Uitspraak in de zaak-Guust Flater

31 mei 2023 Algemeen

In oktober 2022 had een gloednieuw album van Guust Flater moeten verschijnen met gags die zijn getekend door Delaf (Mooie Navels). Dupuis zag dit groots en voorzag een oplage van 1,2 miljoen exemplaren. Isabelle Franquin, de dochter van André Franquin, stak daar echter een stokje voor omdat ze achtte dat haar vaders wens niet werd gerespecteerd. Hij gaf in interviews en gesprekken meermaals te kennen dat hij liever niet zag dat de reeks na zijn dood zou voortgezet worden. Desondanks verkocht hij na dergelijke uitspraken de rechten op zijn creatie aan Jean-François Moyersoen, de oprichter van Marsu Productions dat sinds 2013 het eigendom is van uitgeverij Dupuis. Isabelle Franquin behield wel het moreel recht op het personage. Dat ze niet op voorhand werd ingelicht over de comeback van Guust schoot bij haar in het verkeerde keelgat en ze spande een proces aan tegen Dupuis. De voorpublicatie van gags in Spirou werd opgeschort en door het langzame juridische proces raakte ook de albumpublicatie uitgesteld. Dit is in het kort de zaak-Guust Flater. Inmiddels is er buiten de rechtszaal een arbitrageprocedure verlopen met een uitspraak die onderhands werd uitgesproken door een aangestelde bemiddelaar, advocaat Jean-Ferdinand Puyraimond.

Op 30 mei viel er in Brussel de uitspraak waartegen geen beroep mogelijk is. "Het principe om Guust nieuw leven in te blazen, is rechtmatig, maar Dupuis en Dargaud-Lombard (de groep waaronder Dupuis ook valt, nvdr) hebben het contractuele goedkeuringsproces niet gerespecteerd en Isabelle Franquin heeft nog steeds het recht om haar opmerkingen te maken", deelden de advocaten van Isabelle mee. De bemiddelaar kent Dupuis dus de toestemming toe voor een comeback van Guust Flater, maar niet zonder grenzen en op voorwaarde dat de goedkeuring wordt gevraagd aan Isabelle Franquin. Daarvoor wordt een beroep gedaan op de te volgen formaliteiten die in een contract uit 2016 zijn vastgelegd. Eerder beweerde Dupuis dat ze zonder het akkoord van Isabelle hun gang konden gaan en dat ze daartoe gemachtigd zijn.

De bemiddelaar is van mening dat André Franquin "niet ondubbelzinnig is geweest in zijn verklaringen" over zijn getekende erfenis. Isabelle Franquin kan echter bezwaar maken tegen de keuze van de tekenaar en de inhoud van de nieuwe gags. De bemiddelaar oordeelt ook dat Dupuis en de rest van de uitgeversgroep hun plannen geheim hebben gehouden voor Isabelle, in strijd met de bepalingen van de overeenkomst uit 2016. Het vonnis meldt ook dat "elke weigering van haar kant moet worden gerechtvaardigd op ethische of artistieke gronden". 

Toch formeel groen licht, zij het onder voorwaarden. En daar liet uitgeverij Dupuis geen gras over groeien. Vanmorgen, 31 mei, verstuurde het in het Frans en Nederlands (via de groep Standaard Uitgeverij) een persbericht met het jubelbericht: "Guust Flater keert binnenkort terug!" We citeren hieronder het volledige persbericht. Een concrete verschijningsdatum is er niet te lezen. Dupuis moet trouwens de goedkeuring nog krijgen van Isabelle Franquin waardoor op dit moment geen album mogelijk is als de letter van de uitspraak gevolgd moet worden en als Isabelle voet bij stuk houdt tegen de overname van Delaf. Veeleer oranje licht dus met een voorbarige aankondiging van Dupuis.

In de late namiddag van 31 mei lieten de advocaten van Isabelle in een aanvullende reactie optekenen dat bij publicatie van deze strip zonder voorafgaande kennisgeving aan de dochter van Franquin elke actie mogelijk is. Dit zou kunnen gaan van arbitrage (bemiddeling) tot een nieuw verbod, zoals het geval was toen de strip in mei 2022 werd aangekondigd.

Het persbericht van Dupuis

"Marcinelle, 31 mei 2023. In het geschil over de uitgave van nieuwe Guust Flater-albums heeft de arbiter, die in maart 2022 werd belast met de zaak door Isabelle Franquin en uitgeverij Dupuis, in het voordeel van de uitgeverij beslist. Dupuis is verheugd om het legendarische personage Guust Flater een tweede leven te kunnen geven, met de tekeningen en scenario’s van Delaf.

De beslissing van de arbiter maakt definitief een einde aan het geschil tussen Isabelle Franquin en de uitgeverij. “Wij betreuren de misverstanden die mogelijk tot dit geschil hebben geleid”, aldus Julie Durot, algemeen directeur van Dupuis. “Dupuis heeft altijd het grootste respect gehad voor het werk — en bijbehorende morele rechten — van Franquin, en van al onze auteurs. Deze uitspraak bevestigt onze getrouwe naleving van het contract dat door André Franquin werd ondertekend.”

Met de nieuwe albums van Guust Flater wil Dupuis de erfenis van André Franquin laten voortleven, een genie van de negende kunst, wiens personages cultureel erfgoed zijn geworden. De uitgeverij hoopt zowel doorgewinterde fans alsook nieuwe generaties aan te spreken met het werk van Delaf, dat getuigt van een opmerkelijke jarenlange toewijding en passie.

"Ik ben erg blij met deze beslissing en kijk ernaar uit om mijn werk met het publiek te delen", aldus Delaf. "Ik hoop dat, wanneer lezers het album uit hebben, zij evenveel liefde en respect zullen voelen als ik voor Guust en zijn schepper, André Franquin."

Hieronder: een Guust-gag van Delaf.

Lees ook: Nieuw album van Guust Flater in oktober door Delaf (17 maart 2022)

Lees ook: Guust-overname wordt beslecht voor gerecht (29 maart 2022)

Lees ook: Petitie voor moreel recht op Guust (5 mei 2022)

Lees ook: Nieuwe Guust Flater uitgesteld naar 2023 (16 mei 2022)

Lees ook: Gastoon, het neefje van Guust Flater (9 april 2022)

Bronnen: L'Echo, Libération, Belga