Een geweldig spelbord Cluedo

Simon, veertien jaar en wat zwaarlijvig, is het enig kind van het echtpaar Daisy en Dan Hope die het niet altijd met elkaar eens zijn. Tot ongenoegen van Daisy vergokt Dan regelmatig zijn geld bij de paardenrennen. Wegens zijn postuur wordt Simon frequent gepest door drie buurjongens die hem tegen betaling klusjes voor hen laten uitvoeren, zoniet krijgt hij slaag. Zo moet hij eens boodschappen doen voor een oude waarzegster en die geeft hem ongevraagd een goede tip voor de komende paardenrennen. Hij besluit de gok te wagen en kraakt daarvoor een geldkoffertje van zijn vader open waarin 1000 pond zit. Bij de eerstvolgende  paardenrace, het beroemde Royal Ascot in Berkshire op 23 juni 2012, wint het paard waarop Simon heeft ingezet. Dit betekent een winst van meer dan 16 miljoen pond! Het biljet kan echter slechts uitbetaald worden als het is voorzien van de handtekening van een volwassene. Minderjarigen mogen in principe namelijk niet gokken. Teleurgesteld keert Simon terug naar huis waar hij de politie aantreft en stukgeslagen huisraad. Moeder Daisy blijkt in coma afgevoerd naar het ziekenhuis en vader Dan is spoorloos. Toen hij het opengebroken geldkoffertje vond, heeft Dan vermoedelijk Daisy beticht en in elkaar geslagen. Of is er misschien een inbreker geweest? Wat is hier echt gebeurd en kan het gezin eindelijk genieten van de gewonnen paardenrace? Er ontstaat een helse zoektocht en veel personen hebben belangstelling in het winnend gokbiljet.

De tekeningen en het scenario zijn van Martin Panchaud (°1982), een Zwitserse tekenaar. Het oorspronkelijk Duitstalige Die Farbe der Dinge (2020) is zijn eerste album dat in 2023 bekroond werd met de Fauve d’or, de prijs voor het beste album, in Angoulème. Het is een prijs die vaak toegekend wordt aan opvallende werken.

Het album is een bijzonder origineel concept, nog nooit gezien, want we treffen hier geen personages van vlees en bloed, getekend frontaal of zijdelings of vanuit een ander perspectief, maar we aanschouwen steeds van bovenaf een duidelijke plattegrond van het lokaal of de plaats in kwestie waar op dat ogenblik iets gebeurt. Dat iets is dan veelal een conversatie tussen de betrokken figuren. Alleen gekleurde cirkels stellen die personen voor en hun positie op de plattegrond, en ze behouden hun kleur de ganse tijd.

Ben Gijsemans heeft in De Kerkgangers al eens originele composities gelanceerd waarbij op meerdere pagina’s enkel hoofden waren getekend tijdens een dialoog en op andere pagina’s dan weer alleen strakke dwarsdoorsneden van het lokaal waar iemand een handeling uitvoerde. Maar Martin Panchaud heeft die vereenvoudigde enscenering hier nog meer uitgepuurd door personages alleen met gekleurde cirkels af te beelden. Het doet een beetje denken aan pionnen op een spelbord van Cluedo, die verschillende kamers betreden om het misdrijf te kunnen oplossen. Als je aandachtig kijkt, zie je echter ook details zoals bijvoorbeeld de rugleuning van een stoel waarop de cirkel plaatsneemt of een kleine cirkel die een taart of een koffietas moet voorstellen dat de persoon vast heeft. Die details zetten aan om de statische setting grondiger te gaan ontleden. Uiteraard worden vooral de dialogen in zo’n setting erg belangrijk en het spoort alleszins aan om mee op zoektocht te gaan.

Sommige lezers zijn misschien benieuwd hoe de personages eruit zouden gezien hebben, maar kunnen hier zelf hun verbeelding de vrije loop laten. Misschien zou dit toch maar resulteren in typisch klassieke en clichématige figuren. Het is trouwens niet essentieel voor het verloop van dit verhaal, met een verrassend opgebouwd plot en voortdurend grafisch knappe architecturale plattegronden.

Een album dat een aparte plaats bekleedt in het universum van strips en graphic novels. Zeker te onthouden voor de eindejaarslijst!

JAN GOFFIN