Van jongen met sociale handicap tot gevierd soldaat en schrijver

Uitgeverij Dark Dragon Books heeft een reeks opgestart met waargebeurde verhalen over helden uit de Tweede Wereldoorlog langs Franse kant. Generaal Charles de Gaulle, een van de grootste persoonlijkheden van de vorige eeuw, heeft de orde van de Wapenbroeders van de Bevrijding persoonlijk ingesteld. Romain Gary is de vierde held die een strip gewijd krijgt aan zijn leven en zijn inspanningen. In totaal kregen 1.038 personen dit ereteken, de titel en de bijhorende medaille. Daarbij blijkt dat heel verschillende mensen die grote beloning wisten te verdienen met hun moed en prestaties. Van proletarische armen over communisten, royalisten, priesters, bedrijfsleiders tot toekomstige politieke leiders. Allen hadden ze “neen” gezegd tegen de Duitse bezetter en waren in actie gekomen. Deze reeks sluit mooi aan bij de huidige interesse in ons land voor het verzet. Diverse stripreeksen en ook wetenschappelijke studies behandelen dit thema. Recent nog kondigden acteur Matthias Schoenaerts en regisseur Michaël Roskam aan dat er een film komt over het Belgische verzet en over de speciale, "valse" editie van Le Soir die het verzet maakte om de bezetter dwars te zitten. In De Wapenbroeders van de Bevrijding is elk album gebaseerd op ware feiten, om het verhaal vlot te kunnen brengen zijn hier en daar vrijheden genomen. Werkt deze mix in deel 4?

Vanaf de eerste pagina merken we dat er iets speciaals aan de gang is in het leven van Romain Gary: hij wil soldaat worden, maar is alleen met zijn moeder, hij heeft zijn vader bijna niet gekend. Zijn moeder gelooft in hem, of beter gezegd, zij projecteert persoonlijke ambities op haar zoon. Ze is Russische en ziet een groot soldaat in Romain, en liefst moet hij ook nog de Nobelprijs winnen als schrijver! Deze uitdaging lijkt verschillende maten te groot voor onze vriend: de jeugd tot een jaar of twintig brengt hij in armoede door. Zijn moeder spreekt echter verschillende talen en brengt hen naar Frankrijk. Na een universitaire studie schrijft Romain zich in voor een hogere militaire opleiding. Door discriminatie wordt hij ondanks zijn kwaliteiten pas na veel uitstel tot officier benoemd. Hij is de enige van driehonderd soldaten die daaronder moet lijden. Bij het begin van de oorlog komen nog maandenlang allerlei tegenslagen en uitstel op zijn pad. De jongeman houdt echter strak vast aan zijn ideaal, en tijdens de vijfentwintig gewapende vluchten met zijn vliegtuig geeft hij blijk van uitzonderlijke talenten als moed, koelbloedigheid, inzicht, vasthoudendheid,... Op een bepaald moment raken hij en zijn co-piloot aan de ogen gewond, maar toch werkt Gary de opdracht af en leidt hij zijn squadron veilig terug naar de basis.

Dit is een interessant en leerzaam verhaal over een man die door veel tegenslagen niet van zijn koers werd gebracht, maar die hier juist door gevormd en gesterkt werd. Zijn verhaal doet denken aan het succes van een Salvador Dalí, die door zijn ouders als geniaal schilder werd gezien vanaf jonge leeftijd. Vertrouwen krijgen van je ouders, dat kan tot iets groots leiden. Dit verhaal doet ook denken aan het lot van Desmond Doss. Ondanks zijn religieuze bezwaren tegen het dragen van een wapen, slaagde die erin hospik te worden voor de Verenigde Staten in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens een zware veldslag redde hij persoonlijk vijfenzeventig gewonden. Hij ontving de Medal of Honor, en zijn verhaal wordt verteld in de oorlogsfilm Hacksaw Ridge. Het zijn concrete voorbeelden van de wijsheid die zegt: "De toekomst behoort aan zij die blijven geloven in de schoonheid van hun dromen."

Romain Gary ontvangt dus na de oorlog het Croix de Guerre, iets dat hem zijn  hele leven met trots zal vervullen. Hij ging daarna als schrijver aan de slag in Londen en New York. Twee van zijn romans worden bekroond met de Prix Goncourt, een uniek feit. De laatste fases van dit bijzondere leven komen aan bod in de vier extra pagina’s historisch dossier dat is geïllustreerd met documenten en  foto’s uit 1940-1945. Het verhaal zelf is in een vlotte, bijna humoristische tekenstijl gemaakt. De tekeningen vormen een evenwicht met de dramatische inhoud van de evenementen. Gary loopt op een bepaald moment tyfus op in Afrika, vliegt als co-piloot tegen olifanten op en moet als verstekeling aan boord van een cargo. De kleuren zijn levendig, wat past bij een ernstig verhaal met drama.

Een waargebeurd levensverhaal vlot brengen mét de nodige feiten, dat lukt niet altijd zo goed als in dit geval. Dit is een biografie die vlot wegleest, maar tegelijk voeding kan bieden bij de persoonlijke groei. Ontspanning en cultuur in één.

STEF HUBLOU