Diepmenselijk portret en levensles

We volgen ongeveer een jaar het leven van twee vrouwen die mekaar toevallig leren kennen. Esther is een jonge vrouw met tekentalent die het ouderlijk huis heeft verlaten en iets van het leven probeert te maken. Om in haar onderhoud te voorzien werkt ze af en toe in de horeca. Daarnaast geeft ze wekelijks tekenles aan een groepje liefhebbers. Wanneer ze voor de les modeltekenen een naaktmodel zoekt, stelt een zekere Rita zich kandidaat. Rita is een ietwat oudere vrouw die iets wil bijverdienen, want ze is pas alleen gaan wonen na een scheiding. Haar dochter van 16 jaar is bij haar vader gebleven. De twee vrouwen voelen zich niet zo goed in hun vel, zowel wegens — al dan niet vermeende — uiterlijke onvolkomenheden als een gebrek aan waardering door anderen, ouders of dochter. Wanneer Esther tijdens een drink in een muziekcafé aandacht krijgt van een jongeman, Nico, en er een openhartige conversatie ontstaat, groeit er een wederzijdse genegenheid. Is dit de prins op het witte paard? Esther bloeit open, want Nico is onder haar vel aan het kruipen en ze straalt een zekere gelukzaligheid uit die Rita meteen opmerkt. In dezelfde periode worstelt Rita zelf met gebrek aan affectie van haar dochter. Na verloop van tijd moet Nico echter toegeven dat hij opnieuw contact heeft met een ex-vriendin, met wie hij zelfs een dochtertje van 6 jaar heeft. Hij weet niet meer wat te doen. Esther voelt de grond wegzakken onder haar voeten, ze wil niet meer geconfronteerd worden met oneerlijkheid, sluit zich af van de buitenwereld en geeft zelfs geen tekenles meer. Ze heeft alleen nog oog voor haar terrarium met wandelende takken, die maandelijks moeten vervellen. En die fase is voor een wandelende tak altijd riskant. 

Het album is getekend door Sabien Clement en geschreven door Mieke Versyp. Clement heeft haar sporen al ruimschoots verdiend als illustrator van voornamelijk jeugdliteratuur. Ze won de Boekenpluim en de Gouden Uil voor Linus (2008), samen met auteur Versyp en illustrator Pieter Gaudesaboos. Ook schrijfster en dramaturge Versyp heeft al heel wat verhalen en prentenboeken geschreven.

Vel heeft het over de twijfels van een mens, twijfel over zijn eigenwaarde en over het relatieve belang van de uiterlijke schijn. Maar ook over de herinneringen die je meedraagt van waarden en normen gegeven door vader en moeder tijdens de opvoeding, en welke invloed die herinneringen nog wel kunnen hebben, ten goede of ten kwade. De kunst van het leven is het “lezen van een lichaam”, aanvoelen wat er onder iemands vel schuilgaat. “Vel als pantser, vel als spons, gehavend vel met littekenverhalen."

De treffende teksten en tekeningen zijn schitterend op elkaar afgestemd zonder dat er een letter te veel staat. Er zijn geen kaders rond de tekeningen en evenmin tekstballonnen. Dit maakt het geheel vloeiender. Op sommige tekeningen die een ganse pagina beslaan, is de beweging van het personage repetitief weergegeven als in een vertraagde film. Clement werkt zowel met waterverf als kleurpotlood en pen. De tekenstijl doet soms een beetje denken aan het vroegere werk van Pascal Rabaté (Ibicus) en Brecht Evens. Met ogenschijnlijk eenvoudige lijnen kunnen toch heftige emoties worden weergegeven.

Vel is een bijzonder mooi en ontroerend graphic novel, prachtig uitgegeven ook, dat zonder twijfel thuishoort in de top-10 van 2021.

JAN GOFFIN