Grimmig

Hoog in een toren, honderden meters boven het gepeupel, woont koning Meneer Vrolijk. Hij is de enige die mag lachen in zijn rijk. Alle andere burgers hebben een absoluut verbod om plezier te maken, te glimlachen of te schaterlachen. Lachen is een gunst die enkel door Zijne Majesteit wordt verleend, enkel bij speciale gelegenheden en dan nog voor slechts enkele luttele seconden. Om het volk triest en sereen te houden, terroriseert de Lachpolitie de benedenstad. Iedereen die toch een grijns op zijn gezicht heeft, wordt in elkaar getimmerd of uitgeschakeld. Hubert 31-36 bijvoorbeeld was als kersverse baby een echt lachebekje, tot wanhoop van zijn ouders. Het duurde dan ook niet lang of hij werd meegenomen door de Lachpolitie om een pijnlijke lachverwijdering te ondergaan. Enkele minuten later wordt zijn guitige mondje letterlijk doorgezaagd en veranderd in een levenslang treurig litteken. Ja, het leven is hard voor de Grimmigen, zoals het volk heet. Helemaal boven in het paleis heeft Meneer Vrolijk verrassend genoeg weinig reden tot lachen. Het lukt hem gewoon niet meer om zijn koninklijke mondhoeken naar boven te krullen. Het enige wat hem nog gelukkig maakt, is zijn dochter, prinses Carmine. Maar de tiener is de hele schijnwereld beu en wil leven. Ze trekt de benedenstad in waar ze op Hubert stuit.

De Man zonder Lach is het debuut van de Franse tekenaar Stéphane Hirlemann. En die kan het! De naar Berlijn uitgeweken tekenaar combineert de arceertechnieken en het karikaturale van Andreas met de knuffelbaarheid van Turf. Echt goed. Het scenario van Stéphane Louis (Tessa, I.S.S. Snipers, Liefde en Haat) is een opvallend persoonlijk buitenbeentje. Het begint beklemmend als een soort Hoeraland, waarin de koning en zijn volk elke dag Kerstmis vieren, gecombineerd met het Big Brother-aspect van Urban. Vervolgens word je overspoeld door een soort abstracte zotheid zoals in de beste delen van Het Narrenschip. Maar ergens halverwege eist een soort offscreen-stem steeds meer aandacht op. Die voorspelt wat er gaat gebeuren, duwt je naar de volgende bladzijden, enzovoort. Persoonlijk vinden wij die interventies enorm storend. Bovendien wordt dit alsmaar grimmiger wordende verhaal voortdurend gerelativeerd door de verteller. Steeds rukt die je uit de beklemmende sfeer. Toch wordt alles naar een explosief hoogtepunt gestuwd. Op het einde blijven we wat beduusd achter. Enkel de verteller blijft onverdroten irritant actief. Onder het woord "einde" duwt hij ons nog wat verder. “Kom, Kom, nog een beetje moeite”. En dan draaien we de laatste pagina om. Plots valt alles in de plooi in één grote WTF?. Hoe persoonlijk en veelbetekenend kan zo’n bizarre strip zijn? Die hadden we niet zien aankomen.

De Man zonder Lach is een straf getekende beeldroman die je ongemakkelijk achterlaat. Voor de durvers.

WOUTER PORTEMAN