Jojo in actie

5 maart 2022 Flashback

Op 27 juli 2010 verloor André Geerts de strijd tegen kanker. In het overschouwen van zijn carrière met een lange stilstand bij Jojo, zijn bekendste creatie, herinnerden we ons dat er heel wat gags en kortverhalen nooit in album zijn verschenen. Een paar ervan zijn zelfs niet vertaald. Klik hier om een 24 pagina's tellende pdf te downloaden die alle vertaalde, maar enkel in Robbedoes verschenen Jojo-strips bundelt.

In Robbedoes 2376 van 27 oktober 1983 verscheen de eerste gag van Jojo dat het nummer 2 droeg. De werkelijk allereerste gag verscheen pas enkele nummers later. In de jaren daarop publiceerde Robbedoes met een vrij onregelmatige frequentie gags en korte verhalen van Jojo. Ze werden daaropvolgend niet allemaal in album opgenomen, hoewel er verschillende chronologisch gezien tussen de in album opgenomen verhalen verschenen. In Spirou, de Waalse tegenhanger van Robbedoes, zijn er nog meer gags gepubliceerd. In de jaren 1980 week Robbedoes namelijk een tijd lang af van Spirou door een grotere aanwezigheid van Vlaamse en Nederlandse auteurs en strips.

Verschillende van deze in de pdf opgenomen gags verschenen overigens ook in Buddies. Dat was een gratis maandblad voor jonge spaarders van Het Gemeentekrediet dat medio jaren 1980 werd verstuurd per post. Behalve verschillende typische artikelen voor jongeren verstrekte Dupuis heel wat gags en korte verhalen uit hun catalogus: Cédric, Lokje, Yoko Tsuno, De Smurfen, Sophie en onder andere ook twee niet in album uitgegeven korte verhaaltjes van Ragebol. Een periode lang was Al Séverin de huisillustrator. Jongere rekeninghouders bleven Buddies ontvangen tot ze een brief kregen of ze niet geïnteresseerd waren in een betalend abonnement. Veel langer duurde deze marketinguitgave vervolgens niet meer. Buddies werd Axion, Het Gemeentekrediet werd Dexia en daarna Belfius en Jojo werd een favoriet bij stripliefhebbers.

In de pdf ontbreken ook coverillustraties en los redactioneel tekenwerk met Jojo dat André Geerts in de jaren 1980 voor Robbedoes tekende. Maar zijn illustratiewerk beperkte hij niet alleen tot het stripweekblad. Voor het Averbode-tijdschrift Zonnestraal, dat enkel via abonnement op school te verkrijgen is, illustreerde hij artikelen en leesverhalen. De eerste (met cover) hoort bij een kortverhaal waarvan we het begin — zonder illustratie — missen. De tweede cover met illustratie hoorde bij een artikel over dromen en ambities.

Ook op animatiegebied liet Jojo zich gelden. In een co-productie van Dupuis Audiovisuel en TF1 maakten regisseurs Michel Gauthier en Guy Quelquejeu een animatiefim van 52 minuten. Het is een kerstverhaal met de titel Jojo - Le Mystère Violaine, gebaseerd op het album Het Geval Violeine uit 1991 met elementen uit andere verhalen. De tekenfilm diende slechts als voorstudie voor een heuse tekenfilmreeks van 52 keer 13 minuten dat vanaf 2007 in voorbereiding is, maar dat daarna verdween. Tekenaar André Geerts stak niet onder stoelen of banken dat de lange tekenfilm met een goedkoop budget was gemaakt, maar hij benadrukte dat deze handicap ervoor zorgde dat het scenario er nog rijker door werd. Er bestaat geen dvd-versie van Le Mystère Violaine, wel een videoband, enkel in het Frans gedistribueerd door TF1, RTBF en TSR. In het filmpje hieronder, met een interview met Geerts erna, vind je een fragment.

Mamy Blues, het achttiende en laatste album van Jojo, verscheen postuum in 2010. Geerts kon het nog afmaken, op de laatste twee pagina's na. Die werden getekend door Alain Mauricet en Renaud Collin. Het scenario is van Sergio Salma. In het verhaal lijdt Mamy aan een zware depressie, wat Jojo en zijn vader ongerust maakt. Een cruise brengt echter soelaas. Salma schreef het in 2008, nog voor er kanker werd vastgesteld bij Geerts. Na het overlijden van Geerts werden discussies gevoerd met Dupuis voor een eventuele voortzetting van Jojo door Salma en waarschijnlijk tekenaar Mauricet. Maar Jojo verdween alsnog met zijn geestelijke vader. Tussen 2017en 2020 verscheen de complete reeks Jojo, inclusief niet eerder in album uitgebrachte gags en korte verhalen, in vier Franstalige integrales van Dupuis.

We sluiten af met ons in memoriam van André Geerts dat we in 2010 publiceerden. De Brusselaar werd geboren op 18 december 1955. In de humaniora raakte hij bevriend met Frank Pé en Bernard Hislaire, maar op zijn elfde was het voor hem al duidelijk dat hij striptekenaar zou worden. Na zijn eerste publicaties in Le Soir-Jeunesse in 1978 vond hij de weg naar Robbedoes waarvoor hij verschillende korte verhalen, cartoons en illustraties tekende. vzw Arcadia publiceerde met de altijd glunderende Commissaris Martens in 1998 een boekje dat zijn eerste reeksje met opeenvolgende korte verhalen bundelde. Mistroostiger ging het eraan toe in zijn reeks cartoons die in 1997 in de collectie Vrolijke Vlucht in twee delen gebundeld werden onder de noemer Ondankbare Wereld. In 1983 volgden schuchtere gags op een halve pagina en een hele pagina en wat later korte verhalen van Jojo, toen nog volledig in aquarel geschilderd. Jojo's eerste gag verscheen op een kwartpagina en moest een weggevallen advertentie vervangen. Geerts zei in Stripschrift 278 uit 1995 over het wereldje van Jojo: "Ook al ben ik francofoon en woon ik in Brussel, ik ervaar Jojo als een onvervalste Vlaamse strip. De landschappen, de sfeer, de grote pannenkoeken, de Leuvense stoof in de keuken van Mamy... dat alles heeft voor mij te maken met Vlaanderen. Bij het tekenen voel ik mij zelfs eerder Vlaming dan Waal. Daarom verwondert het mij ook dat ik zo weinig Nederlandstalige lezers heb." Dat laatste is helaas blijven kloppen. Bij haast elk nieuw album was het een gevecht om een vertaling erdoor te krijgen en eens niet te kijken naar de verkoopcijfers van de vorige albums. Gelukkig zat er bij Dupuis iemand die zelf erg houdt van de schattige reeks Jojo. Geerts loenste overigens verschrikkelijk. Net zoals Dik Lowietje, maar het bolle jongetje en beste vriendje van Jojo raakte er vanaf in het prachtig vertelde Operatie Dik Lowietje, deel 3 in de reeks. In 1993 creëerde Geerts voor Casterman de al net zo komische reeks Mademoiselle Louise op scenario van Sergio Salma. De avonturen over het steenrijke meisje dat het zonder haar overleden mama en haar steeds drukke papa moet stellen (maar wel veel vriendschap krijgt van haar zwarte oppas en een arm jongetje) verschenen in twee albums vooraleer die opnieuw werden uitgegeven bij Dupuis in de kindercollectie Ukje, jammer genoeg niet in het Nederlands. Nog eens twee nieuwe albums verschenen in de laatste levensjaren van Geerts. Nostalgie, vriendschap, behaaglijkheid, veiligheid en nog heel wat warme gevoelens erbovenop typeren André Geerts' voornaamste strips. Wat zullen we dit missen.