Menselijke waarden en gevoelens contra artificiële intelligentie

Voor deze nieuwe graphic novel nam Ugo Bienvenu zowel de tekeningen als het scenario voor zijn rekening. Zijn vorige album Sukkwan Island, geschreven door David Vann, dateert al van 2015. Ook nu is het niet meteen een alledaagse story.

Het verhaal gaat over een jonge man, Yves Mathon, die samenwoont met zijn vrouw Emy. Ze leven in Parijs in een tijd waarin informatica, technologie en automatisering al mijlenver staan. Het is dan ook de normaalste zaak dat het koppel een robot heeft, Mikki model 10.2, die deel uitmaakt van hun gezinnetje. Mikki is een zeer gesofisticeerd toestel, zo groot als een mens, waarmee kan geconverseerd worden en die ook alle mogelijke huishoudelijke taken uitvoert. Sterker nog, robot Mikki kan zelfs als draagmoeder fungeren. Hij draagt dan ook de baby van Yves en Emy. Dat Mikki ook enigszins kan redeneren, komt tot uiting tijdens een gesprek met Yves. Mikki laat dan horen dat ze weet dat robots handelen volgens algoritmes, volgens een logische en statistische analyse van binnenkomende informatie terwijl bij mensen nog een ander element meespeelt, namelijk gevoelens. 

Yves werkt voor de overheid die alle mogelijke data opslaat maar om capaciteitsredenen ook data laat vernietigen die ze nutteloos vindt, zoals bepaalde films, culturele elementen, geschiedkundige verhalen, enzovoort. Zo krijgt Yves regelmatig de opdracht om data te vernietigen, onder meer Stanley Kubricks film 2001: A Space Odyssey (1968). Hij doet dit, maar neemt stiekem een kopie die hij opslaat op de harde schijf van robot Mikki. Hij vindt de film niet alleen een meesterwerk, maar ook interessant om iets over de opvattingen van zijn voorouders te leren. Het lijkt een onschuldig iets, maar er staan zware straffen op het stelen en persoonlijk bewaren van data. Op een bepaald ogenblik ruikt de onderzoeksafdeling van de overheid, bestaande uit twee androïden, onraad en beginnen zij de bewegingen van Yves na te gaan, die bovendien soms contant geld afhaalt. Het betalen met contant geld is nochtans totaal in onbruik geraakt. Een collega van Yves, die zelf ook al eens stiekem geschiedkundige verhalen kopieert, raadt Yves aan te vluchten.

Yves, Emy en Mikki vluchten daarop met hun voertuig naar een leegstaande hoeve in een uitgestrekt natuurgebied in de Auvergne. Hun vlucht is echter ontdekt en tijdens de achtervolging belandt hun wagen in een ravijn. Enkel Mikki overleeft en kan ontsnappen aan de achtervolgers. Tijdens haar vlucht brengt Mikki een meisje ter wereld, Isi, dat ze zal verzorgen en opvoeden in de leegstaande hoeve. Isi zal opgroeien tot puber en alles over het leven en de natuur leren dankzij de parate kennis van Mikki, informatie die is opgeslagen in haar geheugen. Raakt deoverheid op het spoor van Mikki en Isi en hoe loopt dit verder af?

Het is duidelijk dat we in onze huidige wereld almaar meer overstelpt worden door allerlei technologische snufjes en apps die ons leven beïnvloeden. Wat begon in de jaren 1980 met een vaste personal computer is op dertig jaar tijd geëvolueerd naar laptop, notebook, tablet, smartphone, smartwatch en robotjes als Alexa. De toepassingen zijn eindeloos. Ook het klonen van mensen en dieren, en het aanpassen van genetische kenmerken zijn mogelijk. We hoeven niet tegen praktische vooruitgang te zijn, maar informatica, technologie en AI mogen niet de bovenhand krijgen. De wijze les uit dit album is dat ons leven niet louter gestuurd mag worden door zakelijke algoritmes, maar dat menselijke waarden, emoties en gevoelens altijd een rol moeten blijven spelen.

Systeemvoorkeuren biedt een sterk verhaal met zinvolle dialogen waarin wordt verwezen naar YouTube, Instagram en dergelijke meer als het gaat over het nodeloos innemen van opslagcapaciteit. De personages en hun woon- en werkomgeving zijn overwegend steriel in beeld gebracht, wat ons minder bekoort, maar da's vermoedelijk wegens het futuristisch onderwerp. Eenmaal naar de streek van Auvergne gevlucht, komt de fauna en flora echter heel kleurrijk en natuurgetrouw tot leven. Een mooi contrast. Een album dat we onthouden voor onze eindejaarstop.

JAN GOFFIN