Barok Suske en Wiske-tafereel ook in Het Schilder-Boeck

9 september 2023 Flashback

Het vijfentwintigjarig jubileum van Suske en Wiske werd in 1973 gevierd met een jubileumboek met zilverkleurige kaft. Daarin staan de eerste versies van de verhalen Rikki en Wiske in Chokowakije en Het Spaanse Spook. Een toen complete albumlijst van de reeks, een geïllustreerd artikel over het ontstaan van Suske en Wiske en een biografietje van Willy Vandersteen, met eveneens speciaal voor deze uitgave getekende illustraties, vervolledigen deze uitgave. Op de backcover staat een illustratie met nagetekende covertjes van Vandersteens bekendste creaties op een koets vol pracht en praal. Op de titelpagina prijken de hoofdpersonages in een barok tafereel waarin diverse kunsttakken zijn verenigd: een naakt Wiske houdt een schilderspalet met penselen vast, Suske heeft beeldhouwgereedschap in de handen, Sidonia verbeeldt de literatuur en Lambik de muziek. Jerom en Barabas zijn als borstbeeld getekend.

Dergelijke voorstellingen kwamen in de kunstgeschiedenis wel vaker voor. Eenzelfde opstelling is bijvoorbeeld ook terug te vinden op de coverillustratie van Het Schilder-Boeck, een gedetailleerd naslagwerk van de in Meulebeke geboren en in Amsterdam gestorven Zuid-Nederlandse rederijker en schilder Karel van Mander (1548-1606) uit 1604. Dat boek beschrijft het leven en werk van oud-Romeinse, -Griekse en -Egyptische schilders, moderne Italianen (modern in van Manders' tijd dan), Nederlanders en Duitsers uit het verleden en zijn tijdgenoten. Het was bedoeld als handleiding voor schilders die verhalen uit de klassieke mythologie wilden afbeelden, maar niet de middelen hadden om die oorspronkelijke werken ter plaatse te gaan bestuderen. Daarnaast biedt het boek theoretische beschouwingen. Het boek diende later als bron voor gelijkaardige werken en werd nog vaak heruitgegeven, een laatste keer in 2018 bij Atlas-Contact. De plechtige tekst op de titelpagina van het jubileumboek is net zo goed een knipoogje naar de tekst op de cover van Het Schilder-Boeck.

Het kan nog straffer. In dezelfde periode gebruikte Vandersteen de illustratie uit Het Schilder-Boeck voor een veel getrouwere versie voor het boek De Winners van Raymond Stuyck uit 1972. Merho, toenmalig studiomedewerker, bezorgde ons onderstaande illustratie. Merho stelt het boek voor als: "Een reeks interviews met binnen- en buitenlandse mensen die het gemaakt hebben en toen in de belangstelling stonden. Naast onder andere David Ben Gourion, Geraldine Chaplin, Herman van Veen en Marc Sleen stond zelfs Hugoké erin. Daarvoor maakte Vandersteen een illustratie in dezelfde stijl als voor het jubileumboek." In plaats van het engeltje op de versie van Het Schilder-Boeck is het portret van Willy Vandersteen in zijaanzicht getekend.

Over de uitwerking van beide illustraties vroegen we Merho om verduidelijking: "Voor zover ik me herinner, heeft Vandersteen een ruwe opzet gemaakt die verder uitgewerkt werd door Paul Geerts. De twee illustraties dateren trouwens uit dezelfde periode. Blijkbaar was hij toen in de ban van de barok."