Suske en Wiske op de Global Mercy

Voordat we een vervaarlijk steile trap opklimmen, viermaal onze naam doorgeven, QR-codes laten zien en aan andere coronaveiligheidsmaatregelen worden onderworpen, laten we een beveiligingsofficier vertellen over de oorsprong van het initiatief. Het begon met een droom van de Amerikaan Don Stephens. In 1964 schuilde hij in de Bahama's voor een orkaan en hoorde hij een meisje bidden om een ziekenhuisschip dat hulp kon bieden aan mensen in nood. Die droom legde Stephens ook voor aan Moeder Teresa, die hem volgens de officier antwoordde: "Begin er dan maar aan!"

Zo geschiedde. In 1978 startte het avontuur van de Mercy Ships met chirurgen, dokters, tandartsen en verplegers aan boord, allen vrijwilligers, ook uit België, die intussen meer dan honderdduizend gratis operaties hebben uitgevoerd en meer dan vijftigduizend lokale mensen in Afrika een opleiding hebben gegeven. Scenarist Peter Van Gucht, die zich voor dit verhaal liet leiden door een voorstel van tekenaar Luc Morjaeu, drukte ons meteen op het hart dat er moest nagedacht worden over de juiste insteek van het verhaal. Het mocht geen "witte mensen redden zwarte mensen" worden, oftewel het white saviour complex.

In het verleden werden Luc en Peter al voor racisme beschuldigd door een uit de context gerukt plaatje in Mama Wati (deel 340, 2017). In De Drijvende Dokters zien we de ondernemende inspecteur Luna uit Mama Wati terug. Ze werkt undercover met een andere agent om een bedreiging tegen het schip, waarop tante Sidonia als vrijwilligster is aangemonsterd, te verijdelen. Intussen wordt de Global Mercy geplaagd door sabotagedaden. Wie kan nu iets hebben tegen een ziekenhuisschip dat mensen in nood helpt en niets met politiek of conflicten te maken heeft? Daarvoor zal je de strip moeten lezen! Het white saviour complex omzeilde Peter door een misdaadverhaal uit te werken en daar de nadruk op te leggen. Het valt daarom nog niet mee om strips over (jarige) organisaties, gemeentes of andere eventueel commerciële partners te combineren met een stevig fictief verhaal dat op eigen poten staat, erkent hij. Het is aan de lezer om uit te maken of hem dat is gelukt. Voor de grafische research moest Morjaeu en zijn studioteam een beroep doen op beschikbare foto's omdat het verhaal langer op voorhand klaar moest zijn.

Helena Vandersteen, de dochter van Willy Vandersteen, en vandaag de woordvoerster voor Suske en Wiske, doneert zelf al jarenlang geld aan Mercy Ships. Dat de persconferentie net aan boord van een gigantisch schip van de organisatie plaatsvindt, doet haar veel plezier. "Het is de speciaalste plek waarop we een Suske en Wiske hebben voorgesteld", zegt ze ons terwijl we via een lift en smalle gangen naar de plaats van afspraak worden geleid. "Mijn vader zou trots geweest zijn op dit album en de fantastische boodschap van hoop die het uitdraagt", lezen we daar in het persdossier. Een uitspraak die Helena herhaalt tijdens het interview dat tv-presentarice en reportagemaakster Cath Luyten (Vandaag over een Jaar, Buurman, Wat Doet U Nu?) aflegt. Antwerps burgemeester Bart de Wever is de aanvullende geïnterviewde. Cath is al vier jaar ambassadrice van Mercy Ships.

De Nederlandse kapitein Djurre Jan Schutte is een zelfverklaarde, fervente striplezer. In zijn kindertijd hoorde het niet om strips te lezen, want daar dienen "echte" boeken voor. Het Suske en Wiske-avontuur De Wilde Weldoener blijft een favoriet. Als vrijwilliger leerde hij aan boord de liefde kennen die hij naar Zwitserland volgde. Hij leert hun zoon Nederlands aan de hand van Suske en Wiske-albums. Zijn lievelingspersonage is Lambik... die we niet bepaald graag aan het stuur van zo'n mastodont zouden zien staan.

De brug, de plaats van waaruit het schip wordt bestuurd, is zo groot dat je er een walking buffet zou kunnen organiseren. Daar verzoekt onze fotograaf Raymond Lagae Helena plaats te nemen in de kapiteinsstoel, een beeld dat gretig wordt overgenomen door andere aanwezige media.

"Zijn strips cultureel erfgoed", luidt een wijze vraag van Cath Luyten aan Bart De Wever, de voorzitter van N-VA. Hij groeide op in een dagbladwinkel en had gratis toegang tot veel strips. Tot op heden heeft hij een eigen stripbibliotheek van duizenden albums. "De vraag stellen, is ze beantwoorden", zet hij zijn antwoord in. "Strips zitten tussen boeken en films in voor mij. Bij een boek moet je je alles inbeelden, met film wordt alles verbeeld en een strip is, zoals Vandersteen ooit eens zei, een verhaal in bevroren beelden. En dat is helemaal juist. Voor mij zijn het de kleurboeken uit mijn jeugd en het heeft mijn leven voor een groot stuk bepaald. Dus zijn strips cultureel erfgoed? Big time, zou ik zeggen!"

"Suske en Wiske zetten zich al hun hele leven belangeloos in voor avonturen", geeft Helena Vandersteen nog mee in haar afsluitende woorden. De stad Antwerpen faciliteert intussen het opknappen van het schip en laat het schip gratis voor anker liggen aan Port of Antwerp. Op die manier doet het zelf een duit in het zakje voor het goede doel. Dat kan je zelf ook doen. Surf naar mercyships.be voor alle info.

Hieronder:

1. Bert van Dijk, voorzitter van Mercy Ships België, Cath Luyten en Bart De Wever. Ze krijgen elk een luxeversie van het Suske en Wiske-album.
2. Wim Verheije, co-CEO van Standaard Uitgeverij, Bert van Dijk, Bart De Wever, Wiske, Helena Vandersteen, Suske en Cath Luyten.

Hieronder: Bert van Dijk ontvangt een originele tekening van Suske en Wiske.

Hieronder: Rondleiding op de brug. Op de laatste foto staat kapitein Djurre Jan Schutte bij gelegenheidskapitein Helena Vandersteen.

Hieronder: Twee heel gemotiveerde vrijwilligsters geven tekst en uitleg over de medische werking van de organisatie. Ze loodsen ons door operatiekamers in wording.