Welcome to the jungle

27 december 1889. In de nadagen van de Tempo Doeloe, de bloederige Noord-Sumatraanse oorlog tussen de Nederlandse kolonisten en de Djahats, de rebellen uit Atjeh, blijft iedereen op de toppen van zijn tenen lopen. De kleinste vonk volstaat om het kruitvat opnieuw te doen exploderen. Op het terrein van de KNP, de Koninklijke Nederlandse Petroleummaatschappij, spelen twee meisjes verstoppertje. Plots hoort men Jutta, het tienjarige dochtertje van de Duits-Nederlandse ingenieur Rasmussen, gillen. Ze wordt ontvoerd. Hoofdverdachte is de zwakzinnige Atjehse jongen Syah, die door het Nederlandse leger werd opgevoed nadat zijn moeder werd vermoord. Om een schandaal te vermijden onder de blanke gemeenschap, stuurt men een brigade het oerwoud in om het meisje te zoeken. Vader Rasmussen gaat mee. Al snel valt de expeditie ten prooi aan de versmachtende jungle, de Atjehese opstandelingen en de amok. Een acute staat van krankzinnigheid.

Peter Nuyten (Apache Junction, Auguria, Metro 2033) is er eentje die het de neutrale striplezer niet gemakkelijk maakt om zijn strip te kopen. Voor het one-shot Gunung Darah: Bloedberg pakt de Nijmegenaar uit met een heel straffe, op Der Wanderer über dem Nebelmeer van Caspar David Friedrich gebaseerde cover. Je voelt meteen dat het verzengende oerwoud hier de grote ster is. Dit zal goed worden. Maar dan open je het boek en bots je links op een verklarende woordenlijst die te zwaar om te onthouden is en rechts bij de openingspagina onmiddellijk op een lap tekst die je eventjes doet slikken. Bij het doorbladeren waan je je in de vroege jaren 1980 toen Jean Giraud, Franz en Hans G. Kresse de realistische stripwereld kleur gaven. Ahum, dit is wel heel klassiek en het ziet er nogal zwaar uit.

Nuyten pakt je echter direct bij je nekvel met de ontvoering. De spanning is onmiddellijk voelbaar en voor je het weet, leef je mee met de amokmakers en hun expeditie. De dialogen zijn doorspekt met Javaanse woorden — al of niet verduidelijkt met een sterretje. Polariserend personage Rasmussen spreekt dan nog eens een koeterwaals Duits. Vreemd genoeg ergeren die taalkeuzes me geenszins. Integendeel. Het doet me de strip net traag lezen, maar haalt me toch niet uit mijn leesconcentratie. Gecombineerd met de uiterst realistische tekeningen zit ik volledig in het verhaal dat zomaar een betere Hermann kon zijn. Voor mij mocht het verhaal rond de bloedberg nog wat extremer worden, zonder te vervallen in gratuite zotheid. Maar Nuyten laat de rede zegevieren waardoor het one-shot netjes landt. De voormalige Jan, Jans en de Kinderen-tekenaar was bovendien zo slim om een menselijk verhaal te vertellen waarin de complexe militaire en politieke wereld en de bijhorende krankzinnigheid net voldoende doorschemeren. Het enorm uitgebreide, leerzame tekstdossier over de Atjehse oorlogen achterin, doet je volop beseffen dat de kans op overkill heel groot was.

Gunung Darah is spek voor de bek voor de liefhebbers van Giraud, Franz en andere klassieke realisten. In het koloniale wespennest zit bovendien een knap vertelde, menselijke strip verborgen. Verrassing.

WOUTER PORTEMAN