Analyse van een Robbedoes-cover door André Franquin

"De Citroën 2CV, de Renault 4cv, de scooter die je eind jaren 1950 zo vaak zag, en niet te vergeten de dure Amerikaanse wagen langs het kanaal.

En de garage bij het plein met zijn twee benzinepompen. Hier van het merk Vroep waarvan Franquin zich in zijn strips vaak bediende. Het Franstalige uithangbord Vroup valt nog net waar te nemen boven de gesloten garagedeuren. Slechts een enkele tv-antenne is er nog maar te zien. Dat was een paar jaar later heel anders. Toen stonden de daken vol."

"Kijk eens hoeveel dames een bontmantel dragen. Heerlijk warm. Dat zie je heden ten dage niet meer. Toen wel.

Eerder die avond is er een vers laagje sneeuw gevallen. Dat kun je nog zien aan de sporen achter de getekende figuren en vervoermiddelen. En de vaak nog ongerepte sneeuw vlak voor de voetgangers. Het spoor van de scooter valt te traceren tot de Renault 4cv. Over al die sporen heeft Franquin duidelijk nagedacht. Slechts een enkel spoor roept een vraag op. Waar komt die bebaarde oude man met wandelstok vandaan? Zijn sporen beginnen midden op straat.

De meeste mensen spoeden zich, op hun zondags gekleed, de heren en dames met een passend hoofddeksel op, richting de kerk. Door de ramen zie je het licht in de kerk. De kerkklok geeft negen voor twaalf aan. De middernachtmis gaat zo dadelijk beginnen. Het is dus Kerstavond, 24 december. Ook Robbedoes en Kwabbernoot, vergezeld van Spip, lopen richting kerk. Het is winter, beiden dragen een sjaal. Spip heeft een blauw mutsje op."

"Vanaf het pleintje loopt een echtpaar. Meneer heft de hoed op en begroet een joviaal terugzwaaiende man aan de overkant. Mevrouw denkt daar het hare van: zo’n kerel begroet je niet, hij gaat niet eens ter kerke.

Op het pleintje staat de voor die dagen onmisbare telefooncel, verlicht natuurlijk.

Verder het standbeeld ter herinnering aan de gevallenen in de Groote Oorlog en de reclamezuil. 'Bobb Scho' valt er nog te lezen: Bobbejaan Schoepen, de Vlaamse zanger en latere pretparkeigenaar van Bobbejaanland. Op de Franstalige coverillustratie staat de naam van de Franse chansonnier Georges Brassens."

"Een verliefd jong stel staat dicht bij elkaar. Hij glimlacht, zij bloost.

Wat verderop zit een clochard op een bankje te dutten.

Vanuit Café Het Hoekje aan de overkant komen twee behoorlijk aangeschoten feestvierders de straat opgelopen."

"Tegenover het café bevindt zich de felverlichte bioscoop Ciné Hollywood. Welke film er draait, valt niet precies te achterhalen. In die tijd kregen anderstalige filmtitels voor zowel het Vlaamse als Waalse publiek vertaald een aangepaste titel. In de oorspronkelijke, Franstalige illustratie staat wel de titel Le Gang des Durs, een fictieve titel voor een gangsterfilm gezien de hand met revolver boven de titel. Het is een inbreuk op de vredige kerstsfeer. Ongetwijfeld was dat precies de bedoeling van Franquin, die later aangaf dat hij dergelijke christelijke taferelen niet bijzonder prettig om te tekenen vond voor de vrome uitgeversfamilie Dupuis.

In het midden van de tekening zie je Eethuys In de Smulpaep staan. Rechts van die voordeur hangt het menu. Een echtpaar neemt het door. Gaan ze zo laat nog aan tafel?

Daarnaast staat een jong stel. Een slungelige, kortharige man; met de handen in zijn jaszakken. Het is André Franquin. Het bebrilde, charmant geklede vrouwtje naast hem is zijn echtgenote Liliane. 'Het lijkt alsof ze staan te wachten', schrijft Yvan Delporte in het boek Les Noëls de Franquin (in 2010 verschenen bij Marsu Productions). 'Maar Liliane is er de vrouw niet naar om op de stoep te staan wachten met beslissen. In werkelijkheid zou ze de vorige week al gebeld hebben om een tafel te reserveren en het menu uit te kiezen.'"

"Voor de etalage van Het Boekhuis naast het restaurant loopt een bebaarde man, in de rechterhand een aktetas en onder de linkerarm een grote map waaruit enkele vellen papier bijna op de grond vallen. Het is Yvan Delporte, in die dagen hoofdredacteur van Robbedoes/Spirou en een goede vriend van Franquin. Heeft hij net de ontbrekende platen van een strip gehaald? Dat zou kunnen.

Onder het dak boven Eethuys In de Smulpaep is een klein venster zichtbaar. Het licht brandt, en een bebrilde man houdt in zijn rechterhand een potlood of pen vast. Zit hij nog te zwoegen aan zijn laatste strippagina’s? Is de deadline al verstreken?

Om de hoek van Het Boekhuis staat de grote kerstboom van het stadje, bewonderd door een vijftal kinderen."

"Linksboven, achter de rij huizen om het pleintje, rijdt niet alleen de dure Amerikaanse slee, maar loopt ook een man in snelle pas langs het kanaal. Het is koud en de kolenhaard lokt.

In het kanaal staat een rijtje huizen weerspiegeld in het stille water. Hoewel, staat het werkelijk stil? De weerspiegelde vensters en dakranden lijken te wijzen op wat beweging in het water. Kijk nu eens naar de voetstappen aan de overkant. Mijn stripviend Remco Plas wees mij daarop. Allebei hebben we deze tekening al vele malen bekeken. De voetstappen komen van linksaf en gaan richting water. Er valt nog net een hakafdruk op de rand te zien.

Is hier iemand met opzet in het water gelopen? Zelfmoord? Wie zal het zeggen. Volgens mij heeft de tekenaar dit doelbewust getekend. Niet voor iedereen zijn de kerstdagen even vrolijk. Sommige mensen zijn juist dan erg alleen, en somber gestemd. Dit jaar wens ik ieder sterkte toe in deze moeilijke tijden. Blijf gezond, houd moed en probeer te genieten van alles wat je nog wel kunt doen."

Het Franstalige artbook Les Noëls de Franquin (120 pagina's) verscheen in 2010 bij Marsu Productions. Het raakte uitverkocht, herdrukt en opnieuw uitverkocht. Het bevat de mooiste Kerstillustraties die André Franquin voor het weekblad Robbedoes tekende, met extra duiding van Yvan Delporte.