Retrospectieve Morris in Kortrijk

Eerst en vooral proficiat met de retrospectieve. Ik heb al heel wat bijzondere stukken gezien in deze tentoonstelling, ik denk aan het boek dat René Goscinny, de scenarist van Asterix, signeerde voor Morris en Francine De Bevere... Jullie hebben deze expo samen met georganiseerd? Hoe verliep dat?

Wim Bruynooghe: “Ik wilde eerder al eens iets rond Morris organiseren. Die man heeft Kortrijk op de wereldkaart gezet, hé! Voor vijfenzeventig jaar Morris is dat toen niet doorgegaan. Nu dus wel. Geert is ook een groot stripliefhebber en een fijne mens om mee samen te werken. Ik heb dat boek trouwens gevonden in de kringloopwinkel. Ze zouden het weggooien wegens 'niet interessant voor verkoop'. Anderhalve euro heb ik ervoor betaald. Wat je hier ziet, is trouwens maar een vijfde van mijn hele collectie.”

Geert Van Gheluwe: “Wim en ik kennen elkaar al jaren. We hebben samen op stripbeurzen gestaan. Op een veiling voor het goede doel heb ik het Jolly Jumper-schommelpaard gekocht dat Wim wegschonk. Het staat hier trouwens op de tentoonstelling, samen met enkele originele tekeningen die ik van Morris kreeg. Tijdens die gelegenheid, inmiddels alweer tien jaar geleden, hebben we een eerste keer het idee geopperd om samen iets rond Morris te doen.”

Een door René Goscinny gesigneerd boek. Oud papier volgens de Kringloopwinkel...

Hebben jullie Morris ooit ontmoet?

Wim: “Ik heb Morris een eerste keer ontmoet in 1982. Boekhandel LBC organiseerde een event naar aanleiding van de verschijning van het album Sarah Bernhardt. Ik ben daar toen naar binnen geglipt zonder dat ik was uitgenodigd. (lacht kwajongensachtig) De drankbonnetjes waren voor de gelegenheid gedrukt in de vorm van dollarbiljetten met het gezicht van Lucky Luke. Ik vond die zo mooi en uniek dat ik toen niets heb gedronken. Dat biljet was het eerste stuk van mijn collectie.

Ik heb trouwens nog een leuke anekdote over een boekje uit 1945 dat ik op de kop had getikt en dat ik hem wilde laten zien. Hij wilde het toen — vriendelijk als hij was — signeren, maar ik heb uitgeroepen dat hij er niet mocht in schrijven. Haha! Ik zie zijn gezicht nog voor me. Rare jongen, moet hij hebben gedacht...”

A Fistful of Dollars? Nee, één dollarbiljet, meer niet. Maar met dit dollarbiljet is alles begonnen.

Geert: “Als journalist voor Het Laatste Nieuws ben ik nog bij Morris thuis langs geweest, in de Franciskanenlaan in Sint-Pieters-Woluwe voor een interview naar aanleiding van de inhuldiging van het beeld van Rataplan en Joe Dalton in Middelkerke. Morris was een bescheiden man. Hij zocht zelf de aandacht niet op.”

Wim: “Inderdaad. Hij zat het liefst aan zijn tekentafel. Hij was ook niet bezig met uiterlijk vertoon. Morris was een gewone mens. Hij moest ooit eens naar een signeersessie in Parijs. Die keer heeft hij zijn thermos koffie en boterhammen meegenomen. Toen een bevriend tekenaar met wie hij de auto deelde ’s avonds nog een stapje in het Parijse nachtleven wilde zetten, zei Morris: 'Niet van, nor uus!' (Niks ervan! Naar huis!).”

Een greep uit de merchandising die is tentoongesteld. Het origineel met het kersttafereel diende ooit voor de cover van het kerstnummer van Spirou nummer 1339 van 12 december 1963. Deze special bestaat niet in het Nederlands voor het weekbad Robbedoes, wat toen wel vaker gebeurde. Het verhaal gaat dat de illustratie eerst door Dupuis werd geweigerd tot Morris er een kerkje bij tekende. Het is te zien tussen de benen van een van de muzikanten. En zo was de vrome uitgeverij ook weer tevreden om het katholieke feest te vieren.

Er is ook een uniek album in het Kortrijks dialect verkrijgbaar. Hoe ben je op dat idee gekomen?

Wim: “In 1997 had ik het erover met Morris, maar ik kon hem toen niet overhalen. Zoiets was volgens hem niet rendabel. Hij had ooit een album in het Luxemburgs laten uitbrengen en dat viel geweldig tegen. Hij was dan ook oplages van een paar honderdduizend gewend, hé.”

Nu zullen de verzamelaars er allemaal eentje willen... Het is dan ook een heel speciaal album geworden.

Wim: “Ja, vormgesneden, hé... Er zijn maar 300 exemplaren van gemaakt. Johnny Bekaert, de graficus, heeft van de lettering van Morris een font gemaakt en de decoupage is volledig aangepast. Het is ook alleen hier verkrijgbaar.”

Geert: “Het album is inmiddels al bijna uitverkocht. Ah! Kijk... Hij is daar.” (Lucky Luke komt binnen)

Vlaming Daan Frère die als Lucky Luke de expo komt opluisteren.

Gisteren liep hij hier ook al rond. Alhoewel... Dit is zijn tweelingbroer... En de Daltons zetten de boel ook vandaag weer op stelten. En ik zie ook Calamity Jane, en zijne keizerlijke hoogheid Smith en vele anderen! (Via internet wordt ook Rutger Gret, die gisteren op de opening de honneurs waarnam, er even bij gehaald.) Hoe machtig is dit?

Daan Frère: “Haha. Ik ben Daan, van het Sociaal Artistiek Project van Theater Antigone. We zijn een genootschap dat uit een man of veertig bestaat. Mijn vader, René, had vroeger een carnavalswinkel. Zo konden we makkelijk aan kostuums komen.”

Rutger Gret: “Hoi, ik ben Rutger, de officiële Dutch Lucky Luke. Ik ben speciaal uit Rotterdam naar Kortrijk afgezakt. Ik moest er gewoon bij zijn. Het was inmiddels mijn zevende keer in Kortrijk. Het is toch een beetje mijn fictieve geboorteplaats. Ik cosplay sinds augustus 2017 Lucky Luke, een toevallige keuze omdat ik veel Amerikaanse film- en gamehelden op cosplay-evenementen zag, maar (bijna) nooit Europese stripkarakters. Dat bleek een gouden greep, want mede door mijn gelijkenis werd mij een officiële mascottebaan aangeboden door de uitgeverij van Lucky Luke! Inmiddels word ik nu al zes jaar geboekt door de uitgeverij voor stripbeurzen, Lucky Luke-albumuitgaves en andere jubileumevenementen. Het mooiste bijbaantje wat ik mij kan wensen.

Het kostuum heb ik zo goed als helemaal zelf gemaakt. Ik heb het gebaseerd op de outfit van de Lucky Luke-speelfilm uit 2009 met Jean Dujardin. Als perfectionist lette ik op alles: een linnen overhemd gekleurd met kurkuma, een echt leren giletje met de nodige slijtplekken, helemaal zelf genaaid. En een smalle spijkerbroek met hoge taille en omgeslagen broekspijpen. De leren holsterriem liet ik maken door een leerbewerker, die hem volledig met de hand heeft gemaakt. Na het flink bewerken van de cowboyhoed (verven, verweren en de stiksels naaien) bedacht ik om met een haarstuk de kuif aan de hoed te maken (later zag ik in setfoto’s van de film, dat ze dat daar ook zo gedaan hadden!).”

Leeft Lucky Luke in Nederland?

Rutger: “Helaas leeft Lucky Luke onder de huidige jeugd bijna niet. Al een aantal jaar draait er een Dalton-animatieserie waar Lucky Luke niet in voorkomt en ouders geven tegenwoordig nauwelijks meer hun oude stripboeken door aan hun kinderen, die vandaag de dag vooral YouTuben, Netflixen en gamen. Onder de ouders die Lucky Luke al sinds hun jeugd kennen leeft het wel! En zij vinden het dan ook fantastisch om mij te zien. Ik wil wel graag geloven dat mijn optredens en tv-verschijningen Lucky Luke wel wat meer heeft doen leven in Nederland.”  

Nederlander Rutger Gret s bekend als de Dutch Lucky Luke.

Ook Vittorio Leonardo komt...

Wim: “Wel, dat hopen we. Hij heeft onze laatste mail niet beantwoord.”

Geert: “Ja, het is even spannend. Maar een ex-medewerker van Morris en de tekenaar van de spin-off Rataplan hier hebben, dat zou fijn zijn.”

Hebben jullie een favoriet album?

Wim: “Ma Dalton.“

Geert: “The Daily Star, omdat Lucky Luke in dit avontuur opkomt voor persvrijheid. Als journalist vind ik persvrijheid belangrijk.”

Wim, je zei eerder dat dit nog maar een vijfde van jouw hele collectie is. Droom je niet stilletjes van een Morris-museum zoals het Hergé Museum in Louvain-la-Neuve?

Wim: “Ik droom er zelfs luidop van. En dan nog het liefst een museum in Kortrijk! Weet je, ik wil vooral dat mijn collectie niet uit elkaar valt. Ze mogen die zelfs opslaan in een loods en gebruiken voor expo’s en tentoonstellingen als ze willen. Zolang de herinnering aan Morris maar in ere wordt gehouden.”

Geert: “Lucky Luke is een wereldfenomeen. Er is ooit zelfs sprake geweest om een Lucky Luke-pretpark te bouwen in Portugal, maar dat is niet doorgegaan door het overlijden van Morris. Een museum zou fijn zijn, maar misschien is een standbeeld op Overleie al een goed begin. En misschien is dat ook haalbaarder.”

De retrospectieve Morris 100 is gratis te bezichtigen op 2/3 – 9/10 en 16/17 december 2023 (11.00-17.00 uur) in de Gotische Zaal van het Stadhuis, Grote Markt 54 te 8500 Kortrijk.

Wim en Geert zijn er elke dag en beantwoorden graag al je vragen. Tip: ga met een groepje van minimum vijf man, dan geeft Wim je met plezier een rondleiding met allerlei anekdotes over Morris. Beslist de moeite waard! Voorzie genoeg tijd, de man is een begenadigd verteller. Hopelijk maken ze hem curator van het Morris Museum. Dat zou fijn zijn.

Three lonesome cowboys... Wim Bruynooghe, Daan Frère en Geert Van Gheluwe.