten op te vrolijken door een aéde: half verteller, half musicus. De bekendste van deze troubadours was waarschijnlijk Homerus, een blinde man met een ongelooflijk geheugen, maar bovenal een begenadigd verteller die als geen ander zijn publiek voor zich kon winnen.
Een van zijn heldendichten die de tand des tijds heeft doorstaan is de Ilias: een epos doordrongen van de Griekse mythologie; een verhalenketting waarin helden, goden, koningen en het volkse gepeupel hun eigen rol opeisen. De Ilias vertelt over de onmogelijke liefde tussen twee minnaars, de strijd tussen twee volkeren en de zucht naar macht en rijkdom."
Hercules (Admira Wijaya + Steve Moore, Dark Dragon Books, 2 delen, 2010)
Uit onze bespreking van deel 1: "De naam Hercules doet vast wel belletjes rinkelen. Als Griekse halfgod en als zoon van Zeus vergaarde hij respect bij de mensen door twaalf proeven (de befaamde twaalf werken) tot een goed einde te brengen. Dat ging van het doden van enkele mythische wezens zoals de Hydra en de leeuw van Nemea tot het uitmesten van de stal van Augias. Diezelfde Hercules is het hoofdpersonage van deze gloednieuwe, fenomenaal geschilderde stripreeks. De cyclus De Thracische Oorlogen brengt evenwel niet de voornoemde twaalf werken in beeld, tenzij vluchtig in een overzichtspagina. In deze reeks komt de krijger Hercules naar voor, die teert op zijn oude successen, en het leger van de Thracische koning opleidt. Dat leger is nog lang niet zo gedisciplineerd, zo vermetel en zo bloeddorstig als Hercules en zijn kompanen die hij rond zich verzamelde. Maar daar komt snel verandering in."
Bij Radical Comics verscheen nog de tweede cyclus The Knives of Cush.
Alexander de Grote (Bart Proost + Barcas / Bart Proost, Brabant Strip, deel 1, 2011, Strips2Go!, sinds 2011, reeks loopt nog)
Gag- en avonturenreeks over de Macedonische veroveraar Alexander de Grote waarin de auteurs hem net zo goed mythologische figuren, (half)goden en fabeldieren laten ontmoeten.
In deel 4, De Vloek van Poseidon, steekt Alexander de Hellespont over en gaat op zoek naar het zwaard van Achilles dat in een tombe in Troje zou moeten liggen. Zijn tocht verandert in een echte odyssee waarbij hij onder meer de god Poseidon, tovenares Circe en vele mythische wezens ontmoet. In deel 2, De Sandalen van Hermes, staat eveneens een zoektocht centraal, in dit geval naar de magische sandalen van de god Hermes.
Golias (Jérome Lereculey + Serge Le Tendre, Dargaud, 4 delen, 2012-2015)
Uit onze bespreking van deel 1: "Golias' vader is koning op een of ander onbekend Grieks eiland, Ankinoë. Zoals dat wel meer gaat, is er een afgunstige broer in het spel die maar al te graag... tja, een beetje striplezer voelt van kilometers ver wat nu zal gebeuren. En inderdaad, wat moet gebeuren gebeurt (voor de mindere lezer: papa Golias sterft), waardoor Golias op de vlucht moet slaan. En dan zitten we al bijna aan het eind van het album. Uiteraard is er ook nog een knappe zus van Golias van de partij en natuurlijk mag ook een buddy voor Golias niet ontbreken. Cliché? Jawel! Afgezaagd? Zo'n verhalen inspireren mensen al duizenden jaren lang en dat zal Serge Le Tendre geweten hebben. De brave man doet dus wat hij moet doen en schreef een aardig verhaaltje dat oorspronkelijk bedoeld was voor een Thorgal-spin-off.
Maar geen Hercules zonder Disney-studio's, en die vond Le Tendre bij Jérôme Lereculey die ook hier weer sfeervol vakwerk levert: Prachtige landschappen, zinderende actie en een goed oog voor wapens en kledij. Zo kennen we de man die zonder twijfel de beste verstripping van de verhalen rond koning Arthur tekende. We geven toe dat we het album vooral voor zijn magistrale tekeningen kochten, en misschien ook een beetje voor oudgediende Le Tendre."
Orakel (diverse auteurs, Daedalus, 10 delen, 2014-2020)
Opgevat als een fantasyreeks in de klassieke oudheid vertelt elk album een compleet verhaal met diverse figuren en elementen uit Oud-Griekse mythes en verhalen. Het orakel is de verbindende factor. Hij reist naar het oude Griekenland om je te vertellen over de wraak van tien stervelingen op de goden van de Olympus.
Uit onze bespreking van deel 1: "Het eerste deel van deze nieuwe reeks brengt ons naar het Griekenland van de achtste eeuw voor Christus. Een oude, blinde man passeert een landelijk dorp en stoot er op de jonge Homerus. Het dichtende talent zit reeds in de jonge snaak ingebakken en al snel wordt de oude man uitgedaagd om een verhaal te vertellen. De oude man geeft maar wat graag gehoor aan de uitdaging van Homerus. Hij vertelt het verhaal van de jongen Aspasie. De pythia ofte het orakel van Delphi wordt geroemd om haar bovennatuurlijke schoonheid. Ze is zelfs zo knap dat ze de aandacht trekt van de god die over haar tempel waakt, Apollo. Wanneer Apollo niet krijgt wat hij wil, néémt hij het. Aspasie blijft verweesd achter en zweert wraak op de goden te nemen. Eurycratides, de vechtgrage koning van Sparta, schaart zich na een belofte van eeuwige roem aan haar zijde en ook de godin Athene is er voor te vinden om haar broer een lesje te leren. Een staalharde strijd leidt de Spartanen tot op het topje van de Olympus, waar nog een en ander onder de goden te regelen valt."
De Wijsheid van Mythes (diverse tekenaars + Clotilde Bruneau onder leiding van Luc Ferry, Daedalus, sinds 2018)
Bij het Franse Glénat bouwden ze een complete collectie rond Griekse (en andere) mythes die wordt vertaald door Daedalus. De Wijsheid van Mythes bestaat uit one-shots en minireeksen waarbij de allerbekendste mythes en minder bekende Oud-Griekse vertellingen een stripvorm kennen. Per reeks is een andere realistische tekenaar aan het werk. Clotilde Bruneau werkt alle scenario's uit naar een zo oorspronkelijk mogelijke versie van de oude mythes waardoor je een ietwat minder geromantiseerd beeld zou moeten lezen van onder meer De Ilias, Iason, Herakles (Hercules onder zijn Latijnse naam) of het zo goed Daedalus en Icarus, Gilgamesj, Theseus en de Minotaurus, Oprheus en Eurydike. Elk album sluit af met een didactisch dossier onder leiding van Luc Ferry, een vooraanstaande Franse professor filosofie, een essayist en ook een voormalig minister.
Sinds 2023 is de Franse collectienaam uitgebreid naar De Wijsheid van Mythes, Sprookjes en Legenden om andere universele verhalen op te nemen die hun oorsprong kennen in mondelinge overleveringen. De eerste vertalingen worden vanaf 2025 verwacht. In het Frans zijn in die uitgebreide collectie al verhalen verschenen over Lancelot, Doornroosje, Tristan en Isolde, de Ark van Noach, Don Juan, Carmen, Adam en Eva, Romeo en Julia,...
Het Hart van de Amazones (Christian Rossi + Géraldine Bindi, Casterman, 2018)
Uit onze bespreking: "Het Hart van de Amazones is een gewelddadig, bloederig en wreed fresco geworden over de Amazonekrijgsters die in Homeros' oud-Griekse vertelling De Ilias de Trojanen af en toe te hulp kwamen. Langzaam aan komen de auteurs opdraven met raakpunten met het heden: de strijd van vrouwen tegen onrecht en onderdrukking en kordaat opkomen voor zichzelf. Het verhaal begint wanneer de Griekse belegering van de stad Troje al zeven jaar duurt. Een groepje woeste Amazones laat zich achtervolgen door een roedel bronstige Grieken. Ze krijgen lik op stuk als ze worden gevangen genomen om als dekhengsten te dienen voor het vrouwenvolk. Liefde of een relatie aanknopen is uit den boze, daar zien de oudsten nauwlettend op toe. Na een opwindende vruchtbaarheidsdans tijdens het Bloemenfeest en een massaorgie vinden de Grieken hun toekomst nog niet zo erg. Maar het laatste uur van de mannetjes van plezier is geteld. Ook jongetjes die de vrouwen baren, wacht een verschrikkelijk lot."
Percy Jackson en de Olympiërs (Attila Futaki + Rick Riordan, Van Goor, 3 delen, 2018-2019)
Percy Jackson en de Olympiërs is een vijfdelige boekenserie uit 2005-2009 geschreven door Rick Riordan. In 2022 waren er van de boekenreeks 180 miljoen exemplaren verkocht. Er volgde nog een zesde roman als compleet verhaal in 2023. Datzelfde jaar volgde op Disney+ het eerste seizoen van de tv-reeks Percy Jackson and the Olympians. Van Goor startte in 2018 met de vertaling van de stripversie. Het gaf ook al de romans uit in het Nederlands. Na drie van de vijf verschenen delen zijn er echter geen vertalingen meer verschenen. Wie de stripreeks wil vervolledigen, is op de Engelstalige uitgaven van Hyperion Books aangewezen.
Over deel 1: "Kijk, ik wilde geen halfbloed zijn, ik heb er nooit om gevraagd om de zoon van een Griekse god te zijn. Ik was gewoon een normale jongen, ik ging naar school, basketbalde, skatete, je kent het wel. Totdat ik per ongeluk mijn wiskundeleraar liet exploderen. Vanaf toen ging het echt verkeerd. Nu besteed ik mijn tijd aan zwaardvechten, monsters verslaan met mijn vrienden en vooral aan in leven blijven. Dit is het verhaal waarin Zeus, de Heer van de Hemel, denkt dat ik zijn bliksemschicht heb gestolen — en Zeus kwaad maken is echt een heel erg slecht idee."
De Dolende God (Fabrizio Dori, Soul Food Comics, 2019)
Uit onze bespreking: "Als kleine jongen lazen we de Illiad. Niet de originele versie, maar een aangepaste kinderversie. Nadien moest elk jeugdboek dat over de oude Grieken ging eraan geloven. Er was iets zodanig universeels en avontuurlijk aan die verhalen dat ze ons van kinds af aan al gefascineerd hebben. We vochten aan de zijde van Hector tegen Achilleus, we bibberden mee aan de draad van Ariadne in het doolhof van de Minotaurus, we treurden samen met Orpheus om zijn Euridyce.
De Dolende God gaf ons datzelfde gevoel terug. Diep gegrond in die oude mythes en sagen beschrijft het de omzwervingen van Eustis, een sater die op zoek is naar de oude goden. Hij ziet ze niet meer. Zijn ze misschien verdwenen? Zijn ze dood? Hebben ze hem verbannen? In onze wereld dwaalt hij rond, op zoek naar aanknopingspunten. Hij vindt een bont gezelschap bij Leandros en de Professor en ondergaat net zoals bij de twaalf werken van Herakles de ene beproeving na de andere. Door de oude mythen en sagen te koppelen aan onze wereld geeft Dori aan beide een extra laag. De echo's versterken elkaar en uiteindelijk blijft er een ijzersterk verhaal over. Een lust om steeds opnieuw te herlezen."
Messara (Jacques Terpant + Philippe Bonifay, Silvester, 3 delen, 2019-2021)
Uit onze bespreking van deel 3: "Messara is een jeugdwerk en dat zie je er ook wel aan: de plot is soms wat rommelig, de timing hapert weleens en de tekeningen en perspectieven zijn niet altijd even zorgvuldig. Niettemin is dit verhaal rond heldin Messara, die de tirannie van een dolgedraaide Minos omver wil werpen, vlot lees- en genietbaar. Het is een verdienstelijke poging om de bekendste Kretenzische verhalen (de Minotaurus, Theseus en Ariadne, Daedalus en Icarus) een waarachtig en realistisch tintje te geven, doorweven met wat romantiek en oorlogsgeweld.
Het gecomplotteer neigt naar Jacques Martin, maar de auteurs steken er nog meer actie (en vrouwelijk schoon) in. We zijn hen al erkentelijk dat ze een verhaal wilden brengen dat de Kretenzische mythologie als uitgangspunt heeft. Veel strips die spelen in dit decor zijn er immers niet. De schitterende covers van de trilogie — die ons overhaalden de boeken te proberen — zijn daarbovenop de kretenzen in de pap."
Anaxilea (Jéronaton + Roger Seiter, Dark Dragon Books, 2021)
Uit onze bespreking: "De stad Troje wordt na negen jaar beleg met een list ingenomen door de Grieken. Het vrouwelijke krijgersvolk de Amazones, die de Trojaanse koning Priamus kwamen helpen, hebben hun koningin verloren. Drie kandidates, Kepes, Lysippe en Anaxilea, worden het kamp uitgestuurd. Ze moeten zoveel mogelijk mannen ombrengen en hun rechterduimen afsnijden. Wie met de meeste duimen terugkomt, is de nieuwe koningin. De andere twee dienen als offer aan de goden. Lysippe en Anaxilea wagen zich meteen aan het uitschakelen van jagers en krijgers, terwijl de blonde Kepes onschuldige vissers doodt. Wanneer Anaxilea op een vijand stuit, herkent ze een ketting om diens hals. De man was getrouwd met een vrouw die de dochter was van een Amazone. Ze krijgt het niet over haar hart hem te doden, maar intussen vormt hij een last die haar verhindert meer rechterduimen te verzamelen. Terwijl er iets moois tussen de twee bloeit, maakt een van de twee anderen haar medekandidate af. En nu heeft ze het gemunt op Anaxilea, de verraadster van haar volk...
We hebben het raden naar waarom precies Kepes, Lysippe en Anaxilea prompt zijn uitverkoren om koningin te worden. En zo zie je maar dat op elke pagina in hun grote, blote borsten rondlopende dames ons niet afleiden van het verhaal. Roger Seiter, bekend van onder meer Fog, H.M.S. - His Majesty's Schip, Lefranc en Wild River, baseerde zich op beschrijvingen uit Homeros' Ilias en mythes en legendes over het befaamde, maar weinig historische krijgersvolk om een volstrekt fictief verhaal te schrijven. Het is aan de magere kant, hoofdzakelijk gestuwd door de wedstrijd om koningin te worden, maar vermakelijk is het wel."
Circe de Tovenares (Gabriel Delmas + Richard Marzano, Standaard Uitgeverij, 2021)
Circe komt als Kirke ook voor in Medea als een van haar tantes.
"In het tiende boek van Homeros’ Odyssee en in alle latere versies van deze mythe wordt de tovenares Circe voorgesteld als een femme fatale die plezier gebruikt om de zintuigen van mannen te misleiden. In een realistische grafische stijl biedt het hier voorgestelde verhaal, hoewel tamelijk getrouw in zijn chronologie, een resoluut andere visie op de versie van Homeros. Het verhaal wordt verteld vanuit het gezichtspunt van Circe en plaatst zich aan de kant van de vrouwen die het slachtoffer zijn van de mannelijke dominantie en al het geweld dat het met zich meebrengt, vrouwen die gedwongen zijn zich te verdedigen."
Geschreven door Richard Marazano (Cuervos, Het Chimpansee-Syndroom, De Expeditie). Tekeningen van creatieve duizendpoot en eigenzinnige kunstenaar Gabriel Delmas.
Hera's Glorie (Christian Rossi + Serge Le Tendre, Saga Uitgaven, 2021)
Hera’s Glorie verscheen in 1996 oorspronkelijk als een one-shot bij Casterman voordat het verhaal in 2002 werd opgesplitst in een tweeluik met extra pagina’s. Dargaud gaf het in 2011 vervolgens opnieuw uit als een integrale. Het vervolg, Tiresias, kwam in 2001 eerst uit als een tweeluik bij Casterman, in 2011 gevolgd door een integrale editie bij Dargaud. In 2017 volgde nog een dik album met beide verhalen erin. Deze boeiende verhalen met mythologische figuren verschenen nooit in het Nederlands. Saga Uitgaven gaf de Dargaud-versies uit 2011 van zowel Hera’s Glorie als Tiresias uit zodat we eindelijk in onze taal konden genieten van het knappe tekenwerk van Christian Rossi (Jim Cutlass, W.E.S.T., Deadline) en het meeslepende Griekse drama van Serge Le Tendre (Op Zoek naar de Tijdvogel, Chinaman, Terence Trolley).
"Wat stelt het menselijke lot voor in confrontatie met de woede van de goden? Alkeides is een buitenechtelijke zoon van Zeus. Als hij zijn recht op de troon van Mykene opeist, komt hij voor zware moeilijkheden te staan. Want hoe zal hij de woede van Hera, de echtgenote van de almachtige Zeus, kunnen trotseren?"
Tiresias (Christian Rossi + Serge Le Tendre, Saga Uitgaven, 2022)
Tiresias is een opvolger van Hera's Glorie. Ook hierin beleven Griekse mythologische figuren een zinderend verhaal vol confrontaties, drama en draait het om relaties.
"Wat stelt het menselijke lot voor in confrontatie met de woede van de goden? Voor de hoogmoedige Tiresias zijn de gevolgen van een misdaad die hij beging tegen een priesteres van Athena erg tragisch. Zijn misstap zal hem tot een absoluut en onvoorstelbaar offer voeren..."
Lore Olympus (door Rachel Smythe, Hugo BD, 7 delen, 2022-2024)
Lore Olympus stelden we al eens voor in ons overzicht van young adult. Omdat deze reeks niet genoeg aangeprezen kan worden én omdat er sinds oktober een zevende deel is verschenen, nemen we deze briljante stripreeks maar wat graag opnieuw op in dit net zo goed toepasselijke overzicht.
In de wereld van de webcomics zijn al veel grote internationale stripreeksen tot stand gekomen. Het heerlijk grafische stijltje in Lore Olympus is sinds 2018 het werk van de Nieuw-Zeelandse Rachel Smythe en is een moderne hervertelling van de Griekse mythologische romance tussen godin Persephone en de god Hades. Smythe schuwt daarbij de zwaardere thema's als verkrachting, belaging, misbruik en andere trauma's niet.
Het aantal views van de oorspronkelijke webcomic is in maart 2024 nog uitgerekend. Toen zorgden 6,5 miljoen abonnees op het Amerikaans-Koreaanse platform Webtoon voor een onmetelijk hoog aantal van 1,4 miljard views. Het is momenteel de meest gelezen webcomic op Webtoon. In oktober 2024 wordt een zevende hardcoveralbum verwacht. De albums zullen dan de eerste 152 webcomicafleveringen gebundeld hebben, maar er staan er online nog een pak meer.
Over deel 7: De kloof tussen de rijken wordt steeds groter als het tijdelijke onderkomen dat Persephone in de Onderwereld had gevonden, wordt vernietigd. Apollo heeft Demeter gevangen genomen en draagt de gevluchte godin over aan Zeus in een poging de gunst van de koning te winnen. Persephone en haar moeder moeten nu terechtstaan voor het achterhouden van Persephones ongeoorloofde daad van toorn, hoewel de godin van de lente zich veilig voelt met Hades aan haar zijde. Maar veiligheid is niet gegarandeerd in de wereld van de goden.
Atan van Kea (Judith Vanistendael, Oogachtend, 2022)
Judith Vanistendael vervoegde met dit one-shot de stripcollectie van het Louvre. Voor deze samenwerking tussen het wereldberoemde museum in Parijs en de Franse uitgeverij Futuropolis hebben al behoorlijk wat internationale auteurs een strip gemaakt, telkens met het museum als decor, in wat voor tijdperk of imaginaire wereld ook. Niet elk album daarvan raakte vertaald. Vanistendael is de eerste Nederlandstalige die deel uitmaakt van het kransje genodigden die een album mogen maken. Behalve een uitgave leverde dat ook een tentoonstelling van haar originelen in het Louvre op.
"De Griekse eilandengroep de Cycladen, bijna vijfduizend jaar geleden. Atan is een verlegen tiener die beelden snijdt van zijn favoriete mythologische helden. Hij blijkt bijzonder getalenteerd, en zijn werken zullen duizenden jaren later in het Louvre belanden... Judith Vanistendael laat ons kennismaken met deze weinig bekende beschaving. Dit verrassend intieme boek is tegelijk ook een teder verhaal over de immer complexe zoektocht van een opgroeiende puberjongen."
Mythos (Philippe Larbier + Christophe Cazenove, Uitgeverij Personalia, 1 deel, 2023)
Deze gagreeks is in 2023 gestart als albumreeks in het Nederlands en loopt al sinds 2012 in het Frans met ondertussen vijftien verschenen albums. De gags verschijnen ook in het stripblad Jump.
"Griekse mythologie opnieuw bekeken met legendarische humor!
Er is een land waar legendarische wezens wonen. Waar deze wezens, half mens en half dier, hand in hand gaan met halfgoden. Waar sommigen bovenmenselijke kracht bezitten en weer anderen alles wat ze aanraken in goud doen veranderen. Het is hier, aan de voet van de berg Olympus, dat Atlas, Hercules, de Minotaurus, Aphrodite en alle andere kleine Mythos wonen. Waar Zeus regeert maar tevens regelmatig door hen tot waanzin wordt gedreven.
Er is geen mooiere manier om het pure Griekenland te ontdekken, sla de pagina’s van dit album om, treed de legende binnen en de anti-mythe zal zich voor je ontvouwen."
Kleos (Amélie Causse + Marc Eacersall / Serge Latapy, Daedalus, 2024)
Van co-scenarist Mark Eacersall is bij Daedalus al het succesvolle Antananarivo verschenen. Hij is ook de schrijver van het historische Pitcairn bij Dark Dragon Books en de politiestrip GoSt 111 bij Lauwert Uitgeverij.
"499 voor Christus. De idealistische jonge Griek Philokles is gefascineerd door de verhalen van de Ilias en de Odyssee, waarvan hij elke regel kent. Wanneer piraten zijn eiland plunderen, is Philokles verontwaardigd over het gebrek aan moed van de mannen in zijn gemeenschap en besluit hij om uit te varen en in z’n eentje wraak te nemen op de aanvallers. Op weg naar de eeuwige roem (Kleos Aphthiton), beseft de jonge held al snel dat in de Homerische verhalen niets is wat het lijkt..."
Wonder Woman: Historia (Phil Jimenez + Kelly Sue Deconnick, Dark Dragon Books, 3 delen, 2024)
Zo kan het ook: de achtergrond van superheldin Wonder Woman verweven met klassieke mythologische figuren, vol monsters, Amazones en de opkomst van de machtige koningin Hippolyta.
"Duizenden jaren geleden ontstond er grote ontevredenheid onder koningin Hera en de godinnen van het Olympische pantheon ten opzichte van hun mannelijke tegenhangers. Ver van de goden bouwden zij een nieuwe samenleving waar zowel wonderbaarlijke als angstaanjagende daden plaatsvonden. Maar hun bestaan werd bekend toen de wanhopige Hippolyta het pad van de Amazones kruiste. Door verschillende gebeurtenissen ontstaat een allesomvattende oorlog in de hemel, en de geboorte van de machtigste beschermer van de aarde!"
2 of 25