Dit is waarom wij strips lezen

Er is geen strip die we de voorbije vijfentwintig jaar zo vaak gelezen hebben als De Droom van de Walvis van Ragebol. Het verhaaltje van een wat schuchtere jongen die verdwaalt in een vergeten en magisch Brussel, blijft ons tot op vandaag aangrijpen. Telkens als hij de echte walvis ontdekt die onder een van de mooiste musea van België leeft, maakt ons hart een sprongetje. Dit is het. Dit is waarom wij strips lezen. Begin jaren 1980 waren de periode dat het beeldverhaal volwassen werd. Casterman lanceerde zijn baanbrekende Wordt Vervolgd Romans (met one-shots van Didier Comès, François Schuiten, Canardo,...) en vond zo mee het graphic novel-concept uit. Ook bij Dupuis durfden ze plots iets meer. Frommeltje en Viola, Jerome K Jerome Bloks, en Ragebol zagen het levenslicht.

Ragebol begon als een figuurtje dat een natuurrubriekje in het weekblad Robbedoes aan elkaar praatte. Het stelde niet veel voor, maar Frank Pé kon met zijn tekeningen dieren tot leven brengen. Het is pas toen hij scenarist Bom tegen het lijf liep dat Ragebol echt tot leven kwam. In de wereld van Bom staat immers de geschiedenis van religie, esoterisme en beschaving centraal. En plots werd de gesloten, groene jongen Ragebol een personage dat in vreemde situaties terechtkomt en zich steeds meer openstelt voor de wereld. De Bom-signatuur komt het meest tot uiting in de ecologische en economische fabel De Beeldhouwers van het Licht waarin Ragebol naar zijn oom, een mooie cameo van René Hausman van wie Frank de natuurrubriek overnam, op vakantie trekt. Mooi geschreven, prachtig getekend, maar uiteindelijk vandaag net een ietsje minder intrigerend dan De Droom van de Walvis.

De Nacht van de Kat was bij zijn verschijnen voor ons één grote ontgoocheling. Het was een niemendalletje. Net zoals het Kuifje-album De Juwelen van Bianca Castafiore draait alles rond iemand die op een bepaalde plaats en binnen een beperkte tijdspanne op zoek is naar iets dat hij verloren is. Het klassieke concept van de drie eenheden dus. Eenheid van tijd: alles gebeurt in één nacht. Eenheid van plaats: de Leopoldwijk in Brussel. En eenheid van handeling: Ragebol zoekt zijn kat. Eenvoudiger kan niet. Geen avonturen, geen exotische decors... Gelukkig was Frank grafisch toen op zijn top. Maar hoe vaker we het verhaal lazen, hoe rijker het werd en hoe wilder we ervan werden. Een van de onderliggende thema's bij Ragebol is dat de reeks een groot liefdesverhaal is. Al vanaf De Droom van de Walvis is de jongen in al zijn schuchterheid verliefd op de knappe Catherine, een cameo van actrice Jamie Lee Curtis op wie Frank dol was. In het derde verhaal, De Nacht van de Kat, volgen we op de voet hoe de bedeesde Ragebol een doortastende man wordt. Het maakt dat De Nacht van de Kat een evidentie was in ons lijstje van beste liefdesstrips.

Op de rand van hun grote doorbraak werd het plots stil rond de reeks. Frank ging helemaal op in Zoo en werd een graag geziene gast in het grafische schnabbelcircuit. Elf jaar na De Nacht van de Kat verscheen plots de veredelde reisgids Onder Twee Zonnen waarin Frank ons mooie plaatjes toont van Japan en Burundi. Frank had de smaak weer te pakken. Een paar jaar later verschijnt Een Faun op Je Schouder, een strip waarvan je als lezer wenst dat een redacteur meer zeggenschap had gehad.

Deze integrale van Ragebol omvat de vijf albums aangevuld met een mooi dossier van tweeëntwintig pagina's. Hier is helemaal niets mis mee en zeker de helft van deze bundeling is essentieel in elke stripbibliotheek. Alleen zitten wij toch ergens met een wrang gevoel. Bij onze zuiderburen verschenen twee integrales van Ragebol met gags en kortverhalen die ook in Robbedoes stonden en in totaal meer dan tweehonderd bonuspagina's met schetsen, coverstudies, reproducties van ex librissen, portfolio's, enzovoort. We weten dat de economische realiteit — veel was enkel in Spirou verschenen en nog nooit vertaald, bijvoorbeeld een groot aantal dagboekstripjes uit Ragebols natuurrubriek — de uitgeverij de richting heeft gestuurd van deze lichtere integrale. Het zij zo. Feit is dat ook deze 272 bladzijden elke eurocent waard zijn. Essentieel.

WOUTER PORTEMAN