Onenightstand

Het is 2132. In een poging om zowel de overbevolking als de welig tierende misdaad adequaat aan te pakken, komen de Verenigde Naties op het lumineuze idee om Mars te koloniseren en het vuile werk aldaar te laten opknappen door boefjes van allerhande allooi. Dat daarbij af en toe ook eens iemand onterecht in dergelijk strafkamp terechtkomt, neemt men er voor lief bij. Ons hoofdpersonage, Jasmine Stenford, voormalig politieagente, komt als slachtoffer van zo’n gerechtelijke dwaling in de werkbarakken op Mars terecht. Ze ontdekt er dat verschillende extreme strekkingen op de planeet rondzwerven die gepolariseerd en gevangen in een spiraal van wederzijdse haat, elkaar naar het leven staan.

Sylvain Runberg heeft de voorbije jaren naam en faam gemaakt als een van dé scenaristen van de huidige generatie. Vergelijken met het verleden is altijd moeilijk, maar toch: mocht Jean Van Hamme een scheefpoepende vorst zijn en de wettelijke vader van Runberg een steenrijke industrieel, dan zou een DNA-analyse en dito rechtszaak om hem tot prins te benoemen, even overbodig zijn als de vierde Indiana Jones-film. Maar we wijken af. Prins Sylvain levert met Op Mars_ alweer een knap werkje af. Het dystopische, maar niet eens zo onwaarschijnlijke beeld dat hij ons voorhoudt, is wel doordacht en doorspekt met schijnbaar achteloze details. Die maken de setting dermate anders dan vandaag maar toch weer vertrouwd en dragen zo bij aan de geloofwaardigheid van wat we te zien krijgen: het hoofdkwartier van de VN in India, China dat verworden is tot het toonbeeld van democratie (inclusief vrouwelijke president) en Frankrijk dat geflankeerd door Italië de rol van schurkenstaat op zich neemt. Ook bevreemdend en tegelijk vertrouwd is de clevere intrige op Mars zelf, die hij — zoals de gelijknamige chocoladereep — laagje voor laagje opbouwt. Hoewel in een verre wereld en in een even verre toekomst en tot het extreme uitgesponnen, zijn de tegengestelde meningen, wederzijds onbegrip, het onvermogen om te communiceren en te luisteren, pijnlijk confronterend en herkenbaar. Ook straf en à la Van Hamme in de tijd van De Meesters van de Gerst: de psychologische uitdieping van de verschillende hoofdpersonages, die je stap voor stap in de eerste twee delen leert kennen, via flashbacks, maar even goed via andere kunstgrepen zoals de dagboekfragmenten van een nobele onbekende die als een coda zijn toegevoegd. Je voelt zo dat er, ook na het afronden van die drieluik, nog spin-offs of kortverhalen in zitten die het leven van het ene of het andere personage nog wat meer gaan ontrafelen. Het derde album zit dan weer boordevol spetterende actie en is, terwijl de ene na de andere “blam” je om de oren vliegt, een echte pageturner die zinderend eindigt in een op zijn minst onverwachte en redelijk onvergetelijke finale.

Tekenaar Grun — niet de man die ons naar Mexico kopte, maar né Ludovic Dubois, een bijna vijftigjarige Girondin — is topsfeerschepper en -decorontwerper. De manier waarop hij de grauwe Aarde en het woeste landschap op Mars presenteert, draagt sterk bij aan de plausibiliteit van het verhaal. Zijn schetsen op het eind van elk album (inde luxeversies althans) zijn prachtig en de manier waarop ze gepresenteerd worden, verraden dat deze reeks niet is uitgegeven door een klassieke uitgever maar door Daniel Maghen. Een dito galerijhouder die gespecialiseerd is in het verkopen van mooie dingen en die voor de vormgeving ook duidelijk de juiste mensen wist aan te spreken: de typografie van de titel, sober maar efficiënt, is wat dat betreft een expliciete vermelding waard. Terug naar tekenaar Grun echter. Die heeft immers ook een achilleshiel: in het tekenen van personages en zeker in hun smoelwerk is hij minder bedreven. Ze zijn hierdoor moeilijk te onderscheiden — zo is het haast een geluk bij een ongeluk dat Pietr een dwerg is met een bionische arm, waardoor we hem makkelijker kunnen herkennen, zeker in het van keiharde actie vergeven derde deel. Een en ander zorgt ervoor dat geen hechte band tussen personages en lezer wordt gesmeed — het gebrek aan emotionele impact op het ogenblik dat er in deel 3 een aantal worden neergeknald, is daarbij tekenend — en daardoor mist deze reeks zijn kers op de taart. Het is alsof je kijkt naar een film met een fabuleus verhaal, achtergrond, psychologische uitdieping a volonté en prachtige decors, maar met abominabele of op zijn minst verkeerd gecaste acteurs. Niels Destadsbader als Rick Deckard, quoi. Of Ella Leyers als Ellen Ripley.

Ondanks het knappe idee en het werk van twee onmiskenbare vakmensen is Op Mars_ een heerlijke date, waarvan je op het einde besluit dat je toch beter gewoon vrienden zou blijven. Een onenightstand. Maar wel eentje die zich gegarandeerd na een heerlijk gesprek, een tintelend voorspel en vervolgens veel “blam-blam” dat eindigt in een stevig nazinderende “boem”, onweerstaanbaar en met veel enthousiasme in je geheugen zal griffen.

PETER D'HERDT