Hard labeur

Indien doorzettingsvermogen een deugd is, dan kunnen we Peter van Dongen alleen maar feliciteren met de publicatie van het tweede deel van Rampokan. Vanaf 1991 werkte van Dongen aan dit tweeluik over de laatste dagen van het Nederlandse koloniale regime in het huidige Indonesië. In 1998 publiceerde hij het eerste deel, Java, dat op lovende kritieken werd onthaald. Voor dit album ontving van Dongen onder meer in 1999 de Prijs De Leeuw. Zopas rondde hij het slot van het verhaal af in Celebes. 

Johan Knevel is een Nederlander die opgroeit in Nederlands-Indië. Nadat hij zijn studies afwerkt in Nederland keert hij terug naar zijn plaats van geboorte als soldaat. Hij gaat op zoek naar zijn verleden, naar de vrouw die hem verzorgde als kind. We zijn ondertussen 1946 en de soldaten bevinden zich aan de vooravond van de onafhankelijkheid van Indonesië. In deze woelige tijden draagt iedereen de sporen van zijn verleden mee en tracht zo goed als mogelijk een leven op te bouwen middenin de chaos. 

Met veel gevoel voor de psychologie van zijn personages schetst van Dongen een complex portret van kleine mensen middenin een groot conflict. Het verleden van Indonesië en Nederlands-Indië vormt een cruciaal element binnen de Nederlandse geschiedenis. Peter van Dongen zelf stamt langs moeders kant ook af van de voormalige kolonie en voelt zich erg verbonden met de thematiek van Rampokan. De betrokkenheid klinkt door in elke pagina en maakt Rampokan tot een klassieker in wording. De tekenstijl hoort thuis in de beste Klare Lijn, alhoewel van Dongen een eigen variant heeft bedacht die meer dynamiek en variatie toelaat. Hij gaat op een zeer filmische manier te werk, wat het ernstige en zwaarmoedige verhaal lichter op de hand maakt. 

Rampokan mag met recht en reden bijgezet worden bij de toppers van de Nederlandse strip. Zelden stelde een auteur zo’n ambitie en zin voor perfectie tentoon in één project. En het is nog niet voorbij, want van Dongen wil graag verdergaan met een verhaal binnen deze periode. Wat het precies wordt weet hij op dit moment nog niet, Veertien jaar schud je immers niet zo maar even van je af. 

MARC BASTIJNS