Mark Retera

“Zoals ik er nu over denk, ga ik nog zeker vijf jaar door met tekenen."

7 december 2021 Interviews
door Dai Heinen
 

Onlangs publiceerde Mark Retera deel 27 van zijn gagreeks Dirkjan. Dai Heinen sprak hem over het nieuwe album, reacties, veranderende tijden en uitgeven in eigen beheer. Maar staat er ook een einde voor de reeks gepland?

Gefeliciteerd, alweer het zevenentwintigste album van Dirkjan!

Retera: "Dank je wel. Ik maak ieder jaar braaf een nieuw album en dat al bijna dertig jaar."

 

Waar baseer je de keuze voor de covers op?

Retera: "Een cover moet aansprekend zijn en de aandacht trekken. Deze cover verwijst naar het langere verhaal in het album. De laatste jaren kies ik ook voor covers die betrekking hebben op het langere verhaal. Dit keer koos ik voor een scène die verwijst naar The Godfather."

 

Wordt het niet steeds lastiger om een onderwerp te verzinnen voor een verhaal in twee à drie plaatjes?  

Retera: "Je moet wel steeds dieper graven naar geschikte onderwerpen. Aan de andere kant juist niet, maar ik moet wel oppassen dat ik niet in dezelfde valkuilen ga trappen. En sommige onderwerpen kan je beter niet meer aansnijden."

 

Hanco Kolk zei in een recent interview dat hij bepaalde onderwerpen nu niet meer kon gebruiken.

Retera: "Interessante gedachte, klopt wel wat hij zegt. Kijk naar de Vietnamese loempiaverkoper. Die kwam in het begin vaker voor, maar zo’n personage gebruik ik nu niet meer. Het wordt ook niet meer gewaardeerd door de lezers en mijzelf."

 

Krijg je vaak reacties van lezers over bepaalde onderwerpen?

Retera: "Reacties krijg ik wel vaker. Daar trek ik me weinig van aan. Ik gebruik soms het personage van God. Dat wordt niet zo gewaardeerd door bepaalde mensen."

 

In dit album komt hij toch weer voor.

Retera: "Klopt, wel maar één keer. Maar een afbeelding van de profeet zal ik dus niet maken. Daar ben ik toch iets te huiverig voor."

 

Voor je het weet staan er mensen voor je deur te protesteren.

Retera: "En daar heb ik dus geen behoefte aan."

 

En de reacties op de strips over leraar Van Druten?

Retera: "Sommige ouders vinden ze wat ver gaan of gewoon niet grappig, maar daar hoor ik verder nooit iets over."

Een paar stroken uit Dirkjan met leraar van Druten in de hoofdrol. In 2019 kwam een compilatiealbum uit met stroken met Van Druten. De distributie ervan liep spaak waardoor het nooit echt is uitgebracht. 

 

 

Over Van Druten gesproken, hoe zit het nu met dat album?

Retera: "Het album bevat stroken over leraar Van Druten die al in eerdere albums van Dirkjan zijn verschenen. Een opdrachtgever — niet ikzelf — heeft er een aantal laten drukken voor de commerciële verkoop. Deze zijn om bepaalde redenen niet afgenomen bij de drukker; op een zeer kleine oplage na. Slechts een kleine hoeveelheid albums is daadwerkelijk verkocht. Inmiddels zijn dat wel collector's items geworden. Ik weet niet of het album ooit nog zal verschijnen."

 

Opa Bokma speelt dit keer niet mee.

Retera: "Nu je het zegt... Dat was geen bewuste keuze. Vorige keer deed hij wel vaker mee, dat klopt. Ik heb genoeg personages om uit te kiezen. Frituurhouder Vieze Henk is het nieuwste personage met een bijrol. Een van de kinderen uit de klas van leraar Van Druten heeft een rijke vader. Met zo’n personage kan ik misschien iets in de toekomst."

 

Hoeveel stroken van Dirkjan maak je per jaar?

Retera: "Ongeveer tweehonderd. Van de zes dagen per week dat hij verschijnt, maak ik vier dagen een nieuwe strip en de andere twee zijn oudere afleveringen. Een aantal van de nieuwe stroken verwerk ik in het jaarlijkse album of ik gebruik ze voor de scheurkalender."

 

Je maakt die selectie zelf?

Retera: "Ja, en dan kijk ik altijd welke strook ik het meest geslaagd vind. Bepaalde onderwerpen zijn al door de tijd ingehaald. Over de avondklok had ik meerdere strips gemaakt, maar in het nieuwe album komt er maar één voor. Dat ging over de man met dat gordeldier."

 

Je geeft de strips ook uit in eigen beheer.

Retera: "In het begin heb ik met vaste uitgevers gewerkt, maar daar is ook niet alles even goed geregeld. Er zitten soms echte cowboys tussen waar ik zelf helaas ook ervaring mee heb gehad. Toen ik eenmaal ontdekte hoe het zat, is het niet zo moeilijk om zelf je strips uit te geven. Je moet een drukker vinden en wat dingen regelen en aanmelden bij onder andere het Centraal Boekhuis."

 

Haal je er commercieel alles uit?

Retera: "Ik ben daar best tevreden over. Ik maak alleen strips van Dirkjan en verder geen andere dingen. Commerciële tekenopdrachten neem ik niet aan, daar heb ik geen tijd voor. Ik ben nu wel bezig met olieverfschilderijen te maken. Ik wil deze in mijn eigen atelier plaatsen, maar ik heb nog te weinig gemaakt om er een expositie mee te vullen."

 

Op je website wordt ook Dirkjan-kleding verkocht

Retera: "Dat gaat buiten mij om. Qua opbrengsten is het voor mij ook niet zo lucratief."

En je strips laten vertalen in het buitenland?

Retera: "Dirkjan is toch Nederlandse humor en met buitenlandse uitgaven heb ik geen goede ervaring. Er zijn ooit Franse vertalingen geweest, maar tot op de dag van vandaag heb ik geen idee hoeveel albums er in het Frans verkocht zijn."

Van 2014 tot 2017 verschenen vier albums van Jean-Norbert (Dirkjan in het Frans) bij de Zwitserse uitgeverij Paquet onder het label Kramiek.

 

 

Wat brengt de toekomst?

Retera: "Ik ga zeker door tot album 30. Ik speel met het idee om daar een langlopend verhaal van te maken. Maar niets is nog zeker. De langlopende verhalen kosten me meer tijd qua bedenken en uitwerken. Zoals ik er nu over denk, ga ik nog zeker vijf jaar door met tekenen. De tijd zal het leren..."

 

Geen last van een writer's block?

Retera: "Er zijn weleens van die dagen dat je wat minder inspiratie hebt, maar dat is dan maar van korte duur. Verder heb ik er geen last van."

 

Wie is van alle personages je favoriet?

Retera: "Dat is toch wel Bert, daar herken ik het meeste van mezelf in."

Dirkjan deel 27 (48 pagina's, 8,50 euro) verscheen in november bij Mandarijn. In oktober kwam de jaarlijkse scheurkalender (15,95 euro) uit waarvoor Mark Retera telkens een andere selectie maakt en waarvoor hij extra cartoons tekent.