Uiteengespatte jeugdherinneringen

In april en juni bracht uitgeverij Arboris de complete reeks Peter Pan van Régis Loisel opnieuw uit in twee integrales met redelijk wat bonuspagina's. In beide integrales geeft Loisel je een inkijkje op het maken van de strips aan de hand van storyboardtekeningen, schetsen van personages en pagina's en diverse andere illustraties, telkens met commentaar van de auteur erbij. Achterin het tweede deel staat een extra dossiertje met een carrièreoverzicht van James Matthew Barrie, de werkelijke bedenker van de vrolijke Peter Pan, en Loisel, die de onfortuinlijke jongen in het grauwe tijdperk van Jack The Ripper loodste.

In het gebundelde deel 4, Rode Handen, maken we niet alleen de genese van Peter "Pan", maar ook die van kapitein Haak mee. Bovendien pleegt Jack The Ripper in Londen zijn eerste moord, net op het moment dat Peter er zijn vriendjes komt ophalen. De jaloezie van Tinkelbel, die haar grote geliefde Peter voor haarzelf wil en hem daarom probeert te scheiden van het indianenmeisje Kleine Tijgerlelie is nu nog grappig, maar daarin schuilt net het gevaar. Eenmaal hij doorheeft dat Pan in hem voortleeft, zet Peter de strijd tegen kapitein Haak en zijn piraten voort.

Verder terugblikken op de zesdelige stripreeks die een terechte klassieker is geworden — en die vast nog wel opnieuw uitgegeven zal worden — doen we met onderstaande archiefbespreking van deel 6, Het Lot, waarin het lot van Peter werd bezegeld.

Uitkijken naar de nieuwe Peter Pan? Nee, dat deden we al lang niet meer. Deel na deel werden onze fijne Disney-jeugdherinneringen botweg aan gruizelementen geslagen. Peter Pan bleek een ijdel ettertje, fee Tinkelbel een jaloers onding en kapitein Haak een pathetisch oud mannetje. Enkel de krokodil kon nog wat rekenen op ons respect, maar om hem daarvoor te omarmen, nee, dat gaat zelfs ons te ver. Bovendien is in dit slotdeel het hek helemaal van de dam.

Zowel Haak als Peter weigeren de brute realiteit onder ogen te zien en blijven — als kleine kinderen — angstig wegvluchten in hun droomwereld. Haak dobbert doelloos rond, zijn kind opnieuw in de steek latend. En Peter zoekt opnieuw steun bij zijn ideaalbeeld van dé moeder, verpersoonlijkt door een verfomfaaide foto. Sluw laat hij een van de andere weeskinderen elke avond zijn foto bijhouden. Enkel de zorgzame Wendy en haar kleine broertje John geloven niet in die tweedimensionale illusie. En dit zeer tegen de zin van Tinkelbel die elke vorm van realisme van het eiland wil bannen. En dan bepaalt het lot dat John de foto mag bijhouden.

Loisels Peter Pan is allerminst een ode aan de onbedorven kinderziel. Toch slaagt de Fransman het onderwerp uit de knelgreep van ome Walt te rukken* en er een monumentale volwassenenstrip van te maken. Zelden wist een stripreeks zo’n uitgebreid gevoelsspectrum geloofwaardig te verhalen: woede, hulpeloosheid, jaloezie, humor en wraak. Veertien jaar na het verschijnen van het debuut, blijven de dialogen aan je ribben plakken én maken de barokke tekeningen school. De sexy feeën met een maatje meer, de pakkende inkleuring op het ritme van de gevoelens, die nerveuze dynamiek,... maken de strip tijdloos. Beklijvend. Klassiek. Maar de totale vernietiging van onze veilige tekenfilmherinneringen, blijven we Loisel altijd kwalijk nemen. 

DAVID STEENHUYSE / WOUTER PORTEMAN

* Vraag maar aan Johan De Moor (Het Laatste Jungleboek), Alessandro Barbucci (Sky Doll) en Juanjo Guarnido (Blacksad) hoe beklemmend de Disney-erfenis kan zijn.