Suske, Wiske en Jommeke in het Antwerpse stadhuis

Op 2 oktober verscheen het hommagealbum Suske en Wiske & Jommeke: De Vorsten van Onderland waarin de hoofdpersonages uit Suske en Wiske en Jommeke samen een avontuur beleven met tegenover hen de schurken Krimson en de koningin van Onderland. Het album is in stripspeciaalzaken verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. De covers zie je hierboven.

• Softcover van 48 pagina's, 9,99 euro.
• Softcover van 48 pagina's, album voor Nederland met coverlay-out Suske en Wiske, 9,99 euro.
• Luxe editie met halflinnen band en één ex libris, 69,95 euro.
• Luxe op groot formaat in zwart-wit en een schetskatern van 16 pagina's met twee ex librissen en een andere coverillustratie, 150 euro.

Voor Stallaert en Berte zit het ambachtelijke werk erop. Er rest nog aandacht te helpen genereren voor de release. Bij het betreden van het stadhuis trotseren we reuzenpoppen die per se handjes willen geven of high fives willen uitdelen. Een twijfelgeval om te begroeten, is de muzikant die naast de ingang deuntjes tokkelt op zijn gitaar. Achter een overmaatse valse neus met snor verschuilt zich Dirk Stallaert. Een tekening in zijn gitaartas verraadt onmiddellijk zijn identiteit.

Diezelfde Stallaert opent het rondje toespraken met Bobbejaan Schoepens evergreen Zie Ik de Lichtjes van de Schelde... Antwerps burgemeester Els van Doesburg wiegt lichtjes mee met het liedje. 

In haar toespraak somt ze Antwerpse trots op: "Antwerpen is natuurlijk her en der over de hele wereld gekend als hotspot van mode, van diamanten, onze wereldhaven, onze handjes, onze kathedraal en als belangrijkste exportproduct onze arrogantie. Wij noemen dat dan een gepaste dosis fierheid. 

(...) Maar het wordt weleens vergeten dat Antwerpen ook de bakermat is van enkele onvergetelijke stripfiguren, zoals Suske en Wiske, zoals Jommeke. Hun scheppers zijn uiteraard Jef Nys en Willy Vandersteen. Allebei namen als een klok, allebei trotse zonen van Antwerpen. De ene geboren in Berchem en de andere in de Seefhoek. Twee mannen die met hun pen en verbeelding hele werelden en personages hebben gecreëerd. Verhalen, plekken en taalgebruik dat zo herkenbaar en ook zo typisch Vlaams is, en die met hun stripboeken heel veel generaties jeugd heeft leren lezen, doen lezen, doen lachen, doen dromen. En dat doen ze vandaag nog steeds. 

(...) Vandaag vieren we die iconische creaties. Tachtig jaar Sus en Wis, zeventig jaar Jommeke. In huwelijkstermen vieren jullie vandaag je eiken en platina jubilee. En dat jubilee wordt gevierd met een mooi nieuw album waarin beide werelden toch heel eventjes in het huwelijksbootje treden. Dus waar beter dan hier om dat te vieren?"

Schepen van Cultuur, Werk, Gelijke Kansen en Ontwikkelingssamenwerking, Lien Van de Kelder (voormalig actrice uit Thuis, Familie, Zone Stad en The Spiral), neemt vervolgens het woord.

"Als ik met mijn kinderen in de strips duik, ben ik eigenlijk superblij. Ik ben superblij dat ze in al die verhalen duiken van verwondering, van heldenmoed, van alle boodschappen die er toch altijd in zitten in die strips. Dat het ze afleidt van de dagelijkse brolbron YouTube — misschien is brolbron nog wel een titel voor een van de stripboeken... Ik bedoel gewoon dat ik als ouder toch wel superblij ben dat ze helemaal terug in die strips duiken en de boodschappen die daarin meegegeven worden, ter harte nemen. Zoals ik Wannes Van de Velde koester, zo koester ik ook Vandersteen en Nys. Natuurlijk allemaal Antwerpenaars, scheppende kunstenaars die generaties hebben geïnspireerd met hun pen, met hun gitaar, met hun potlood. 

(...) Wat bijzonder mooi is aan strips is dat er geen grote of geen kleine cultuur ontstaat. Het is allemaal verbinding. En Suske en Wiske en Jommeke hebben miljoenen en miljoenen lezers doen glimlachen, doen verwonderen, doen dromen. En dat doen ze nog dagelijks. Ze geven stem aan mensen die soms misschien niet gehoord worden. Ze geven vooral veel kracht en moed aan jongeren en kinderen en eigenlijk ook aan volwassenen om net zoals hun striphelden er te blijven voor gaan en de moed niet op te geven. We vieren vandaag eigenlijk opgeteld anderhalve eeuw lees- en leer- en leefgenot eigenlijk. 

(...) Ik onthou vooral de onwaarschijnlijke veerkracht die Suske en Wiske en Jommeke en Filiberke hebben en niet de paar ruzies die ze soms hebben. Maar vooral hoe ze die ruzies bijleggen en met wederzijds respect terug samen aan hun missie beginnen. Daarom wil ik heel heel expliciet de makers bedanken van het bijzondere project van vandaag: scenarist Kristof Berte en tekenaar Dirk Stallaert. Jullie hebben de erfenis niet alleen op een voetstuk geplaatst, denk ik, hervertaald, maar ook heruitgevonden. En dat is de kracht van kunst en cultuur: zichzelf steeds heruitvinden. 

We vieren veel meer dan een jubileum vandaag. We vieren dat generaties verbonden worden, dat het grensoverstijgend is. Het doet ons herinneren waarom cultuur zo belangrijk is voor onze stad, hoe zwaar tijden ook soms zijn, in goede en in kwade dagen. Proficiat met tachtig jaar Suske en Wiske en zeventig jaar Jommeke. Bedankt voor al die verhalen die ons rijker maken, die ons een spiegel voorhouden."

Tot slot neemt Koen Clement, voorzitter van de raad van bestuur van Standaard Uitgeverij, het woord. We kennen 'm zelf als een stripliefhebber én -kenner. En volgens ons waardeert hij het werkelijke kapitaal van een uitgeverij: de auteurs. Zijn toespraak is dan ook één grote hulde aan dat kapitaal.

"Mijn naam is Koen Clement, ik heb de eer en het genoegen voorzitter te zijn van Standaard Uitgeverij, trotse uitgever van deze unieke strip die de werelden van Jommeke en Suske en Wiske voor het eerst in hun zeventig- en tachtigjarige geschiedenis bij elkaar brengt.

Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om kort, maar daarom niet minder gemeend driemaal hulde uit te brengen.

Hulde ten eerste aan de auteurs van deze strip en bij uitbreiding aan al de auteurs die zich de afgelopen decennia over de universa van Jef Nys en Willy Vandersteen hebben ontfermd. U zal mij verdenken van enige vooringenomenheid, maar ik meen oprecht dat dit album een pareltje is, gecrëeerd door een van de allerbeste tekenaars van zijn generatie en met een slim, geestig en vindingrijk scenario. Dirk Stallaert en Kristof Berte, namens de hele uitgeverij en de vele vele fans van Jommeke en Sus en Wis: diepe buiging.

Daarnaast breng ik hulde aan de bewakers van het erfgoed van deze striphelden, mevrouw Nys, de familie Vandersteen, Eric Willems. Het getuigt van lef en soms vrolijke ondernemingslust om mee de schouders te zetten onder op het eerste zicht misschien soms gekke ideeën van de uitgeverij: ik denk aan de bijzonder succesvolle Amoras-afgeleide van Suske en Wiske, met een wat volwassener insteek, en uiteraard aan deze crossover. Hulde!

Tenslotte ben ik trots de uitgeverij te mogen vertegenwoordigen die al tachtig jaar lief en leed met Suske en Wiske mag delen en sinds 2017 ook Jommeke in de familie verwelkomde. Willy Vandersteen en Jef Nys waren geweldige verhalenvertellers en sublieme artiesten. Jef Nys, zeg, wat een héle straffe tekenaar was dat bijvoorbeeld. Veel mensen onderschatten dat nog. Vandersteen en Nys creëerden Vlaams erfgoed en ik vind het de verdomde plicht van de uitgeverij om dat te koesteren en door te geven aan volgende generaties.

Dat we hier vandaag dit unieke album met hun creaties boven de doopvont mogen houden, is ook een eerbetoon aan hun genie en bewijst dat ook in digitale tijden, waar wij met strips.be overigens ook mee aan de weg timmeren, goed vertelde en getekende verhalen nog immer hun weg naar het publiek vinden.

Dank u."

Op de foto's hierboven doorbladeren huidig Jommeke-tekenaar Philippe Delzenne, Jef Nys' weduwe Jo Berckmans en haar kleindochter Sarina enthousiast het album. Later horen we Jo zeggen dat Jef Nys er blij mee geweest zou zijn, net nadat Koen Clement opmerkte dat Willy Vandersteen zich niet in zijn graf zal omdraaien.

Stallaert en Berte laten zich ringeloren en ontsnappen niet aan een ongevraagde en geïmproviseerde signeersessie na hun interviewtjes voor allerlei nieuwskanalen. Merho en diens vrouw Ria (de voormalige inkleurder van de Kiekeboes) kijken geamuseerd toe. Merho is recent papa geworden van zijn eerste misdaadthriller, Looklucht.

En dan is er taart. Een eetbare cover van het nieuwste album ligt op het gebak dat vakkundig door Stallaert wordt versneden. Voor zijn werkelijke vakgebied, het tekenen van strips, is De Vorsten van Onderland alweer oud nieuws. Suske en Wiske blijft voor hem echter actueel. Op dit moment schrijft Ronald Grossey een derde album van Suske en Wiske voor de hommagereeks met blauwe kaft. Na De Verdwenen Joker (2022) en Onrust in Montmartre (2024) wordt het hun derde Suske en Wiske, terwijl Stallaert op scenario van François Corteggiani nog het onafgewerkte verhaal De Sonometer (2020) van Willy Vandersteen naar een volledig album heeft omgezet.

Ook voor Kristof Berte wenken de helden van Vandersteen aan de onmiddellijke horizon. In 2026 neemt hij de eerder dit jaar gestarte Amoras-spin-off Suske en Wiske - De Helden van Amoras over van Marc Legendre. Vanaf deel 3 schrijft hij de scenario's voor Charel Cambré. Hij wordt vanaf volgend jaar ook mee ingeschakeld voor de scenario's van de hoofdreeks Suske en Wiske. Tegelijk bijft hij een van de scenaristen van Jommeke.

Ondertussen kreeg hij de eer om het eerste volwaardige, gezamenlijke avontuur van beide reeksen te bedenken. Om de figuren uit beide reeksen samen te brengen in De Vorsten van Onderland, vroeg en kreeg hij 8 pagina's meer dan de ondertussen gebruikelijke 40 pagina's van de albums van Suske en Wiske en Jommeke. 

Hij moest weliswaar schrappen in het vriendenbestand. De Miekes komen bijvoorbeeld niet voor in het album. De professoren Barabas en Gobelijn blijken elkaar dan weer te kennen. Het is een van de trucs om beide werelden met elkaar te verenigen, al start alles met een gezamenlijk plan van de schurken Krimson en de koningin van Onderland. Ze ontmoeten elkaar in de psychiatrische instelling De Zoete Rust waar ze ook uit ontsnappen. Ze vluchten naar het verleden met de teletijdmachine van professor Barabas. Dankzij de uitvindingen van de gehypnotiseerde professor grijpen ze de macht in het middeleeuwse Zonnedorp en roepen ze zich uit tot de vorsten van Onderland. Suske, Wiske en Jommeke zullen moeten samenwerken om Barabas te bevrijden en hun aartsvijanden te verslaan.