In-druk-wek-kend

Daar hangt hij dan. Vlak naast de piano. Zes maanden nadat Davids grootvader gestorven was, is zijn schilderij meer dan ooit aanwezig. Hij kijkt met een starende, intrieste blik naar iedereen die in de woonkamer zit. Het indringende schilderij was gemaakt door een medegevangene in het concentratiekamp Mauthausen. Zijn makkers hadden het doek jaren onder de grond verstopt en na de bevrijding in 1945 weer opgegraven. Het was de enige tastbare getuigenis van zijn verblijf in de hel. Ja, opa Antonio was een held. Hij hielp zelfs met het begraven van alle lijken nadat het kamp al bevrijd was. Of die keer dat hij opgehangen werd, maar zijn maten het touw hadden gesaboteerd waardoor hij net niet stikte. Of... De tienjarige David hoort telkens weer het ene na het andere straffe verhaal over zijn opa. Ook zijn andere grootvader was een Spaanse verzetsstrijder die de ene krachttoer na de andere uit die oorlog kon vertellen. Ja, ook opa Josep was een held.

Eind jaren 1970 was de grootsheid van zijn helden voor de jonge David nauwelijks te bevatten, laat staan te verwerken. Hierdoor zien we David luisteren naar de stilte in zijn kamer. Wegdromen. Zoeken naar houvast. Maar wat later amuseren hij en zijn broers zich ook als een sprong konijnen op het verse gras. En zo hoort het ook. Een kind moet het gewicht van de geschiedenis niet dragen. Vandaag is tekenaar David Sala (Replay, Nicolas Eymerich) eindelijk sterk genoeg om uit de schaduw van zijn helden te treden, die overheersende jeugdverhalen te vertellen en alsnog zijn familiegeschiedenis over te dragen. 

In de Schaduw van de Helden is een indrukwekkend boek. David Sala benadert heel gevoelig de krachtige verhalen die zijn jeugd hebben bepaald. Je ziet zijn jongere ik worstelen. Je ziet hem alles een plaats geven. Je ziet hem ook opgroeien. Tegelijk gebeurt er niets bijzonders. Het boek is niet moraliserend, traumatiserend of sensatiebelust. Het is gewoon het kleine leven van een jongentje dat alles hoort, droomt en verwerkt. Oprecht en simpel. Als alles samenkomt, zoals in de prachtige, intieme scène waar hij en zijn broer op de radio The Message van Grandmaster Flash ontdekken, knettert het helemaal. Wat een verhaal. Wat een teder verhaal.

Zo ingetogen het scenario is, zo exuberant zijn de tekeningen. Sala haalt grafisch alles uit de kast. Hij gooit zich met gouache, aquarel en andere verftechnieken. Bovendien zijn de jaren 1970 nog nooit zo straf in beeld gebracht. Van het drukke bloemetjesbehang tot de debardeurkes. Alles klopt. In de Schaduw van de Helden is een ware orgie van kleur geworden. Zelfs de harde scènes in Mauthausen zijn geschilderd in roze en groene pastelkleuren. De gruwel komt zo des te harder binnen. Straf.

In de Schaduw van de Helden zou zomaar de strip van 2023 kunnen zijn. Alleen hebben we de keuze voor de afgrijselijke lettering nog niet verwerkt. Ook de cover schrikt meer af dan hij lezers lokt. Had dan toch voor de cover van de Franse luxeversie gekozen! In de Schaduw van de Helden doet er op het eerste gezicht alles aan om niet gekocht te worden. Vergis je niet, dit is een monument van een strip!

WOUTER PORTEMAN