Zonder plaatjes

In dertien essays geven even zoveel vakspecialisten een gedegen inkijk in de wisselwerking tussen strip en maatschappij van Studio Vandersteen.

Oud-journalist Walter Zinzen legt bijvoorbeeld het voor die tijd als normaal geziene racisme bloot in zijn artikel over Suske en Wiske in Kongo. De hernieuwde kennismaking met Lambiks broer Arthur (aka de vliegende aap) zet de naoorlogse westerse denkbeelden nog eens op scherp. Ik vraag me nog altijd af in welke mate mijn teer kinderzieltje blijvend getekend is door de clichévoorstellingen die we al die jaren hebben meegedragen. Geen seconde stonden we er indertijd bij stil...

Bioloog Dirk Draulans haalt het milieu-activisme van de studio nog eens aan. Met albums als De Lachende Wolf, De Toornige Tjiftjaf en Walli De Walvis (bij die twee laatste had Paul Geerts al een serieuze vinger in de pap) lieten de auteurs zien dat ze niet blind waren voor een wereld in verandering.

Dat Willy Vandersteen en co ook niet vies waren van wat productplacement wordt nog eens in de verf gezet door Geert De Weyer. Deals met KLM, Ford, Suzuki, Sony en enkele pretparken vielen me als jonge tiener al op en blijken de auteurs geen windeieren te hebben gelegd.

Het meest was ik misschien nog onder de indruk van de bijdrage van infectiologe Erika Vlieghe die met een wetenschappelijke bril naar de uitvindingen en het pillengebruik van Sidonia en Krimson kijkt en met dat laatste ook de veranderende tijdsgeest rond zelfmedicatie onder de loep neemt.

De dertien essays werden bijeengesprokkeld door cultuurjournaliste Liza Noteris en we moeten zeggen dat we dit boekje met veel plezier gelezen hebben. Niettemin had een iets rigidere eindredactie geen kwaad gekund. Nu merken we in de artikelen nogal wat overlappingen, zeker als het over de naoorlogse jaren van Vandersteen gaat. De meeste auteurs beperken zich ook tot het oudere werk, omdat ze — zoals velen onder ons — waarschijnlijk minder affiniteit met de recentere albums hebben. Begrijpelijk, maar wel een beetje jammer. Zo zou een kunstkenner zich bijvoorbeeld nog kunnen buigen over albums als Het Mona-mysterie, De Bibberende Bosch of De Verloren Van Eyck en zijn De Fabuleuze Freak, Het Omgekeerde Land of Bolhoed Bik gefundenes Fressen voor elke zichzelf respecterende psycholoog.

Het grootste manco van een boekje als dit, is het ontbreken van illustraties. Je hebt immers bij elk artikel de neiging om de geciteerde strips terug op te snorren en je weer te verliezen in de knappe plaatjes die je kinderjaren mee vormgegeven hebben. Blijkbaar kwamen Standaard Uitgeverij en Houtekiet hierover niet tot een vergelijk. De uitgever van Suske en Wiske is recent sowieso een versnelling hoger geschakeld rond het copyright van de figuren, zeker ook nu de oud-tekenaars alleen nog onder strikte voorwaarden een dédicace mogen maken van hun ex-pleegkinderen. Lees hier meer over deze kwestie.

MARIO STABEL