1141 of 1728
De Complete Brammetje Bram 2: Mummies en Monsters
De Levende Mummie - De Listen van Linke Loe - De Schrik van Torantijn
Grote stuwkracht
Met veel plezier herontdekten we vorig jaar de reeks Brammetje Bram van Eddy Ryssack, een tekenaar wiens zwierige, soepele tekenstijl bulkt van beweeglijkheid en puur talent. Zijn animatieachtergrond was duidelijk een voordeel om pagina's te tekenen waarop altijd wel wat gebeurt. Ook zijn decors zijn knus opgebouwd. Dat hij dankzij deze integrales en ook de archiefboeken bij Hauwaerts Uitgeverij wat vanonder het stof wordt gehaald — toch al zeker bij de liefhebbers van zijn werk — en aan hernieuwde aandacht wint, is het gevolg van inzet en nijver om nieuwe albums met zijn werk tot een goed einde te brengen.
Maar geen overtuiging met alleen maar tekeningen, ook het verhaal telt mee. Dat was de bekommernis van Frans Buissink. Het dossier bestaat uit een uitgebreid interview met de man die een grote rol van betekenis vervulde voor Sjors en andere stripbladen. Hij stond ook mee aan de wieg van Brammetje Bram. Gelukkig dat het een piratenstrip werd in plaats van een mogelijke autostrip die Ryssack net zo goed werd voorgesteld te maken. In zijn ruime terugblik laat Buissink het niet na om toenmalige werkgevers, bazen of collega's te kijk te zetten. Hij laat het evenwel na om daar consequent dieper op in te gaan waardoor we soms het raden hebben naar wat er precies aan de hand was en of een tegengeluid niet raadzaam was om een vollediger beeld te schetsen. Hoewel ongemeen boeiend qua lectuur, met een Buissink die getuigt van veel ondernemingszin en daadkracht, leest het interview misschien wat te eenzijdig waarbij de interviewer het niet altijd makkelijk heeft om het bij Brammetje Bram te houden.
Ondanks onze eis dat bij elke integrale een uitgebreid dossier hoort, gaat het in se nog steeds om de strips. In Mummies en Monsters worden drie voorheen niet in album uitgegeven verhalen gebundeld. De Levende Mummie verscheen weliswaar als een luxe met originele plaat, maar die oplage was zo klein dat we die niet kunnen meetellen als een regulier album. Jammer, want in dit spannende avontuur komen Brammetje en de bemanning van De Zeemadelief in Egypte terecht waar ze opgelicht worden door een gids. Ze belanden in een piramide waar een oude farao, die woorden door elkaar haspelt, de plak zwaait. Ook in De Listen van Linke Loe wordt het gezelschap in de luren gelegd, in dit geval door een pestkop met dubieuze bedoelingen. In De Schrik van Torantijn keert Brammetje terug naar het thuisfront. Maar er is iets aan de hand in zijn vertrouwde Torantijn. Van zijn oom Barend verneemt hij dat Birgit hoogstwaarschijnlijk op een schip tenonder ging door toedoen van een zeemonster, datzelfde monster dat de burgers van Torantijn het leven zuur maakt. Uiteraard wil Brammetje zekerheid en kiest hij het ruime sop om op onderzoek te gaan.
Ere wie ere toekomt, de dialogen van Buissink lezen ook vandaag nog zeer vlot waardoor de verhalen lezen als een trein. De scenario's spreiden een grote stuwkracht tentoon waarbij het altijd weer vooruitgaat. Er wordt niet stilgezeten. De komische momenten — weliswaar braaf en veilig — horen bij de scènes en vertragen het verhaal niet.
Op gepaste tijden amuseerde Ryssack zich met grotere overzichtsprenten met knappe decors. Nog grootser pakte hij uit op covers van Sjors en aankondigingen die alle zijn opgenomen voor en tussen de verhalen. De productie van die extra's zijn trouwens scherper en kleurrijker dan de strips zelf. Hier en daar verdwijnen namelijk arceringen en fijne lijntjes en de kleuren zijn nogal dof. We kunnen aannemen dat het niet meeviel om het oude werk (de oorspronkelijke weekbladpublicaties) piekfijn te reproduceren, maar het resultaat valt zeker mee gezien de technische obstakels.
Of Brammetje Bram anno nu gedateerd is of niet, zal ons een zorg wezen. Ryssack en Buissink maakten dit voor de gretige weekbladlezertjes van toen, niet voor de nostalgische integraallezers van 2018. Af en toe moeten we zulke overpeinzingen in onze kritische bubbel vergeten en gewoon genieten van wat ooit tienduizenden lezertjes op sleeptouw nam naar exotische oorden, gevaarlijke onbekende plekken en vreselijke wezens die hun nog angst konden aanjagen. Toen kon dat nog.
DAVID STEENHUYSE
1141 of 1728