Gitzwarte romantiek

Jeanne Duval, of hoe ze ook mag heten, heeft geld nodig. Dringend. Ooit was ze de vrijgevochten muze van de dandyeske, rebelse kunstenaarsbende rond Nadar, Gérard de Nerval en Charles Baudelaire. Maar de tijd was de mysterieuze Creoolse actrice niet goed gezind. Vandaag is ze half verlamd en straatarm. Ze schrijft een lange brief naar de steenrijke moeder van Baudelaire, háár Baudelaire. Daarin zet ze de puntjes op de i over haar turbulente relatie met de verdoemde dichter. Ze blaast alle valse romantiek weg en ze staat op haar financiële rechten. Maar tegelijk schrijft ze dit zo ontluisterend mooi dat de warte Venus wel meer moest zijn dan een bekoorlijk exotisch lichaam.

Juffrouw Baudelaire is een machtig verpakte biografie over de grootste dichter die Frankrijk ooit gekend heeft. Alles is echt gebeurd. Het zijn allemaal feiten. Naakte feiten. Nuchtere feiten. Deze strip is een droom voor de pure geschiedenisliefhebber. Toch ligt er een forse laag melancholie en romantiek over deze waarheid. Yslaire koos ervoor om het verhaal vanuit de ogen van de muze van Baudelaire te vertellen. Zo kan hij de narcistische dromer een spiegel voorhouden. Ja, Baudelaire was niet alleen de straffe dichter die het liefdesspel zelfs na tweehonderd jaar nog hemels kan doen klinken. Hij was ook een drugsverslaafde alcoholist die zijn erfenis in een razendsnel tempo erdoor joeg. Alles deed hij voor zijn zwarte Venus. Ze hadden op alle vlakken een gouden band die hem snel financieel armer, maar even snel mentaal rijker maakte. Hun relatie werd helaas steeds complexer. Het was een voortdurend gevecht van liefde en vervloeking. Omdat je het verhaal leest vanuit de nuchtere gedachten van de muze, bekijk je het hele gebeuren vanop enige afstand. Je ziet wanneer Jeanne acteert of wanneer ze echt is. Baudelaire zit verstrikt in haar web. Deze strip, die als één groot verlangen in een neerwaartse spiraal leest, is echt knap verteld.

De tekenaar van Samber speelt niet alleen met obsessies en zelfbewustzijn, maar hij houdt ook de jonge kunstenaarsbende een actuele spiegel voor. Jeanne is een wat marginale, maar vrijgevochten feministe waar de zelf verklaarde moderne revolutionairen niet klaar voor zijn. Hierdoor wordt ze tegelijk aanbeden en verketterd als een verdoemde vrouw, la fleur du mal. Gelukkig zou ze vandaag anders bekeken worden... of toch nog steeds niet.

Dat voortdurende conflict is ook zichtbaar in de tekeningen. De tekeningen stralen zowel melancholie, dood als seks uit. Geregeld pakt Yslaire uit met expliciete seksscènes die hij combineert met mythologie en religie. Overal zoekt wit zwart op. Hij laat de tekst botsen met de tekeningen, om ze op de volgende bladzijde direct weer te verzoenen. Juffrouw Baudelaire is meer dan een conflictstrip. Het is ook de ultieme symbiose van het hele œuvre van Hislaire, Yslaire, Sylaire of hoe hij zich ook laat noemen. Alles komt hier perfect gedoseerd samen. De brute tederheid van Frommeltje en Viola, de melancholie van Samber, de engelen en waterspuwers uit XXe ciel.com (ook als Eva's Gesternte uitgegegevb), het op de spits gedreven conflict van De Hemel boven Brussel en het zoeken naar perfectie uit De Hemel boven het Louvre. En dit alles in 's mans favoriete tijdperk, de Franse revolutie. Ook grafisch verbindt hij zijn Samber-stijl met zijn latere voorliefde voor digitaal werk. We hadden nooit gedacht dat de 64-jarige Brusselaar dit nog in zijn mars had.

Juffrouw Baudelaire is een onweerstaanbaar epos over de totale liefde van een dromerige narcist met zijn libertijnse muze. Gitzwarte romantiek, krachtig in beeld gebracht door een Yslaire in absolute topvorm. Een dijk van een strip. 

WOUTER PORTEMAN