In het Hoofd van Charel Cambré

Tekenaar(s)
Charel Cambré
Scenarist(en)
Charel Cambré
Uitgeverij
Oogachtend
Verschijningsdatum
november 2020

Machtig mooi bladerboek

In november verschenen het artbook In het Hoofd van Charel Cambré, de gagalbums Filip & Mathilde deel 5, een volledig herziene heruitgave van Pinanti United deel 1 en een nieuw album van De Kronieken van Amoras. Dat was dus Charel Cambrés albumproductie in één maand, nog afgezien van zijn wekelijkse gags en cartoons in diverse tijdschriften en dagbladen. Het moet al van de hoogdagen van Marc Sleen en Willy Vandersteen geleden zijn dat een Vlaamse tekenaar, with a little help from his friends, zo'n verscheiden aanbod kan voorleggen. Op de koop toe won hij de Bronzen Adhemar, die hij misschien al eerder had mogen krijgen, en broedt hij nog steeds nieuwe projecten uit. Volgend jaar zullen we hem bijvoorbeeld terugzien in een lang avontuur van Heden Verse Vis, de gagreeks waarmee hij met Marc Legendre lacht met het stripwereldje, maar vooral met henzelf.

De Bronzen Adhemar bespoedigde een al langer gepland overzichtsboek dat in de handen van grafisch vormgever Rob Westendorp een machtig mooi bladerboek is geworden, als vanouds verzorgd uitgegeven door Oogachtend. In zijn voorwoord schrijft Cambré dat het geen "stoefboek" mocht worden. Uiteindelijk vindt hij dat het dat wel is geworden. Terecht ook, het boek biedt een uitgebreide, uitsluitend visuele terugblik op zijn verwezenlijkingen als animatietekenaar, striptekenaar, cartoonist en vrije grafisch kunstenaar. Losse illustraties, ontwerptekeningen, gags, fragmenten, cartoons, karikaturen en schilderijen tonen zijn veelzijdigheid aan. Uitgevers, opdrachtgevers, collega's, medewerkers, familieleden en zelfs zijn hond Fons bewieroken of relativeren hem. Tof allemaal, zeer aangenaam om te doorbladeren, zijn werk te bewonderen en goesting te krijgen om strips van hem uit de bibliotheek te halen en nogmaals te lezen. Wat dit boek echter schromelijk verwaarloost, is duiding of enige vorm van redactionele inspanning. Bij geen enkele afbeelding staat een onderschrift of uitleg, laat staan een situering of tijdsaanduiding van de publicaties in Cambrés carrière. Nu staat het allemaal door elkaar, vroeg werk in het midden of achterin, louter geplaatst omwille van grafische redenen. Achter heel wat stripjes en illustraties schuilen verhalen en anekdotes, pertinente statements en geschiedenisjes. Niets van dat, zelfs geen tekstje over wat Charel Cambré allemaal heeft gepresteerd. Zijn fans kennen het wellicht allemaal al of ze pikten het mee op Facebook, waar sommige onderwerpen een eigen leven hebben geleid. Met soortgelijke uitgaven in het Frans als lichtende voorbeelden in ons achterhoofd vinden we dit een ergerlijke afwezigheid van welgekomen informatie, een gemiste kans zelfs, vorm zonder al te veel inhoud, maar dus wel een vorm op eenzame hoogte. Charel Cambrés productie kennende valt er over een jaar of vijf of tien een grondiger stoefboek samen te stellen, deze keer wel met minimaal de nodige bijschriften.

Bij INdruk verscheen ongeveer tegelijk Filip & Mathilde deel 5. In dit album staan voornamelijk gags verzameld waarin het koningspaar omgaat met coronamaatregelen, een eigenwijze dochter en koningin in de dop en vervelende politici en virologen. De koninklijke familie plakt aan Cambrés lijf. Met ogenschijnlijk gemak presenteert hij fictieve kroniekjes uit hun leven, verweven met werkelijke gebeurtenissen. Het Belgisch paleis kan zich geen betere hofleverancier bedenken om het volk van de koning en koningin te laten houden of er tenminste sympathie voor te voelen. Ondanks hun koninklijke verplichtingen en een protocolair juk, dat bewegingsvrijheid in de weg staat, zet Cambré hen neer als twee mensen die ook de was en de plas doen, koken, naar de frituur gaan of wc-papier hamsteren in tijden van lockdowns. Nergens heb je trouwens het gevoel dat de min of meer actueel gebonden gags gedateerd zijn. Daarvoor zijn de pointes te slim gevonden om ze later in album, na de publicatie in het royaltyminnende weekblad Story, nog te kunnen begrijpen.

Diezelfde val ontwijkt Cambré ook in Pinanti United, de gagreeks over jonge Rode Duiveltjes die in Het Nieuwsblad is te lezen. De selectie voor de albums doorstaat grotendeels de tand des tijds zolang de Lukaku's, De Bruynes, Courtois', Hazards, Mertensen en andere voetbalgoden domineren. Strip2000 gaf in 2015 een eerste album uit. INdruk recupereert het nu voor een heruitgave met vervangen gags en een nieuwe cover. Zo valt het wel op dat er inmiddels grote verschillen zijn in de uitwerking van de tekeningen. Gags met meer details in de tekeningen staan tussen kaler getekende of geïnkte gags. Elke tekenaar evolueert sowieso naar een efficiëntere versie van zijn eigen tekenstijl, waarbij overdaad en overbodigheid automatisch weggevijld worden. Cambré beknibbelt echter geenszins op de instant herkenbaarheid van zijn personages. Je weet meteen om wie het gaat, en dat geldt ook voor de karikaturen van bekende personen die in Filip & Mathilde opduiken. Efficiëntie is allicht het sleutelwoord om tot een dergelijke carrière te komen. Efficiëntie met een ziel en liefde voor het tekenen weliswaar, dat benadrukken we maar al te graag.

DAVID STEENHUYSE

Reeks
In het Hoofd van Charel Cambré
Pagina's
188
Uitvoering
Hardcover
Genre(s)
artbook