Wie bedacht het woord “Smurf"?

We keren eerst terug naar 2009, toen we oud-Robbedoes-redacteur, vertaler en copywriter Erwin Cavens de vraag voorlegden of het klopte dat zijn vader Karel Cavens in 1958 aan de basis stond van de vertaling. Voor de Engelse, internationale naamgeving koos men namelijk voor een aanpassing van de Nederlandse naam en da's toch een mooi compliment voor een vertaler. Na een bevestiging kregen we daags nadien een corrigerende mail waaruit we citeren:

"Dat verhaal als zou mijn vader de naam hebben bedacht, zit al m'n hele leven in m'n hoofd, maar ik miste een paar elementen. In een moment van helderheid — en in de wetenschap dat je die dingen beter goed natrekt voor het helemaal te laat is — belde ik gisteren mijn moeder. Die alles bevestigde, maar er ook bij vertelde dat mijn vader kort na zijn aanstelling als hoofdredacteur van Robbedoes met de winnaars van een Spirou/Robbedoes Apollo-concours naar de VS is getrokken om er de eerste maanlanding mee te maken. Hij was namelijk de enige die Engels sprak. Nu was die maanlanding in 1968. Dat 'kort na zijn aanstelling' deed me dus even de wenkbrauwen fronsen. En toen heb ik in een tweede helder moment (het kon niet op, gisteren) mijn oom Peter Middeldorp gemaild, van wie ik meteen een antwoord kreeg. Ik neem aan dat zijn versie de juiste is..."

Peter Middeldorp was tot 1965 hoofdredacteur van Robbedoes. In dat jaar trok hij terug naar Nederland met Erwin Cavens' tante, een zus van Karel en Johan Anthierens. Dat is diezelfde Johan Anthierens die Vader Abraham van het Smurfenlied in 1978 kwaad deed opstappen in de talkshow Noord-Zuid met Mies Bouwman toen Anthierens navraag deed naar achtergebleven centen waar Peyo recht op had. Erwins vader Karel trouwde met een andere zus van de Anthierens-clan. 

Nu goed, Middeldorp werd een van de big shots van het uitgeversconcern VNU en werkte er als hoofdredacteur van de jeugdbladen van De Geïllustreerde Pers waaronder Donald Duck, Pep en De Flintstones. Erwin was er pertinent zeker van dat Peter Middeldorp tijdens zijn hoofdredacteurschap in 1958 de bedenker is van de naam De Smurfen. Hij voegde eraan toe dat het eventueel met hulp gebeurde van redacteur Armand Van Raalte.

Die informatie werd in 2020 tegengesproken door Middeldorp himself in Stripschrift. Zijn uitleg: "Die naam is niet door mij bedacht. Toen De Smurfen zoveel jaar bestonden, werd ik gebeld door Erwin Cavens, die toen hoofdredacteur was van Robbedoes, en hij vroeg me waar die naam vandaan kwam. Hij dacht dat zijn vader Karel die naam had bedacht. Maar hij had gezien dat, toen De Smurfen begonnen, ik hoofdredacteur van Robbedoes was, en niet zijn vader. Dus hij twijfelde eraan of zijn vader die naam wel had bedacht. Hij vroeg me of ik me nog herinneren kon hoe dat gedaan was. Nee, dat kon ik me niet herinneren. Wel had ik destijds, als hoofdredacteur, bepaald dat de Schtroumpfs 'Smurfen' zouden worden. Maar wie het verzonnen had, wist ik echt niet meer. En toen, maanden later, schoot het me ineens weer te binnen. Karel Cavens, die in dezelfde redactiegroep zat, ging veel om met Armand Van Raalte en met mij, en toen de naam Schtroumpf vertaald moest worden, zullen we daar wel over gepraat hebben. Karel Cavens had een broer, Frans, op wie hij erg dol was, en die werkte in de havens van Antwerpen. En die broer zei altijd 'smurf' als hij niet op een woord kon komen. En zo hebben we er 'smurf' van gemaakt. Die naam is dus toch via Karel Cavens tot stand gekomen."