Jean-Claude Mézières (83) overleden

Jean-Claude Mézières als cowboy in de Amerikaanse staat Utah.

Bij zijn terugkeer in Frankrijk hertekende Mézières drie verhaaltjes en na ongeveer een jaar besloten hij en Christin om met Ravian te beginnen, een sf-avonturenreeks over een tijd-ruimteagent. Goscinny hapte toe, enkel omdat er in Pilote een gat was voor het sf-genre dat ook al was vertegenwoordigd bij de belangrijkste concurrenten Robbedoes en Kuifje. Goscinny was geen sf-liefhebber — gelukkig las hij nooit Asterix 33: Het Geheime Wapen — maar hij zag wel wat in Ravian. In 1967 verscheen het eerste korte verhaal in Pilote. Vandaag staat Ravian geboekstaaft als een Europese pionier in het genre: een van de allereerste sf-reeksen bestemd voor een groot publiek. De enthousiaste reacties van lezers zorgden er trouwens voor dat rosse Laureline opgepikt werd in de hoofdcast in plaats van een voorbestemd lot als eenmalig nevenpersonage. Voor de space opera-elementen vond Christin ideeën in het werk van sf-auteurs als Jack Williamson, Edmond Hamilton of Jack Vance.  De Franse naam voor Ravian, Valérian, vond Christin trouwens terug in La Plaie, een roman in de collectie Le Rayon Fantastique uit 1964 van Nathalie Henneberg, een van de Franse grondlegsters van de heroïc fantasy. 

Christin was een van de eersten die sf uit het marginale pulpslop hielp. Hij was ook een van de eerste Franse lezers van sf-bladen en -boeken, een toendertijd nog marginaal literatuurgenre. Op Amerikaanse bodem leerde hij in tijdschriften zoals Fiction en Galaxie (waarin hij later zelf nog zou publiceren) de verhalen kennen van Isaac Asimov, Poul Anderson, Van Vogt, John Wyndham en later nog Dan Simmons. Hij ontdekte er het fameuze sense of wonder, het gevoel van verwondering dat net zo eindeloos lijkt als het universum. Neem daar nog een sterk veranderende wereld bij, met de opkomst van de burgerrechten, het feminisme, de underground, de beatniks, de rock en andere vormen van tegencultuur en dan heb je stof genoeg voor het vertellen van verhalen. Dat deed hij ook, al of niet met Mézières aan de tekenstift. Andere gezamenlijke publicaties naast Ravian waren de geïllustreerde albums Lady Polaris (1987, in 2008 herdrukt door Casterman) en de onvertaalde, vierdelige reeks Canal Choc (1990-1992) waarvoor Mézières het storyboard verzorgde

Een mindere periode kenden Mézières en Christin bij de overname van Dargaud in 1984 door de streng katholieke, puriteinse Ampère-groep die de verworven uitgeverij trachtte te moraliseren. Ravian was kop van jut. Het antiterrorisme in Christins door Enki Bilal getekende De Falangisten van de Zwarte Orde en het antisovjetisme in De Jacht vielen uiteraard in goede aarde, maar het atheïsme, zelfs anticlericale in de reeks Ravian stootte tegen de borst. En dan is er nog de knappe rosse heldin Laureline die de jonge lezertjes hun catechismusles zou doen vergeten. Toch kon de reeks blijven verschijnen. Ravian bracht namelijk goed op en werd vertaald in vele talen. In Nederland liep de reeks in Pep.

Toen Ridley Scott in 1983 zijn film Blade Runner in Frankrijk kwam presenteren, stond hij erop om Bilal te ontmoeten, enkel om hem en nog wat andere auteurs zoals Philippe Druillet, Mœbius (alias Jean Giraud) en Mézières te bedanken voor hun strips die uiteindelijk Blade Runner hebben geïnspireerd. Mœbius is trouwens de designer van kostuums voor de films Blade Runner en The Abyss. Samen met Mœbius leverde Mézières dan weer veel ontwerpen voor de film The Fifth Element (1997) van de Franse regisseur Luc Besson, die in 2017 de Ravian-verfilming Valerian and the City of a Thousand Planets op het grote publiek losliet. Het verhaal was losjes gebaseerd op de Ravian-klassieker De Ambassadeur der Schaduwen. In deze film vertolkten Dane De Haan en Cara Delevingne de hoofdrollen. Bekend is ook de visuele inspiratie die verschillende elementen uit de Ravian-strips zouden hebben geboden voor de eerste Star Wars-films. In 2007-2008 liep een Frans-Japanse animeserie die veertig afleveringen opleverde.

In 2010 kwam Ravian tot een einde met deel 21, De Tijdopener. In 2014 en 2019 volgden nog twee albums onder de titel Herinneringen aan de Toekomst met korte verhalen en illustraties. De complete reeks werd in 2017 en 2018 opnieuw uitgegeven als een integrale reeks in zeven delen bij Dargaud, terwijl Sherpa nog steeds bezig is alle albums opnieuw uit te geven in hardcovers met bonuspagina's. De twee volgende albums, de delen 15 en 16, staan in februari gepland.

Mézières won in 1984 de Grote Prijs van de stad Angoulême, een vroege bekroning voor zijn œuvre. In 2018 kreeg hij de Brusselse Sint-Michielsprijs voor al zijn werk. Dat œuvre werd in 2021 beklonken met het lijvige artbook L'Art de Mezières, met een overzicht van zijn vele illustraties, strip- en filmwerk. De tekenaar kondigde het aan als zijn laatste uitgave.

Jean-Claude Mézières' was en blijft een van de sterren van de stripwereld.

Extra: Lees hier ons interview met Jean-Claude Mézières uit 2014.