Joris Mertens' Bleekwater wint Willy Vandersteenprijs 2022

“De Willy Vandersteenprijs bekroont het beste Nederlandstalige album van het voorbije jaar. Uit bijna 200 strips koos de jury unaniem als laureaat Bleekwater van Joris Mertens (°1968), uitgegeven bij Oogachtend. Mertens krijgt 5.000 euro, geschonken door Sabam for Culture, een expositie rond het album en een opdrachttekening van de vorige winnaar, Judith Vanistendael. De Willy Vandersteenprijs wordt zondag 16 oktober uitgereikt op het prestigieuze Breda Stripfestival en is een initiatief van Stripgids en auteursvereniging Sabam.

Bleekwater is het verhaal van François. Die rijdt voor een droogkuisfirma elke dag proper wasgoed rond met een busje. Plaats van het gebeuren is een anonieme grootstad, die veel wegheeft van Brussel en Parijs; een plek waarin het altijd lijkt te regenen. Lichtpunten in François’ dag zijn de dagelijkse bezoekjes aan de krantenkiosk van Maryvonne waar hij zijn lottobiljet (met telkens dezelfde cijfers) aflevert en zijn stamcafé Monico. Daar drinkt hij traditiegetrouw zijn eerste pint waarmee de dag start. Een monotoon bestaan waarvan de eenzaamheid afstraalt. Tot François geconfronteerd wordt met een dramatische situatie. Bliksemsnel neemt hij een besluitwaardoor zijn leventje helemaal verandert. Zo lijkt het toch…”

“Het ontschoot een van de juryleden: ‘Heel simpel: het is een goed boek.’ Joris Mertens is erin geslaagd een boek te maken dat door iedereen te lezen is. Bleekwater is een strip waar alles klopt; grafisch prachtig, sfeervolle inkleuring, een verhaal dat doet lezen. Het is een strip waarvan je op een gegeven ogenblik niet meer merkt dat je aan het lezen bent. Je wordt als het ware in het verhaal gezogen en wordt één met het boek. De stad zelf speelt een belangrijke rol. Het kan Brussel of Parijs zijn maar verander bij wijze van spreken de lichtreclame in de strip door Heineken en je waant je in Amsterdam. Een stad die alles kan zijn en een verhaal waar je Al Pacino het personage François ziet vertolken, als het een film was.

Een verhaal dat je meesleurt naar een verleden waarin roken de norm is, dat je vragen doet stellen door zijn herkenbaarheid. Maar ook een verhaal met een hoofdpersonage dat vele facetten heeft. De tragiek spat van hem af, François is geen vlak personage. Je leeft met hem mee.”

Met Bleekwater bekroont de jury een strip die qua sfeerschepping zijn gelijke niet kent. En daarmee ook de grenzen van het medium oprekt. En dat zonder overdreven experimentele drang. Bleekwater is een strip die iedereen zou moeten lezen en wil lezen. De combinatie van de perfecte sfeerschepping, een herkenbaar verhaal met een tragisch hoofdpersonage en een prachtige grafiek maakt van Bleekwater een onvergetelijke en verdiende winnaar van de Willy Vandersteenprijs. 

Een speciale vermelding reserveert de jury voor De Vloek van Rood, het ijzersterke debuut van Sterric. Een grafisch prachtig album waarvan de jury hoopt dat de Rotterdamse stripauteur diezelfde lijn van vertelling en stijl kan doorzetten. 

Ook dit jaar stond de jury voor de loodzware taak om uit bijna 200 Nederlandstalige titels een laureaat te kiezen. Van kinderstrip tot en met de graphic novel en de experimentele strip, van grote uitgeverijen tot en met de minder grote spelers. En niet te vergeten, de eigen beheer-uitgaves. De jury prijst dan ook het enthousiasme en de doorzettingskracht van al deze mensen om zoveel mooie Nederlandstalige stripparels in de winkelrekken te krijgen. 

De Willy Vandersteenprijs is een initiatief van Stripgids in samenwerking met Sabam for Culture, de erven Vandersteen en Stripfestival Breda. De jury bestond dit jaar uit (niet-stemgerechtigd) voorzitter Youri Vanbeneden (kleinzoon van Willy Vandersteen), Astrid Stockman (sopraan en stripliefhebster), Siebe Huizinga (Uitgeverij Kompas), Marloes Dekkers (Nederlands bekendste inkleurster) en Elias Jonkers (aankoopverantwoordelijke strip bij Bibliotheek Turnhout).

Foto: Bart van der Moeren