Gecensureerde pagina uit Aldebaran 4	05/07 TOP
Nog tot 26 juli loopt een expo met originelen van Leo in de Brusselse galerie Huberty-Breyne. Daar kan je ook dit origineel zien dat niet in een album voorkomt. Het is een pagina uit Adebaran deel 4 die werd gecensureerd. In elk verhaal van de diverse sf-cyclussen komt wel een naakt- of seksscène voor (meestal net voorbij de helft, sla je albums er maar op na), maar deze scène ging voor uitgeverij Dargaud wat te ver. (Bron: ActuaBD.com)

Robbedoes voor Brabantia	05/07 TOP
Deze promotionele kaart van het margarinemerk Brabantia voor een dobbelspel werd onlangs geveild. De tekeningen van Robbedoes zijn uiteraard van André Franquin. De kaart dateert van 1954 en het is in gedrukte vorm extréém zeldzaam. Volgens experten zijn slechts drie Nederlandstalige exemplaren bekend terwijl er nooit een Franstalige versie werd gedrukt. De afmetingen zijn een postkaartformaat van 15 x 10 cm. De opbrengst op de veiling was dan ook navenant, het kaartje ging weg voor 1.810 euro.

Promotekening Jo, Suus en Jokko en Hergés bureau	27/06 TOP
Gilles Delli-Zotti is een Tintinophile — dit is geen ernstige ziekte, maar een omschrijving voor kenners van Kuifje/Tintin. Hij vond deze weinig bekende illustratie van Kuifje uit de jaren 1950 die in een tijdschrift werd gepubliceerd. Hij weet niet welk tijdschrift. Het diende om promotie te voeren voor de lancering van De Uitbarsting van de Karamoko, het toenmalig nieuwe avontuur van Jo, Suus en Jokko, een andere reeks van Hérgé. Gilles' vriend Jean-Claude Registo restaureerde de illustratie en gaf het een kleurtje. Het ziet er nu zo goed als nieuw uit na bijna zeventig jaar. Ook uit begin jaren 1950 dateert deze foto van Hergés tekentafel. Hij bereidde toen net Mannen op de Maan voor. Een deel van de maquette van de befaamde Kuifje-raket is present. En hij rookte blijkbaar Belga. De asbak is tegenwoordig een moeilijk te vinden verzamelitem.

Uitgestelde start voor De Mini-Mensjes	06/06 TOP
In 1967 debuteerde De Mini-Mensjes (tegenwoordig De Minimensjes gespeld in de integrale uitgave van Saga Uitgaven) van Pierre Seron en Albert Desprechins in het weekblad Robbedoes met het halflange verhaal Alarm in Ellendam bij Ravertem. In 1972 achtte uitgeverij Dupuis de tijd rijp om een eerste album te publiceren. Niet als opener van een eigen stripreeks, maar als een goedkoop geprijsd album in de collectie Okay . Deze collectie was bedoeld als experiment om stripreeksen uit het stripblad een eerste publicatiekans als album te gunnen en te zien hoe het werd onthaald. Zo stootten Isabel, De Mini-Mensjes, De Krobbels en Sammy een paar jaar later door als volwaardige stripreeks. Dat groen licht werd niet gegeven aan De Musketiers van Mazel en Raoul Cauvin en Willy Lambils Sandy en Hoppy. In 1974 lanceerde Dupuis De Mini-Mensjes als zelfstandige reeks met het lange avontuur De Uittocht als deel 1. In feite was dat al het zevende avontuur van de miniburgertjes van Ellendam. Dupuis had in die tijd de gewoonte om de eerste verhalen van een stripreeks uit het weekblad over te slaan voor een albumuitgave. Een reeks kon in het weekblad groeien, rijpen en verder evolueren en een eerste album mocht niet gebukt gaan onder schoonheids- en andere fouten uit de vroegste periode om kopers te overtuigen. Een keer de reeks gelanceerd was, konden die oudere verhalen alsnog opgenomen worden in een album. Alarm in Ellendam bij Ravertem werd daardoor pas in 1986 uitgegeven, samen met de kortverhalen Paasdwergen in Rotswijk (1972) en Kogels bij Carmen (1985) als deel 19 in de reeks. Enkel in de integrale reeks van Saga Uitgaven staan alle verhalen chronologisch, inclusief de verhalen die Dupuis zelf nooit heeft uitgegeven in een vroeger of later album. Maar in 1971 waren er toch al vroege albumplannen voor De Mini-Mensjes, getuige de coverillustratie voor deel 1 boven dit artikel. Uit onderstaande afbeelding van de kleurindicaties met een kalk met de tekst erover leren we dan weer dat het eerste verhaal Alarm in Ellendam zou aangevuld worden met het kortverhaal Le Coq en Pâte, en dat is de Franse titel voor het kortere verhaal Torenpech (1969) dat in de Robbedoes-nummers 1614 tot 1622 werd gepubliceerd. Torenpech is het derde avontuur van De Mini-Mensjes en stond ook in het Okay-album van De Mini-Mensjes uit 1972. Daarna was het wachten tot de eerste integraal van Saga Uitgaven in 2016 om het verhaal in album te kunnen lezen. Serons oorspronkelijke cover van Alarm in Ellendam is nooit gebruikt.

Vroege albumplannen voor Hergés Jo, Suus en Jokko	16/05 TOP
Veel vroeger dan het geval was, koesterden Hergé en uitgeverij Casterman al albumplannen voor Hergés stripreeks Jo, Suus en Jokko. Bovenstaand coverontwerp dateert van 1938, maar het album is nooit verschenen. Het verhaal werd pas in 1952 in album gepubliceerd als De "Manitoba" Antwoordt Niet Meer, deel 3 in de uiteindelijke reeks. Datzelfde jaar verscheen het vervolg, De Uitbarsting van de Karamako. Beide albums hebben dezelfde boventitel Het Mysterie van Straal V (1e en 2e episode).De covers van deze eerste drukken in hardcover zie je hieronder. De Franse edities van deel 3 en 4 kwamen in 1951 en 1952 uit.

Originele ontwerpen voor latexfiguren	09/05 TOP
Op 8 juni worden via een miniveiling van het Franse Interenchères achtendertig loten geveild met ontwerpen voor diverse (publicitaire) latexfiguurtjes. De bijzonderste zijn een reeks unieke en zelden gepubliceerde ontwerpen van André Franquin uit de vroege jaren 1960. Behalve Guust Flater, IJzerlijm, Tineke en Felix (uit Ton en Tineke) en meneer en mevrouw Marsupilami, gaat het ook om twee specifiek voor publicitaire doeleinden ontworpen latexfiguurtjes: een blauwe olifant met bloemenmotief en een kippetje voor Kodak. Niet alles raakte gecommercialiseerd omwille van productietechnische problemen. Daarover geeft verzamelaar Philippe Mouvet, een groot kenner van alles wat met de weekbladen Robbedoes en Spirou te maken heeft, meer uitleg: "Van zowat alle latexpopjes werden verschillende modellen gemaakt. De eerder uitgebrachte pop werd telkens aangepast en verbeterd qua kleuren, grootte, details, noem maar op. Of de volledige pop werd hertekend naar het in de strips evoluerende uiterlijk van de personnages: Marsupilami, Guust (hier het verbeterde tweede model), enzovoort. Elk prototype ging eerst naar Franquin die daarop eventuele aanpassingen en verbeteringen voorstelde en zijn uiteindelijke goedkeuring moest geven. De correspondentie hierover tussen de firma Exinco en de tekenaar is heel grappig (onder andere over de lengte van de haren van de echte pruik van de grote Guust-pop) en geeft veel info over het fabricageproces van deze poppen, alsook info over andere projecten die Franquin met de popjesfabrikant in de pijplijn had. Het popje van IJzerlijm werd uiteindelijk niet vervaardigd. Het figuurtje was te dun. De mal werd wel gemaakt, maar bij het vervaardigen van de pop in latexschuim werd bij het afkoelen een probleem duidelijk: het schuim kromp, zodat wanneer het was afgekoeld en gestabiliseerd het popje niet om aan te zien was. Normaliter hield Exinco bij het vervaardigen van de mallen wel rekening met het krimpproces, maar bij IJzerlijm lukte het maar niet en ging haar latexfiguurtje niet door. Uit de correspondentie blijkt dat het vervaardigen van de pop van de blauwe olifant onmogelijk was omdat Franquin in het ontwerp geen rekening had gehouden met de stabiliteit van het popje. De kop van de olifant (een prachtig ontwerp!) was te zwaar om het dier op zijn poten recht te houden. Het viel gewoon naar voor op zijn snuit/slurf." Ook van Vlinder en Spek uit de reeks Guus Slim van Maurice Tillieux, Bollie en Billie door Jean Roba, Spaghetti en Prosciutto uit de reeks Spaghetti van Dino Attanasio en ontdekkingsreiziger Max van Guy Bara worden dergelijke ontwerpen geveild. De ontwerpen van alle betrokken tekenaars zie je hieronder. Je kan alle afbeeldingen groter bekijken als je erop klikt.

Jan Bosschaert en Saint-Amour	03/05 TOP
In 1991, 1992 en 1994 tekende Jan Bosschaert drie affichebeelden voor het literaire programma Saint-Amour van vzw Behoud de Begeerte. Ze sierden toen ook telkens covers van het weekblad Humo. Voor een Krasse Knarren-bijlage in Humo nummer 4150 van 17 maart 2020 schilderde Jan een parodie op zijn eerste affiche met zichzelf in plaats van het naakte engeltje. Hieronder vind je een making-off van dat schilderij. Jan was jarenlang een medewerker van Humo en werkte vaak in nauw contact met toenmalig hoofredacteur Guy Mortier om in tijden zonder Photoshop foto's te bewerken door er iets extra bij te schilderen. In 1984 verscheen in Humo ook Pest in 't Paleis, een politiek-satitische stripverhaal op scenario van Guido Van Meir. Het betekende zijn doorbraak op stripgebied.

Ongebruikte cover voor Baard en Kale 24	25/04 TOP
In 1976 verscheen het album Baard en Kale 24: Avontuur in Burma bij Dupuis. Het was een van de laatste Baard en Kale-verhalen die Maurice Tillieux voor Will schreef. Voor deel 26, De Laatste Stunt, mocht Tillieux's opvolger Stephen Desberg al proefdraaien naast Tillieux voordat hij de reeks vanaf deel 27 volledig overnam als scenarist. Nu goed, voor Avontuur in Burma heeft Will nog een andere cover getekend die uiteindelijk niet werd gebruikt. Het origineel daarvan vind je hierboven. De werkelijke cover zie je hiernaast. Daarop zijn Baard en Kale prominenter te zien, wat de keuze voor de coverillustratie kan verklaren.

John Lennon en Keep on Truckin'	11/04 TOP
Hiernaast zie je een foto met John Lennon in 1971 in Cannes die de silly walk van Robert Crumbs Keep on Truckin' nadoet. De gag waarin deze prent voorkomt, verscheen in 1968 in het undergroundblad Zap Comix en het werd een hit. De pagina eigenlijk een verstripping van de song Truckin' My Blues Away van Blind Boy Fuller uit 1936. Het vrolijke beeld en vooral de slogan werden gigantisch populair in de hippieperiode — dik tegen de zin van Crumb, die geen hippiefan was — en het werd talloze keren gereproduceerd op T-shirts, posters en andere merchandising, allemaal zonder toestemming van Crumb. Crumbs advocaten hadden er dan ook een hele kluif aan om de vele copyrightinbreuken te bestrijden, van de vroege jaren 1970 tot nog in 2005 toen Amazon voor de rechter werd gesleept. Een van de vonnissen leidde naar een status van het beeld als publiek domein. Een later vonnis maakte er weer copyrightmateriaal van, wat het nu nog steeds is. Toyota bood Crumb ooit 100.000 dollar aan om het beeld te mogen gebruiken in een reclamecampagne, maar hij weigerde het voorstel. Naar eigen zeggen maakte hij Toyota eerst een heleboel andere voorstellen met de bedoeling hen te jennen: "Wat dacht je van een meisje wier hoofd is afgehakt en in de kofferbak van een Toyota is gepropt?" Toen Toyota dat idee afketste, was het helemaal over met hun wens om Crumb voor hun, heu, truck te spannen. In 2017 gaf gitarist Bob Weir in een interview toe dat het lied Truckin' (1970) van Grateful Dead eveneens was geïnspireerd op Crumbs werk. Space Truckin' (1972) van Deep Purple is ook op deze gag geïnspireerd.

Blote Natasja in De Rotsenzee	28/03 TOP
In 2001 "vergat" François Walthéry eventjes om Natasja's kleren te tekenen in het verhaal De Rotsenzee. Bij het inkten maakte hij die vergissing weer goed. Hierboven zie je een fragment van de bewuste scène.

Klare Lijn-iconen verzameld op affiche van Zwitserse tekenaar Exem	14/03 TOP
In 2013 en 2014 liep er in het Zwitserse Bazel een expo over de Klare Lijn waarvoor de Zwitserse tekenaar Exem (Emmanuel Excoffier) bovenstaande affiche tekende. Sinds 1985 publiceerde hij met Zinzin en Lanceval een dozijn parodieën op Kuifje en Blake en Mortimer. Hij tekent vooral affiches (meer dan driehonderd intussen) in de Klare Lijn en is galeriehouder Op de affiche herken je vast wel heel wat stripfiguren in de stoet die Hergé en Edgar P. Jacobs openen. Voor hen lopen Bécassine en Jiggs uit de Amerikaanse krantenstrip Bringing Up Father. Jopo de Pojo van Joost Swarte (links) en Kwik en Flupke (rechts) kijken op de zijkanten toe. En achter hen lopen onder meer Kees en Klaas (Zig et Puce in het Frans, met hun pinguïn ook op de affiche), Perry Winkle (een voorloper van Sjors uit Sjors & Sjimmie), Lambik, Dick Herrison, Alex, Meneer Mus van Bob De Moor, Kuifje, professor Mortimer, Sjef van Oekel, Freddy Lombard, Jimmy Corrigan, Ray Banana van Ted Benoit, een figuurtje van Ever Meulen, de jongens uit Peter van Dongens one-shot Muizentheater, Lady Elza van Philippe Wurm en Jean Dufaux, agent 15 uit Kwik en Flupke, Franka, Felix van Maurice Tillieux, het hoofdpersonage uit Opium van Daniel Torres, Jules van Émile Bravo, Olrik, Jojo van Jijé, Helena van Danker-Jan Oreel. De vliegende eend is Gédéon, een personage van de Franse strippionier Benjamin Rabier. Achter de tekst linksboven zitten ook nog Willem Peper en Karel Makreel van Nederlander Henk 't Jong verstopt. Het beeld zonder tekst zie je hieronder. Exem is als stripverkoper te zien.