De kijk van Flo Van Dijck: “Doodvonnis"

De wereld waarin we leven, verandert constant. Dat is een platitude en hier zijn er nog 'n paar: wat gisteren hip leek, voelt vandaag achterhaald, van TikTok-trends tot klimaatrecords, van jobzekerheid tot relaties, niets is voor altijd. Technologie evolueert sneller dan we kunnen bijbenen, politieke spelregels worden continu herschreven en zelfs onze eigen identiteit is voortdurend in beweging. De dingen die je nu stress geven, zijn over een paar jaar waarschijnlijk irrelevant en wat je nu achteloos beslist, kan later een keerpunt blijken.

Maar omdat alles onophoudelijk in beweging is, groeit de behoefte aan zaken die wél hetzelfde blijven. Een geliefde tv-serie moet exact zijn zoals vijf seizoenen geleden, een chef mag nooit het recept van z'n signature dish veranderen en als de wereld schuift als drijfzand, moet tenminste Jommeke z'n strooien dakske bewaren. 

Inderdaad, het verlangen om toch iets in onze omgeving tot stilstand te brengen, vreet ook aan strips. De heisa rond de nieuwe de Kiekeboes van Charel Cambré en Nix, de teloorgang van Galaxa van Romano Molenaar en Peter Van Gucht, het gezanik over De Rode Ridder van Fabio Bono en Marc Legendre, de desinteresse voor Red Rider van Stedho en Lectrr, het zijn onmiskenbaar illustraties van wat het resultaat is van de greep waarin stripfans hun geliefde reeks trachten te houden. Hun bezorgdheid is oprecht en ze menen dat ze hun helden beschermen, maar in werkelijkheid stoppen ze hen in een glazen bokaal. En wie lang in formaline drijft, eindigt als museumstuk.

"Vandersteen draait zich om in zijn graf", klonk het de voorbije week toen bekend raakte dat Suske en Wiske elkaar kussen op de cover van Doodvonnis, het eerste deel van de nieuwe Amoras-spin-off De Helden van Amoras. De aangedragen argumenten sloegen alweer nergens op. Suske en Wiske zijn geen broer en zus en het vermeende testament waarin Willy Vandersteen zou hebben neergeschreven wat wel en niet mag met zijn geesteskinderen, is een mythe. De in februari 2025 overleden Leen Vandersteen kende het hele verhaal, keurde het goed en benadrukte meermaals dat haar vader zelf niet vies van vernieuwing was en waarschijnlijk zélf een De Helden van Amoras zou gemaakt hebben. Dat is geen slap excuus van een op geld beluste erfgename, integendeel. Willy Vandersteen besefte als geen ander dat een stripreeks die tachtig jaar stilstaat, uiteindelijk niemand meer aanspreekt.

Dat is de paradox van de nostalgische fans: door alles bij het oude te willen laten, bewerkstelligen ze net het tegenovergestelde van wat ze hopen. Ze denken hun helden te beschermen, maar erfgoed dat stilstaat, wordt een relikwie. Het belandt achter glas in een stripmuseum, waar bezoekers eerbiedig langs schuifelen en kinderen een ongeïnteresseerde blik op werpen. Niemand die tegen dan nog wacht op de lotgevallen van de Rode Ridder of wil weten in welk avontuur Fanny Kiekeboe zich nu weer stort. 

Het gaat hier dus niet enkel over een stripkus. Het gaat over een cultuurproduct dat nog generaties mee moet kunnen. Als strips geen ruimte krijgen om zich te vernieuwen, worden ze vanzelf irrelevant. Dan winnen TikTok en manga het spel, en zijn de Facebookgroepjes van verontwaardigde fans straks het enige bewijs dat die helden ooit bestonden. En dat zou pas een echt doodvonnis van zo'n reeks zijn: niet dat Suske en Wiske elkaar kussen, maar dat niemand het nog kan schelen.

Suske en Wiske - De Helden van Amoras 1: Doodvonnis verschijnt op 4 september bij Standaard Uitgeverij. Het ware verhaal achter wat er op de cover te zien is, zal daarin werkelijk duidelijk worden.