Duitse vertaling van Elise en de Nieuwe Partizanen gecanceld omwille van pro-Palestijns voorwoord

Straks moeten we nog een nieuwe rubriek in het leven roepen met uitsluitend nieuws over gecancelde, verboden of gecensureerde strips. De nieuwste titel van de dag is Elise en de Nieuwe Partizanen van Jacques Tardi en zijn echtgenote Dominique Grange, in oktober 2022 vertaald door Silvester. Een geplande vertaling in het Duits is door uitgeverij Carlsen geschrapt omwille van pro-Palestijnse standpunten in het voorwoord die vaak worden beschouwd als antisemitische standpunten.

De jonge zangeres Elise uit het stripverhaal is een alter ego van zangeres en militante Dominique Grange. Na de ­protest­beweging van mei ‘68 verlaat ze de showbizz. Terugkeer naar het oude leven is voor haar ondenkbaar. Ze voegt zich bij het verzet om te strijden ­tegen uitbuiting, sociaal onrecht en ­racisme. Haar bijzondere traject voert ons van de Algerijnse oorlog naar het begin van de jaren 1970. Het leest als een pamflet tegen ongelijkheid en onrecht, maar Carlsen herlas daags voor de release in januari nog eens grondig het voorwoord voor de uitgeverij het album aan de boekhandels had moeten leveren.

In dat voorwoord drukt Grange haar solidariteit uit voor het het "voorbeeldige verzet van het Palestijnse volk van de afgelopen zeventig jaar en tegen de Israëlische bezetting en apartheid". Carlsen wil hier geen standpunt over innemen en wil te allen tijde oproepen tot een boycot van het album vermijden, dus trekt het zelf de stekker uit de release ervan. Hoewel de strip zelf niet over het conflict gaat, is die ene zin in het lange voorwoord voor de uitgeverij er te veel aan. Carlsen volgt hierbij een in 2019 gestemde Duitse resolutie waarin de in 2005 gestarte BDS-beweging in Duitsland een antisemitische natuur bezit. BDS staat voor "Boycot, Desinvestering en Sancties" en is in het leven geroepen door 171 Palestijns organisaties van over de hele wereld. De internationale beweging roept in een wereldwijde campagne op tot verzet tegen Israël, met als doel dat land te bewegen om zijn verplichtingen met betrekking tot de mensenrechten van de Palestijnen na te komen. 

Door de beslissing heeft de Duitse vertaler van het Franse album elke verdere samenwerking met Carlsen gestaakt. Tardi noch Grange werden op de hoogte gebracht van het schrappen van het album dat al langer geleden was gepland. De Franse uitgeverij Delcourt reageert als volgt: "Uitgeverij Delcourt sluit zich aan bij de auteurs en veroordeelt deze absurde en schandelijke censuur, want de opmerkingen van Dominique Grange zijn van haarzelf en niet van de uitgeverij."

Het Franse album is trouwens opgedragen aan de pro-Palestijnse, Libanese, communistische activist Georges Ibrahim Abdallah, die in Frankrijk tot levenslang is veroordeeld wegens medeplichtigheid aan de moord op Israëlische en Amerikaanse diplomaten in Parijs, en nog steeds in de gevangenis zit. De sympathieën van Tardi en Grange zijn ook bekend. In 2014 was de tekenaar een van de ondertekenaars van een open brief aan het festival van Angoulême, waarin werd opgeroepen tot een boycot van het Israëlische bedrijf SodaStream, sponsor van het festival.

Bron: Simon Cherner, Le Figaro / Didier Pasamonik, ActuaBD.com