Ereronde

Wie herinnert zich nog de groepsprent met personages die de Kiekeboes — toen nog simpelweg Kiekeboe — vóór de restyling als vast binnenblad had? Welnu, de kans is groot dat je de personages op die prent in dit album tegenkomt. De reden zal al wel duidelijk zijn. Je moet de voorbije dagen haast onder een steen geleefd hebben om het niet ergens te hebben opgevangen. Merho stopt ermee. Met dit 164ste album acht de geestelijke vader van de Kiekeboes de tijd gekomen voor zijn (strip)pensioen. De tekenpen had hij enkele jaren geleden al opgeborgen. Scenariowerk aan anderen doorgeven, gebeurde recent een aantal keer, terwijl Merho er dan nog wel de supervisie over hield. Maar het schrijven volledig loslaten lag moeilijk en dus trok Merho de scenario’s uiteindelijk toch terug naar zich toe. Tot nu dus. Maar alvorens afscheid te nemen gunt Merho de familie Kiekeboe, zijn lezers en zichzelf nog een weerzien met enkele illustere figuren uit de reeks.

Mevrouw Van de Kasseien gaat vreemd. Dat is alleszins de overtuiging van haar echtgenoot, de autoriteit terzake. Hij wil haar laten schaduwen door zijn besnorde werknemer, maar na wat gemarchandeer van Charlotte Kiekeboe wordt de hele familie erbij gehaald. Die hoopt er een wellnesstripje van te maken. Tijdens dat tripje komen de Kiekeboes opvallend veel bekenden tegen, van vroeger en nu, goedschiks en kwaadschiks.

Het moge duidelijk zijn dat het verhaal dit keer wat van ondergeschikt belang is. Het plot is eigenlijk meer één grote gelegenheid tot toevallige en minder toevallige ontmoetingen, een ereronde die het pad van oude bekenden kruist. Van vaste personages over vaak terugkerende nevenpersonages tot markante eenmalige verschijningen uit de reeks. Veel scenaristen die iets dergelijks te nadrukkelijk zouden proberen, zouden er zich in verliezen, het zou te veel aanvoelen als een samenharken van losse scènes. Merho balanceert daar. Met dit album als laatste voor zijn strippensioen voelt hij uiteraard die valkuil aankomen. Ja, iedere ontmoeting is een scène die je apart kan benaderen, maar Merho heeft er een rode draad onder geweven. Zo nu en dan trekt hij die draad wat aan zodat de ontmoetingen duidelijker hun samenhang tonen en het verhaal worden ingetrokken.

Wie de Kiekeboes allemaal ontmoeten gaan we hier niet aanhalen, om het plezier van de verrassing niet te vergallen. Wat al deze ontmoetingen doen, en dat is vast Merho’s bedoeling geweest, is het parcours illusteren dat de reeks in die 164 albums heeft afgelegd. Het is een avontuur geweest doorheen decennia, langsheen veranderende tijdsgeesten en gewoontes, voorbij gekende decors en typerende humor. Andere reeksen hebben zich niet zelden vrij bruusk inhoudelijk moeten omvormen om relevant te blijven. De Kiekeboes hoefde dat nooit echt te doen, omdat Merho de nood aan verandering altijd goed aanvoelde en zijn lezers vaak zelfs een stapje voor durfde te zijn. Ook stilistisch zat dat aanvoelen juist. De huisraad- en garderoberestyling uit 2010 was gedurfd, maar voelde logisch en werd omarmd (wat bij andere reeksen heus niet altijd zo uitdraait). Er zit een constante in Merho’s aanpak: moeilijke keuzes moet je vóór zijn. En dus regiseert hij op deze manier zelf zijn afscheid van zijn geesteskind.

Of de reeks nu verdergaat of niet, die beslissing legt Merho publiekelijk bij de uitgever. Die opening tot verderzetting is er zeker, zowel grafisch als inhoudelijk hebben verschillende auteurssamenstellingen warmgedraaid. Grafisch zijn we daar trouwens al enkele jaren aan gewoon, nietwaar? Zeker in dit soort van terugblikken is dat mooi om zien en duidelijk waarneembaar. Vaste en vaak terugkerende personages in een ‘Merhoiaanse’ (hadden we daar eigenlijk ooit een woord voor) stijl, eenmalige personages en figuranten in de Dirk Stallaert-stijl. Ook dat is iets waar Merho zijn lezers jaren geleden gaandeweg mee vertrouwd maakte.

Inhoudelijk opent en sluit Merho een paar deuren voor een aantal personages. Via de invalshoek dementie en mogelijheden tot beroepsveranderingen voor meerdere personages hebben mogelijke opvolgers van Merho alvast enkele denkpistes om over te brainstormen. Als de reeks doorgaat — waar we ten persoonlijke titel echt niet aan twijfelen — werkt de erfenis van Merho dus vast nog wel even door.

Hopelijk ook in de humor, want die bleef ook in dit album weer op peil. De visuele grap van de voorbehouden parkeerplaats, de naam van de supermarkt en de ik-drink niet-meer-humor. Allemaal voorbeelden van waarom de Vlaamse stripwereld Merho zal blijven onthouden.

Bedankt Merho!

DIEDERIK VAN DE VELDE

Lees ook: Merho wordt 75 en stopt met de Kiekeboes