Karma valt niet te verbloemen, zelfs niet met anjers

Karma is a bitch, dat, maar dan in het Frans, moet Marcel Pagnol meermaals hebben gedacht bij het bij het creëren van het bronnentweeluik Jean van Florette en Manon van de Bronnen. Het werden met voorsprong zijn twee bekendste werken.

(Toneel)schrijver en cineast Marcel Pagnol is er een meester in het menselijke gedrag een spiegel voor te houden. Hoezeer hij ook de idylle schept van een ongerept berglandschap met onbezorgde, ontspannen burgers, badend in  een Provençaalse zon, altijd zit er dat wrange kantje aan hun gedrag of situatie, dat ene iets dat schuurt tegen dat verder zo perfecte leventje.

Wie aan de bron zit van iets wat hij of zij nodig heeft, heeft meestal de kiemen van geluk in handen. Dat had ook zo moeten zijn voor Jean van Florette, tot zijn ogenschijnlijke beste vriend, Ugolin, andere plannen heeft met de bron, en de aanwezigheid van die bron net Jeans ongeluk wordt. Het schuldbesef vreet aan Ugolin en het stilzwijgen verteert ook de dorpsgemeenschap. Nu Manon in dit vervolg de ware toedracht kent, is zij eveneens aan een queeste begonnen, maar ook die van haar heeft gevolgen voor zichzelf en haar omgeving. Vooral in Manon van de Bronnen valt op hoezeer iedereen die vooral aan zichzelf denkt eigenlijk vooral zichzelf verliest. Dat is het kenmerkende moraliserende vingertje van Pagnol. Nooit rechtstreeks benoemend, maar altijd zeer aanwezig in een dialoog, een karaktertrek, of in zijn spottende maatschappijkritiek.

De opdracht om Pagnols werk in een stripscenario te gieten, was andermaal weggelegd voor het duo Serge Scotto en Éric Stoffel. Zij zijn daar intussen zo in thuis dat ze tijdens hun andere projecten waarschijnlijk nog dagdromen over de Provence. Hun voornaamste uitdaging moet dit keer zijn geweest om het scenario voor Manon van de Bronnen in twee evenwaardige delen te splitsen — wat is gelukt, de spanningsopbouw tussen beide delen is evenwichtig — en om dit striptweeluik vlot te laten aansluiten bij het diptiek over vader Jean van Florette én dezelfde sfeer mee te geven. Ook dat ging vlot.

Grafische continuïteit tussen de verstrippingen van Jean van Florette en Manon van de Bronnen is er sowieso. Christelle Galland, die eerder al het slotdeel van Jean van Florette voor haar rekening nam, mocht ook aan de tekentafel schuiven voor beide delen over Manon. Ook in dit laatste deel van Manon van de Bronnen blijft ze mooi binnen de sfeer die de collectie gaandeweg opbouwde. Wat ons betreft zijn haar sterktes vooral de stemmige, afwisselende paginaopbouw, de aandacht voor de natuurtaferelen die voor deze collectie zo typerend zijn en de geslaagde samenwerking met inkleurder Yoann Guillé. Galland heeft binnen deze collectie nu drie albums op haar actief, tel daarbij de vier volumes over Pagnols jeugd, die haar partner Morgann Tanco mocht verbeelden, en dan weet je dat er ten huize Tanco-Galland tekenaars wonen die intussen enorm thuis zijn in het Pagnol-universum. En de verstrippingen van dat universum zijn nog lang niet ten einde.

DIEDERIK VAN DE VELDE