Zwanendrifters

Tekenaar(s)
Dido Drachman
Scenarist(en)
Dido Drachman
Uitgeverij
Scratch Books
Verschijningsdatum
september 2020

De puurheid van een kinderdroom

In dit verhaal gaat het niet om zwanen die op drift zijn. Zwanendrift betekent onder meer een zwanenkwekerij, of ook het recht om zwanen te houden binnen een bepaalde kring. Het werkwoord zwanendriften is het kortwieken van de vleugels van een zwaan om het wegvliegen te beletten. In België zijn zwanen een beschermde diersoort, ze mogen niet gehouden worden om te kweken en mogen ook niet worden gekortwiekt. In Nederland was het zwanendriften blijkbaar meer aanvaard — auteur Dido Drachman is Nederlandse — maar wordt momenteel het houden van zwanen als kweekdier niet meer vergund door de overheid. In het boek is een zwanendrifter een persoon die zwanen vangt en kortwiekt omdat ze zogezegd voor overlast zorgen.

Het album vertelt het verhaal van een minderjarig meisje, Bettie Tel, uit een gezinnetje aan de rand van de maatschappij. Bettie gaat naar de basisschool nabij het Nederlandse dorp Garderen (Gelderland) en heeft nog een oudere broer Lukas. Hun vader Berend zit alle dagen thuis weg te kwijnen en bier te drinken. Vader is zelfs niet meer in staat om eten te maken voor zijn kinderen. Lukas ontfermt zich soms over zijn zusje, maar durft ook haar spaarcentjes wegnemen om bier te kunnen kopen. Hij heeft zelf (nog) geen ruggengraat en komt met de politie in contact. De moeder, Zwaan, is zes jaar geleden het huis uit getrokken. Berend heeft het vertrek van zijn vrouw nog altijd niet verteerd. Hij vindt dat ze haar gezin in de steek heeft gelaten en wil niet meer over haar praten. Hij verwacht dat de kinderen Lukas en zelfs Bettie het huishouden beredderen en koken, vooral spaghetti met tomatensaus. Berend heeft één broer, Jos, die ook heel graag een pintje lust. Jos vormt een koppel met de charmante Lin, die soms een beetje orde probeert te brengen in het huisje van Berend. Jos is vrachtwagenchauffeur geweest, maar werd recent zwanendrifter, om niet meer zo lang van huis te zijn. Bettie mijmert regelmatig over het kinderliedje Witte Zwanen, Zwarte Zwanen, wie gaat er mee naar Engeland varen... Tijdens een koude winteravond wordt Bettie, die structuur mist en aan haar lot wordt overgelaten, opgevangen door Dina, een dorpsgenote die een broodjeszaak uitbaat. Wanneer ze mee aan tafel mag schuiven, ontdekt ze dat er ook gezinnen zijn waar een hechte, warme band bestaat tussen ouders en kinderen, iets wat ze zo erg mist. Van Dina en tante Lin komt Bettie te weten dat haar moeder een uitgelaten spontane vrouw was met vele ideeën, iemand die ook graag wilde reizen, onder andere naar Engeland. En op een vroege ochtend, zonder vader iets te vertellen, fietst ze naar het station, neemt de trein en vervolgens de boot naar Engeland, de droom van moeder Zwaan achterna. Bettie voelt zich immers beknot door heel haar omgeving, zoals ook een zwaan, die gekortwiekt wordt, zich moet voelen.

Zowel het scenario als de tekeningen zijn van Dido Drachman, geboren en getogen in Amsterdam (°1992), maar sinds 2016 woont ze in Brussel waar ze in 2019 aan de Luca School of Arts een master beeldverhaal behaalde. Zwanendrifters is haar eerste album. Het is te beschouwen als een kritiek op onze maatschappij waar vaak minachtend neergekeken wordt op mensen die niet meteen in het plaatje passen, die amper voldoende middelen hebben om de meest noodzakelijke dingen te kunnen aanschaffen en die ook voortdurend het onderwerp zijn van allerlei roddels. Deze "marginalen" mijden daardoor sociaal contact, vluchten in de alcohol en komen terecht in een nefaste vicieuze cirkel. Vooral kinderen die in zo'n milieu moeten opgroeien, hebben het bijzonder zwaar en kunnen alleen maar dromen van betere omstandigheden. De zwaan staat hier als een grote sierlijke vogel symbool voor de vrijheid, maar ook als een vogel die zijn kroost enorm beschermt.

Drachman schildert meteen in waterverf en zonder kaders. De figuren zijn ook niet zwart afgelijnd. Het geheel is vloeiend en kleurrijk in beeld gebracht, het oogt erg poëtisch. De gelaatsuitdrukkingen en verhoudingen kunnen soms nog ietwat verfijnd. De stijl vertoont gelijkenissen met werken van Judith Vanistendael en Brecht Evens. Bepaalde figuren zouden zo uit een album van Vanistendael (Penelope) kunnen weggelopen zijn, ze heeft trouwens Drachman met raad en daad bijgestaan. We zullen ongetwijfeld nog van Drachman horen, die met dit album mooi gelanceerd is.

JAN GOFFIN

Reeks
Zwanendrifters
Pagina's
136
Uitvoering
Hardcover
Genre(s)
drama
Extra
Compleet verhaal