Sfeerbepalende fictie en realiteit

Dit eerste verhaal in de trilogie is dramatisch sterk. De stijl en toon doet mutatis mutandis denken aan de spionagetrillers zoals deze geschreven door John Le Carré. De intro is meteen raak: je krijgt informatie over de personages die voor de Amerikaanse geheime dienst werken en over de OSS, de naam tijdens de Tweede Wereldoorlog, en over de CIA zelf. Die info is grafisch overtuigend gepresenteerd als een document uit de archieven van de geheime dienst,inclusief ambtelijke formuleringen en stempels.

De hoofdfiguren zijn een man en een vrouw van de CIA en daarnaast een weesjongen. De vrouw, Cassie, alias Kathryn, en de intelligente jongen Rudi hebben allebei trauma’s uit de oorlog in het achterhoofd en bovendien een Joodse afkomst. De man, “oom Max”, draagt een ooglap, maar hij is zowat de rustige spil in het verhaal, de professional met de voorspelbare reacties. Cassie blijkt mooi, charmant en doeltreffend als agente, maar ook een soort moederlijke motieven blijken tot de kern van haar persoonlijkheid te behoren. Beide agenten worden samen met het kind naar Egypte gestuurd enkele jaren na de oorlog. Daar moeten zij een gevluchte en ondergedoken Duitse expert in rakettenbouw, Fürbringer, een oud-collega van de fameuze ingenieur Werner Von Braun opsporen (de historische Werner Von Braun werd zoals bekend door de USA gretig overgenomen van de verslagen Duitsers en aan de Apollo-projecten aan het werk gezet). Het is de bedoeling de raketbouwer te overtuigen een nieuw leven in Amerika te beginnen of... hem te ontvoeren. De Duitser, gehuld in jellaba en met tulband, is de agenten die zich als koppel voordoen aanvankelijk te slim af en geeft meteen te kennen dat hij een afkeer heeft van “zowel Amerikanen, Joden als Russen”. De rol van het jongetje, Rudi, komt goed uit de verf.  Zijn reacties, indrukken, belevenissen en emoties worden met empathie voor de wereld van het slimme kind geborsteld. Het kind dat het slachtoffer wordt van de plannen van de volwassenen die het lot bij hem hebben gezet. De geheim agenten kunnen niet anders dan met de jongen en zijn vragen rekening houden. De organisatie waar ze voor werken, blijkt de minst menselijke factor in het verhaal te zijn. Iets wat ongetwijfeld met de realiteit strookt. Spionagediensten kunnen niet altijd de meest ethische oplossingen kiezen. Zoals godsdienstgeleerden wel eens stellen: “Het kwaad zit ook juist in de structuren." Bijzonder is dat het functionele naakt in dit verhaal kinderen betreft, geen volwassenen.

Het spannende scenario van Frank Giroud is gewaagd aan de indrukwekkende tekeningen van Olivier Martin. Na te wennen aan die wat onscherpe maar sfeervolle tekeningen, herkent wie ooit in Egypte was de typerende oriëntaalse sfeer en omstandigheden. Op het einde komen Russische agenten in het spel, dat belooft voor het vervolg van de story.

Voor het verhaal gestart is, treft vooraan in het boek overigens de dubbele opdracht. Deze is gericht aan de scenarioschrijver vanwege zijn vrouw en zijn tekenaar. Zij gedenken en eren de in 2018 overleden voortrekker. Fictie en realiteit konden moeilijk op een meer sfeerbepalende — en licht grimmige — manier door elkaar lopen in een spionageverhaal, dat evident bulkt van de gevaarlijke en verwarrende situaties.

Het tweede deel is ook al beschikbaar.

STEFAAN HUBLOU