Het IQ van Mike Mignola

Draver is het grafische equivalent van Sonic Youth, Jan Swerts, Amen Ra of Mogwai. Eerst is er de intrige, dan komt de liefde. Uiteindelijk word je onvoorwaardelijk fan en draai je hun muziek zo vaak, zo frequent en zo luid dat je ergernis ervoor alleen maar groter wordt. Bij dezen zeggen we niets meer, pitchen we niets meer. Koop de strip, lees ‘m vaak en hoop dat je erdoor besmet raakt. Wie we nu nog niet meehebben, mag gerust onderstaande, wervende tekst lezen. Maar we vrezen dat het niet veel zal helpen.

Tijdens een jacht vindt bankier Mitic van het Servische stadje Nish een levensgrote perkamenten tekening van een raar wezen. De takken en wortels van de bomen houden het schepsel gegijzeld. Met veel moeite maakt de bankier het papier los. Eenmaal netjes uitgerold, begint het wezen plots te praten. "Schrijf je naam op mijn lijf en ik verander in een engel die jou het paradijs geeft." 1934. De bankier straalt macht en klasse uit. Diep in zijn bank bevindt zich een kluis waar hij de engel gevangen houdt. Eenmaal de kluis ingestapt, kom je in een soort magisch Narnia terecht, vol gigantische paleizen die oogverblindend mooi zijn in een paradijselijke wereld. De engel heeft zijn belofte waargemaakt. Het enige wat het goddelijke wezen nodig had om die droom te scheppen, was wat gedeponeerd goud uit zijn eigen bank. De lokale advocaat Stevan Apostolovich heeft zijn handen vol. Hij verdedigt een zigeuner die beschuldigd wordt van een wrede moord die hij niet heeft gepleegd. Voorts leert hij een speciaal Chinees snaarinstrument bespelen, verzorgt er zijn aquarium en bespreekt er met een rijke weduwe het mysterie van een vliegtuig dat in de wolken verdween en er nooit meer uitkwam. Bizar? Inderdaad, vooral omdat de advocaat het zelf heeft meegemaakt. Gelukkig zijn er zijn vissen die steeds rond hem blijven zwemmen. Bizar? Bwa, msschien. Oh ja. Stevan Apostolovich is een menselijk konijn.

Draver is het meest bevreemdende boek dat je dit jaar zult lezen. In verschillende korte hoofdstukjes laat Sasha Jovanovich achteloos wat rare verhaaltjes op ons los. Losse flodders. Allemaal even bizar. Maar alles, jawel alles, houdt verband met elkaar. En zo vormt er zich een geflipte puzzel van geharpoeneerde walvissen, zwevende vissen, vallende schildpadden en pleitende konijnen. Dit is een rare droom die perfect georkestreerd blijkt te zijn. Hoe vaker je het verhaal echter leest, hoe straffer je de plot vindt. En ja, we moeten het nog een paar keer lezen om alle draadjes te begrijpen — we hebben ook maar het IQ dat ons werd gegeven. Beklijven doet het elke weer opnieuw.

De in Kroatië geboren Serviër Sasha Jovanovich kwam hij in 1989 in de Amsterdamse Rietveld Academie terecht. Tijdens zijn studies brak de oorlog in Joegoslavië uit, waar hij als pacifist zelf niet aan deelnam. Na twintig jaar is er nu deze Draver, dat zich afspeelt in hetzelfde universum van Jovanovich' vorige album Het Konijn. De stripmaker kent zijn klassiekers. De poëzie van Frank Pés De Droom van de Walvis is overal aanwezig. De hoofstukjes rond de Arend en de Schildpad zijn een onverholen eerbetoon aan Mœbius’ De Ogen van de Kat. Ook de schaduwpartijen en stijl van Mike Mignola zijn niet ver weg.

Grafisch is Draver een machtig koesterboek voor elke stripliefhebber. Het verhaal is er eentje voor de liefhebbers van het werk van Andreas, Mœbius of andere baanbrekers. Het klopt als een bus, maar je krijgt het niet cadeau. Straffe kost die we met veel liefde gelezen en herlezen hebben.

WOUTER PORTEMAN